വാ​​​ഷിം​​​ഗ്ട​​​ൺ ഡി​​​സി: സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന നൊ​​​ബേ​​​ൽ ജേ​​​താ​​​വാ​​​യ മു​​​ൻ അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​ൻ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് ജി​​​മ്മി കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ നൂ​​​റാം വ​​​യ​​​സി​​​ൽ അ​​​ന്ത​​​രി​​​ച്ചു. സ്വ​​​ദേ​​​ശ​​​മാ​​​യ ജോ​​​ർ​​​ജി​​​യ സം​​​സ്ഥാ​​​ന​​​ത്തെ പ്ലെ​​​യി​​​ൻ​​​സ് ന​​​ഗ​​​ര​​​ത്തി​​​ൽ ഞാ​​​യ​​​റാ​​​ഴ്ച​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു അ​​​ന്ത്യം. അ​​​വ​​​സാ​​​ന​​കാ​​​ല​​​ത്ത് പ​​​ല​​​വി​​​ധ അ​​​സു​​​ഖ​​​ങ്ങ​​​ളാ​​​ൽ ക​​​ഷ്ട​​​പ്പെ​​​ട്ടി​​​രു​​​ന്നു.

39-ാമ​​​ത് പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ 1977 മു​​​ത​​​ൽ 1981 വ​​​രെ​​​യാ​​​ണ് ഭ​​​രി​​​ച്ച​​​ത്. നൂ​​​റാം ജ​​​ന്മ​​​ദി​​​നം ആ​​​ഘോ​​​ഷി​​​ക്കാ​​​ൻ ഭാ​​​ഗ്യ​​​മു​​​ണ്ടാ​​​യ ഏ​​​ക മു​​​ൻ അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​ൻ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റാ​​​ണ്. ഭ​​​ര​​​ണ​​​കാ​​​ല​​​ത്ത് ന​​​ഷ്ട​​​പ്പെ​​​ട്ട ജ​​​ന​​​പ്രീ​​​തി പി​​​ന്നീ​​​ട് ജീ​​​വ​​​കാ​​​രു​​​ണ്യപ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്ത​​​ന​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലൂ​​​ടെ വീ​​​ണ്ടെ​​​ടു​​​ത്തു​​​വെ​​​ന്ന പ്ര​​​ത്യേ​​​ക​​​ത അ​​​ദ്ദേ​​​ഹ​​​ത്തി​​​നു​​​ണ്ട്. കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​റു​​​ടെ പ​​​രി​​​ശ്ര​​​മ​​​ത്തി​​​ലാ​​​ണ് ​​​ഇ​​​സ്ര​​​യേ​​​ലും ഈ​​​ജി​​​പ്തും ത​​​മ്മി​​​ൽ സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന ഉ​​​ട​​​ന്പ​​​ടി​​​യു​​​ണ്ടാ​​​ക്കിയ​​​ത്.

കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​റി​​​നോ​​​ടു​​​ള്ള ബ​​​ഹു​​​മാ​​​നാ​​​ർ​​​ഥം പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് ജോ ​​​ബൈ​​​ഡ​​​ൻ ജ​​​നു​​​വ​​​രി ഒ​​​ന്പ​​​തി​​​ന് ദേ​​​ശീ​​​യ ദുഃ​​​ഖാ​​​ച​​​ര​​​ണം പ്ര​​​ഖ്യാ​​​പി​​​ച്ചു.

പ്ലെ​​​യി​​​ൻ​​​സ് ന​​​ഗ​​​ര​​​ത്തി​​​ലെ ക​​​ർ​​​ഷ​​​കകു​​​ടും​​​ബ​​​ത്തി​​​ൽ 1924 ഒ​​​ക്‌​​​ടോ​​​ബ​​​ർ ഒ​​​ന്നി​​​നാ​​​ണ് ജ​​​യിം​​​സ് ഏ​​​ൾ കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ ജൂ​​​ണി​​​യ​​​ർ ജ​​​നി​​​ച്ച​​​ത്. നേ​​​വ​​​ൽ അ​​​ക്കാ​​​ദ​​​മി​​​ൽ​​​നി​​​ന്നു ബി​​​രു​​​ദം നേ​​​ടി​​​യ​​​ശേ​​​ഷം സൈ​​​ന്യ​​​ത്തി​​​ൽ സേ​​​വ​​​നം അ​​​നു​​​ഷ്ഠി​​​ച്ചു. തി​​​രി​​​ച്ചു​​​വ​​​ന്ന് കു​​​ടും​​​ബ​​​ത്തി​​​ന്‍റെ കൃ​​​ഷി​​​കാ​​​ര്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ ശ്ര​​​ദ്ധി​​​ച്ച അ​​​ദ്ദേ​​​ഹം അ​​​തി​​​സ​​​ന്പ​​​ന്ന​​​നാ​​​യി.

