ബ​ഡീ സൂ​നി സൂ​നി ഹേ...
വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ന്പ്, മും​ബൈ​യി​ലെ ജു​ഹു ബീ​ച്ച്. സു​ന്ദ​രി​യാ​യ ഒ​രു വി​ദേ​ശ​യു​വ​തി ധ്യാ​ന​ത്തി​ലെ​ന്ന​വ​ണ്ണം ഇ​രി​ക്കു​ന്നു. ക​ട​ലോ​ര​ത്തു ന​ട​ക്കാ​നി​റ​ങ്ങി​യ ന​ട​ൻ ബ​ൽ​രാ​ജ് സാ​ഹ്‌​നി​യെ അ​വ​ർ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. സം​സാ​ര​ത്തി​നി​ടെ പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ങ്ങ​നെ: ബു​ദ്ധ​സ​ന്യാ​സി​യെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ഒ​രാ​ളെ ഇ​വി​ടെ എ​ന്നും കാ​ണു​ന്ന​താ​ണ് ധ്യാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് എ​ന്നെ കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ച​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം ന​ട​ന്നു​കൊ​ണ്ട് ധ്യാ​നി​ക്കു​ന്ന​താ​യാ​ണ് എ​നി​ക്കു തോ​ന്നാ​റു​ള്ള​ത്.

അ​ങ്ങ​നെ പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കേ ദൂ​രെ അ​യാ​ൾ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. അ​താ അ​ദ്ദേ​ഹം! - യു​വ​തി ആ​ശ്ച​ര്യ​ത്തോ​ടെ പ​റ​ഞ്ഞു. അ​ത് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​നാ​യി​രു​ന്നു! സം​ഗീ​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​തും ദൈ​വ​ത്തെ മ​ന​സി​ൽ ചേ​ർ​ക്കു​ന്ന​തും ഒ​രേ കാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്നു പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച, ഓ​ൾ​ഡ് മ​ങ്ക് എ​ന്ന് ആ​രാ​ധ​ക​ർ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച അ​തേ ബ​ർ​മ​ൻ ദാ.

​ഇ​ന്ന​ത്തെ ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശി​ലെ കൊ​മി​ല്ല എ​ന്ന ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ, രാ​ജ​പ​ര​ന്പ​ര​യി​ലെ ക​ണ്ണി​യാ​യി ജ​നി​ച്ച് സം​ഗീ​ത​മേ ജീ​വി​തം എ​ന്നു മ​ന​സി​ലു​റ​പ്പി​ച്ചു സ​ഞ്ച​രി​ച്ച​യാ​ൾ. കി​ഴ​ക്കി​ന്‍റെ താ​രാ​ട്ടും നാ​ട​ൻ ഈ​ണ​ങ്ങ​ളും ബ​ർ​മ​നോ​ടൊ​പ്പം മും​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് ഇ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ ത​ല​മു​റ​ക​ൾ​ക​ട​ന്ന് ഒ​ഴു​കു​ന്നു.

ആ​ദ്യം ഈ​ണം

പാ​ട്ടി​ന്‍റെ ഈ​ണം ആ​ദ്യ​മി​ട്ട് പി​ന്നീ​ടു വ​രി​ക​ൾ എ​ഴു​തു​ക​യെ​ന്ന രീ​തി​ക്കു തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട​യാ​ളാ​ണ് സ​ച്ചി​ൻ ദേ​വ് ബ​ർ​മ​ൻ. പ​ല​പ്പോ​ഴും ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​ക്ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ഹാ​ർ​മോ​ണി​യ​വു​മാ​യി ചെ​ന്നി​രി​ക്കാ​റു​ണ്ട് അ​ദ്ദേ​ഹം. മീ​റ്റ​റി​നൊ​പ്പി​ച്ചാ​ണ് അ​വ​ർ എ​ഴു​തു​ന്ന​ത്, വേ​ണ്ടാ​ത്ത വാ​ക്കു​ക​ളൊ​ന്നും വ​രി​ക​ളി​ലി​ല്ല എ​ന്നൊ​ക്കെ ഉ​റ​പ്പി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ അ​ത്. ഭം​ഗി​യു​ള്ള വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഇ​ഷ്ട​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു ബ​ർ​മ​ൻ ദാ.

