മാ​വേ​ലി​ക്ക​ര: നാ​ല്പ​തുവ​ർ​ഷ​മാ​യി ഒ​റ്റ​യാ​ൾ പോ​രാ​ട്ട വേ​ദി​യി​ൽ ഗാ​ന്ധി​യാ​യി മാ​വേ​ലി​ക്ക​ര സു​ദ​ർ​ശ​ന​ൻ. പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ബാ​ധി​ക്കു​ന്ന വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളും അ​വ​രു​ടെ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളും അ​ധി​കാ​ര​വ​ർ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ മു​ന്നി​ലെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ സു​ദ​ർ​ശ​ന​ൻ കൂ​ട്ടു​പി​ടി​ച്ച​തു ഗാ​ന്ധി​ജി​യേ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഗാ​ന്ധി​വേ​ഷ​മ​ണി​ഞ്ഞു ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇ​ട​യി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു.

അ​നു​മോ​ദ​ന​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല സു​ദ​ർ​ശ​നെ തേ‌​ടി‌​യെ​ത്തി​യ​ത്. രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​യും ല​ഹ​രി​മാ​ഫി​യ​ക​ളു​ടെ മ​ർ​ദ​ന​ങ്ങ​ളും അ​ദ്ദേ​ഹം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി. എ​ങ്കി​ലും ഒ​രി​ട​ത്തും ത​ള​രാ​തെ അ​ഴി​മ​തി​ക്കെ​തി​രേ​യും നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​തി​രേ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം പൊരുതി.

‘ഇ​നി​യൊ​രു ഗാ​ന്ധി​ക്ക് ഭാ​ര​ത​ത്തി​ല്‍ ജീ​വി​ക്കാ​ന്‍ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല​’യെ​ന്നാ​ണ് സു​ദ​ര്‍​ശ​ന​ന്‍ പ​റ​യു​ന്ന​ത്. സ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ വ​ഴി​യെ ശ​ക്ത​മാ​യ ഒ​രു സ​മ​രം എ​ന്ന​തു സ്വ​പ്‌​ന​ങ്ങ​ളി​ല്‍ മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു​വ​യ്ക്കു​ന്നു. ഇ​തു​വ​രെ മു​ന്നൂ​റോ​ളം ഗാ​ന്ധി​വേ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​ണ് സാ​മൂ​ഹി​ക വി​ഷ​യങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ഷേ​ധ​മാ​യി സു​ദ​ര്‍​ശ​ന​ന്‍ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​ത്.

ഒ​റ്റ​യാ​ന്‍ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ളെ കേ​ര​ള​ത്തി​നു പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ സു​ദ​ര്‍​ശ​ന​ന്‍ 1994 ഒ​ക്ടോ​ബ​ര്‍ രണ്ടിനായി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ​മാ​യി ഗാ​ന്ധി​വേ​ഷം അ​ണി​യു​ന്ന​ത്. അ​ന്ന​ത്തെ ഗാ​ന്ധി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വേ​ഷ​പ​ക​ര്‍​ച്ച ജീ​വി​ത​ത്തി​ല്‍ മ​റ​ക്കാ​നാ​കാ​ത്ത അ​നു​ഭ​വ​മാ​യി മാ​റു​മെ​ന്ന് ഒ​രി​ക്ക​ലും സു​ദ​ര്‍​ശ​ന​ന്‍ ക​രു​തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

സ്വ​ന്തം നാ​ടാ​യ മാ​വേ​ലി​ക്ക​ര​യി​ല്‍ തു​ട​ര്‍​ച്ച​യാ​യി ന​ട​ക്കു​ന്ന ബ​ന്ത് ജ​ന​ജീ​വി​തം താ​റു​മാ​റാ​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​തി​രേ ന​ട​ത്തി​യ ഗാ​ന്ധി വേ​ഷ​മ​ണി​ഞ്ഞു​ള്ള ഒ​റ്റ​യാ​ന്‍ പ്ര​ക​ട​ന​വും അ​ക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. പി​ന്നീ​ട് സാ​മൂ​ഹി​ക വി​പ​ത്താ​യ ല​ഹ​രി​ക്കെ​തി​രെ ന​ട​ത്തി​യ ഗാ​ന്ധി വേ​ഷ പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങ​ള്‍ തി​രു​വ​ല്ല​യി​ല്‍വ​ച്ചും അ​ക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

പ​ല​പ്പോ​ഴും ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ല്‍ ഗാ​ന്ധിവേ​ഷ​ത്തി​ല്‍ ന​ട​ത്തി​യ പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ് ത​നി​ക്കു നേ​രെ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള കൂ​ടു​ത​ല്‍ ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ള്‍​ക്കും കാ​ര​ണ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ഓ​ര്‍​ക്കു​ന്നു. കൂ​ടാ​തെ ആ​ല​പ്പു​ഴ​യി​ലും തി​രു​വ​ന്ത​പു​ര​ത്തു​മാ​യി ഗാ​ന്ധി വേ​ഷ​ത്തി​ല്‍ പ​ല​ത​വ​ണ പോ​ലീ​സ് ക​സ്റ്റ​ഡി​യി​ലു​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ട് ഈ ​ഒ​റ്റ​യാ​ൾ സ​മ​ര​നാ​യ​ക​ന്‍.

ഓ​ട്ടോ​റി​ക്ഷ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​യും ന​ട​നു​മാ​യ സു​ദ​ർ​ശ​ന​ൻ സം​വി​ധാ​ന സ​ഹാ​യി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. 2019ലെ ​കേ​ര​ള സം​ഗീ​ത നാ​ട​ക അ​ക്കാ​ദ​മി ഗു​രു​പൂ​ജ പു​ര​സ്‌​കാ​രം, 2013 ഫോ​ക്ക്‌​ലോ​ര്‍ അ​ക്കാ​ദ​മി അ​വാ​ര്‍​ഡ്, 2016ല്‍ ​ഫെ​ലോ​ഷി​പ്പ് എ​ന്നി​വ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ തേ​ടി എ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ല​ഹ​രി, റോ​ഡ് പ​ക​ട​ങ്ങ​ള്‍, രാ​ഷ്ട്രി​യ കൊ​ല​പാ​ത​ക​ങ്ങ​ള്‍, അ​ഴി​മ​തി, കൈ​ക്കൂ​ലി, വി​ല​ക്ക​യ​റ്റം, സ്ത്രീ ​പീ​ഡ​നം, മ​ത​മൈ​ത്രി തു​ട​ങ്ങി ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ബാ​ധി​ക്കു​ന്ന എ​ല്ലാ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഗാ​ന്ധി വേ​ഷം കെ​ട്ടി പ​ദ​യാ​ത്ര​യും സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​വും ഗാ​ന്ധി സ​മ​ര ശൈ​ലി​യു​മൊ​ക്കെ​യാ​യി സു​ദ​ര്‍​ശ​ന​ന്‍റെ ഒ​റ്റ​യാ​ൾ യാ​ത്ര തു​ട​രു​ക​യാ​ണ്.

യു.ആർ. മനു