ഡെ​​​മോ​​​ക്രാ​​​റ്റി​​​ക് പാ​​​ർ​​​ട്ടി​​​ക്കാ​​​ര​​​നാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ ജോ​​​ർ​​​ജി​​​യ സം​​​സ്ഥാ​​​ന​​​ത്ത് ഗ​​​വ​​​ർ​​​ണ​​​ർ പ​​​ദ​​​വി വ​​​ഹി​​​ച്ച ശേ​​​ഷ​​​മാ​​​ണ് പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പി​​​ൽ മ​​​ത്സ​​​രി​​​ച്ച​​​ത്. നി​​​ല​​​വി​​​ലെ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റും റി​​​പ്പ​​​ബ്ലി​​​ക്ക​​​ൻ സ്ഥാ​​​നാ​​​ർ​​​ഥി​​​യു​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന ജ​​​റാ​​​ൾ​​​ഡ് ഫോ​​​ർ​​​ഡി​​​നെ​​​യാ​​​ണ് തോ​​​ൽ​​​പ്പി​​​ച്ച​​​ത്.

പ​ശ്ചി​മേ​ഷ്യ​യി​ൽ സ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​നു തി​രി​കൊ​ളു​ത്താ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞ​താ​ണ് കാ​ർ​ട്ട​ർ സ​ർ​ക്കാ​രി​ന്‍റെ ഏ​​​റ്റ​​​വും വ​​​ലി​​​യ നേ​​​ട്ടം. കാർട്ടർ 1978ൽ ​​​ഇ​​​സ്രേ​​​ലി പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി മെ​​​നാ​​​ഹിം ബെ​​​ഗി​​​നെ​​​യും ഈ​​​ജി​​​പ്ഷ്യ​​​ൻ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് അ​​​ൻ​​​വ​​​ർ സാ​​​ദ​​​ത്തി​​​നെ​​​യും അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​യി​​​ലേ​​​ക്കു ക്ഷ​​​ണി​​​ച്ചു​​​വ​​​രു​​​ത്തി ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ​​​ക്കു തു​​​ട​​​ക്ക​​​മി​​​ട്ടു.


ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ വ​​​ഴി​​​മു​​​ട്ടി​​​യ സാ​​​ഹ​​​ച​​​ര്യ​​​ത്തി​​​ൽ കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ നേ​​​രി​​​ട്ട് ഈ​​​ജി​​​പ്തും ഇ​​​സ്ര​​​യേ​​​ലും സ​​ന്ദ​​ർ​​ശി​​ച്ചു. 1979ൽ ​​​ഇ​​​രു​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളും ത​​​മ്മി​​​ൽ സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന ഉ​​​ട​​​ന്പ​​​ടി​​​യു​​​ണ്ടാ​​​യി. ഈ​​​ജി​​​പ്തി​​​ലെ സീ​​​നാ​​​യ് പ്ര​​​ദേ​​​ശ​​​ത്തു​​​നി​​​ന്ന് ഇ​​​സ്ര​​​യേ​​​ൽ പി​​​ന്മാ​​​റു​​​ക​​​യും ഇ​​​രു​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളും ത​​​മ്മി​​​ൽ ന​​​യ​​​ന്ത്ര​​​ബ​​​ന്ധം ആ​​​രം​​​ഭി​​​ക്കു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു. ബെ​​​ഗി​​​നും അ​​​ൻ​​​വ​​​ർ സാ​​​ദ​​​ത്തും 1978ലെ ​​​സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന നൊ​​​ബേ​​​ൽ പ​​​ങ്കു​​​വ​​​ച്ചു.