​ഗു​രു ദ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ഗ​സ് കേ ​ഫൂ​ൽ (1959) എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​ലെ വ​ഖ്ത് നേ ​കി​യാ എ​ന്ന പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ പാ​ട്ടി​ന്‍റെ പി​ന്നി​ലു​ണ്ട് ഒ​രു ക​ഥ. കൈ​ഫി ആ​സ്മി​യാ​ണ് ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വ്. ബ​ർ​മ​ൻ ഒ​രു ബേ​സ് ട്യൂ​ണ്‍ ചി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അ​ത് എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും വ​ള​രെ ഇ​ഷ്ട​മാ​യി. എ​ന്നാ​ൽ ആ ​ഈ​ണ​ത്തി​നു ചേ​രു​ന്ന ഒ​രു ക​ഥാ​സ​ന്ദ​ർ​ഭം ചി​ത്ര​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. പ​ല ഹി​ന്ദി സി​നി​മ​ക​ളി​ലും സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ ഒ​രു സ​ന്ദ​ർ​ഭം കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​ന​മാ​യി. ഈ​ണ​ത്തി​ന്‍റെ മീ​റ്റ​റി​ൽ കൈ​ഫ് ആ​സ്മി വ​രി​ക​ളെ​ഴു​താ​നി​രു​ന്നു. ര​ണ്ടു ത​വ​ണ മാ​റ്റി​യെ​ഴു​തി​യി​ട്ടും വ​രി​ക​ൾ സ്വീ​കാ​ര്യ​മാ​യി​ല്ല. എ​ങ്കി​ൽ ഈ ​ട്യൂ​ണ്‍ മ​റ്റേ​തെ​ങ്കി​ലും സി​നി​മ​യി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​മെ​ന്നാ​യി ഗു​രു ദ​ത്ത്.

നി​രാ​ശ​നാ​യ കൈ​ഫി ആ​സ്മി കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റം​തി​രി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന് ചു​വ​രി​ലേ​ക്കു​നോ​ക്കി എ​ഴു​തി​യ വ​രി​ക​ളാ​ണ​ത്രേ വ​ഖ്ത് നേ ​കി​യാ, ക്യാ ​ഹ​സീ സി​തം. ഗു​രു ദ​ത്ത് വ​രി​ക​ൾ ശ​രി​വ​ച്ചു, ബ​ർ​മ​ൻ ദാ​യും തൃ​പ്ത​ൻ. പാ​ട്ടി​ന്‍റെ റി​ക്കാ​ർ​ഡിം​ഗ് ന​ട​ക്കു​ന്പോ​ഴും ചി​ത്ര​ത്തി​ൽ അ​തി​നു​ള്ള സ​ന്ദ​ർ​ഭം എ​ഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​താ​ണ് ആ ​ഈ​ണ​ത്തി​ന്‍റെ മാ​ജി​ക്.

ഒ​റ്റ സി​ത്താ​റി​ൽ ഒ​രു ക്ലൈ​മാ​ക്സ്

ഏ​റ്റ​വും കു​റ​ച്ച് ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്രം മ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു ബ​ർ​മ​ൻ ദാ​യ്ക്ക് എ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കാ​ൻ ഈ ​പാ​ട്ടു​ത​ന്നെ ധാ​രാ​ളം. പി​യാ​നോ​യും പു​ല്ലാ​ങ്കു​ഴ​ലും മാ​ത്ര​മു​ള്ള ഇ​ൻ​ട്രോ​യി​ൽ​നി​ന്ന് പോ​കു​ന്ന​ത് പ​രി​പൂ​ർ​ണ​മാ​യും സ്ട്രിം​ഗ്സ് സെ​ക്്ഷ​നി​ലേ​ക്കാ​ണ്. വ​യ​ലി​ൻ ലെ​യ​റു​ക​ൾ നാ​യി​കാ​നാ​യ​ക​ന്മാ​രു​ടെ ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ മു​ഴു​വ​ൻ അ​നു​ഭ​വി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ചെ​ല്ലോ​യി​ൽ ആ​ത്മാ​വു​ള്ള കൗ​ണ്ട​ർ മെ​ല​ഡി. പെ​ർ​ക്യു​ഷ​ന്‍റെ പി​ന്തു​ണ ഇ​ല്ലെ​ന്നു​ത​ന്നെ പ​റ​യാം. ലാ​ളി​ത്യം ഒ​ഴു​കി​പ്പ​ര​ക്കു​ന്നു.