അ​​​തേ​​​സ​​​മ​​​യം, അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​യി​​​ലെ സാ​​​ന്പ​​​ത്തി​​​ക മാ​​​ന്ദ്യ​​​വും ഇ​​​റാ​​​നി​​​ൽ അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​ൻ പൗ​​​ര​​​ന്മാ​​​ർ ത​​​ട​​​വി​​​ലാ​​​യ​​​തും കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​റു​​​ടെ ജന​​​പ്രീ​​​തി ഇ​​​ടി​​​ച്ചു. 1980ലെ ​​​തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പി​​​ൽ കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ ര​​​ണ്ടാ​​​മൂ​​​ഴ​​​ത്തി​​​നു മ​​​ത്സ​​​രി​​​ച്ചു​​​വെ​​​ങ്കി​​​ലും മു​​​ൻ ന​​​ട​​​നും ക​​​ലി​​​ഫോ​​​ർ​​​ണി​​​യ ഗ​​​വ​​​ർ​​​ണ​​​റു​​​മാ​​​യ റി​​​പ്പ​​​ബ്ലി​​​ക്ക​​​ൻ സ്ഥാ​​​നാ​​​ർ​​​ഥി റൊ​​​ണാ​​​ൾ​​​ഡ് റീ​​​ഗ​​​നോ​​​ടു വ​​ൻ പ​​രാ​​ജ​​യ​​മേ​​റ്റു​​വാ​​ങ്ങി. ഇ​​​ല​​​ക്‌​​​ട​​​റ​​​ൽ കോ​​​ള​​​ജി​​​ൽ 50 സം​​​സ്ഥാ​​​ന​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ൽ 44ഉം ​​​സ്വ​​​ന്ത​​​മാ​​​ക്കി​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു റീ​​​ഗ​​​ന്‍റെ ജ​​​യം.

സോ​​​വി​​​യ​​​റ്റ് യൂ​​​ണി​​​യ​​​ന്‍റെ അ​​​ഫ്ഗാ​​​ൻ അ​​​ധി​​​നി​​​വേ​​​ശ​​​ത്തി​​​ൽ പ്ര​​​തി​​​ഷേ​​​ധി​​​ച്ച് അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക 1980ലെ ​​​മോ​​​സ്കോ ഒ​​​ളി​​​ന്പി​​​ക്സ് ബ​​​ഹി​​​ഷ്ക​​​രി​​​ച്ച​​​ത് കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​റു​​​ടെ കാ​​​ല​​​ത്താ​​​ണ്. പാ​​​ന​​​മ ക​​​നാ​​​ലി​​​ന്‍റെ ഉ​​​ട​​​മ​​​സ്ഥ​​​ത പാ​​​ന​​​മ​​​യ്ക്കു കൈ​​​മാ​​​റി​​​യ​​​തും കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​റാ​​​ണ്.

അ​​​ധി​​​കാ​​​ര​​​മൊ​​​ഴി​​​ഞ്ഞ കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ ജീ​​​വ​​​കാ​​​രു​​​ണ്യ പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്ത​​​ന​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും മ​​​നു​​​ഷ്യാ​​​വ​​​കാ​​​ശ പോ​​​രാ​​​ട്ട​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും ശ്ര​​​ദ്ധ​​​കേ​​​ന്ദ്രീ​​​ക​​​രി​​​ച്ചു. അ​​​ന്താ​​​രാ​​​ഷ്‌​​​ട്ര സം​​​ഘ​​​ർ​​​ഷ​​​ങ്ങ​​​ൾ അ​​​വ​​​സാ​​​നി​​​പ്പി​​​ക്കാ​​​നും ജ​​​നാ​​​ധി​​​പ​​​ത്യ​​​വും മ​​​നു​​​ഷ്യാ​​​വ​​​കാ​​​ശ​​​ങ്ങ​​​ളും പ്രോ​​​ത്സാ​​​ഹി​​​പ്പി​​​ക്കാ​​​നും ന​​​ട​​​ത്തി​​​യ ശ്ര​​​മ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്ക് 2002ൽ ​​​കാ​​​ർ​​​ട്ട​​​ർ​​​ക്ക് സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന നൊ​​​ബേ​​​ൽ ല​​​ഭി​​​ച്ചു.

കാ​ർ​ട്ട​റു​ടെ പ​ത്നി റോ​സ​ലി​ൻ 2023 ന​വം​ബ​റി​ൽ 96-ാം വ​യ​സി​ലാ​ണ് അ​ന്ത​രി​ച്ച​ത്. 1946ൽ ​വി​വാ​ഹി​ത​രാ​യ ഇ​രു​വ​രും 77 വ​ർ​ഷം ഒ​രു​മി​ച്ചു ജീ​വി​ച്ചു. ദ​ന്പ​തി​ക​ൾ​ക്ക് നാ​ലു മ​ക്ക​ളു​ണ്ട്.