എ​ഴു​പ​ത്ത​ഞ്ചോ​ളം അം​ഗ​ങ്ങ​ള​ട​ങ്ങു​ന്ന ഓ​ർ​ക്ക​സ്ട്ര മ​റ്റ് സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ർ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ഒ​രൊ​റ്റ സി​ത്താ​ർ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ഒ​രു ചി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ ക്ലൈ​മാ​ക്സി​ൽ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല സം​ഗീ​ത​മൊ​രു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ. കാ​ലാ​പാ​നി (1958) എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​ലാ​ണ് ആ ​സം​ഭ​വം. വെ​റ്റ​റ​ൻ സി​ത്താ​ർ വാ​ദ​ക​ൻ ജെ.​വി. ആ​ചാ​ര്യ ഇ​തേ​ക്കു​റി​ച്ച് ഓ​ർ​മി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ക്ലൈ​മാ​ക്സ് സീ​നി​ൽ ഒ​രു പ്രി​ന്‍റിം​ഗ് പ്ര​സി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദ​വും ആ​ചാ​ര്യ​യു​ടെ സി​ത്താ​റും മാ​ത്രം. ദാ​ദാ, എ​ന്‍റെ ഒ​രു സി​ത്താ​റി​ന് എ​ന്തു​ചെ​യ്യാ​ൻ പ​റ്റും എ​ന്ന് ആ​ശ​ങ്ക​പ്പെ​ട്ടു, ആ​ചാ​ര്യ. ബ​ർ​മ​ൻ ഒ​രു പീ​സ് വാ​യി​ക്കാ​ൻ മാ​ത്ര​മാ​ണ് പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. പ്ര​സി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദം നേ​ർ​ത്തു​വ​രി​ക​യും, സി​ത്താ​ർ നാ​ദം ഉ​യ​രു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്പോ​ൾ അ​വി​ടെ വി​ട​ർ​ന്ന​ത് അ​ന​ന്യ​മാ​യ അ​നു​ഭ​വം.

ബ​ന്ധി​നി (1963) എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യും ബ​ർ​മ​ൻ ഒ​രു പ​രീ​ക്ഷ​ണം ന​ട​ത്തി. വി​ജ​യി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. മ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ നാ​യി​ക നൂ​ത​ൻ ഓ​ടി​വ​രു​ന്ന​താ​ണ് ദൃ​ശ്യം. എ​ക്സോ​ട്ടി​ക് എ​ന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​വു​ന്ന സം​ഗീ​ത​മാ​ണ് അ​റേ​ഞ്ച​ർ ആ​ന്ത​ണി ഗൊ​ണ്‍​സാ​ൽ​വ​സ് ഒ​രു​ക്കി​വ​ച്ച​ത്. അ​തു കേ​ട്ട​പ്പോ​ഴേ ബ​ർ​മ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു- ഇ​തു​വേ​ണ്ട. പ​ക​രം അ​ദ്ദേ​ഹം ഒ​രൊ​റ്റ പു​ല്ലാ​ങ്കു​ഴ​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് സം​ഗീ​ത​മൊ​രു​ക്കി. ഫ്ളൂ​ട്ടി​സ്റ്റ് ക​മ​ൽ മി​ത്ര​യോ​ട് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞ​ത് പു​ല്ലാ​ങ്കു​ഴ​ലി​ന്‍റെ അ​റ്റ​ത്ത് വി​ര​ൽ​വ​ച്ച് അ​ട​ച്ചും തു​റ​ന്നും ഒ​രു വാ​ക്വം ശ​ബ്ദം സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ട്ട​റി​യ​ണം ആ ​അ​നു​ഭ​വ​വും.

പാ​ട്ടി​ൽ മു​ങ്ങി​യു​യ​ർ​ന്ന്

ഒ​രു സ​ന്യാ​സി​യെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു ബ​ർ​മ​ൻ ദാ​യു​ടെ സം​ഗീ​ത​ജീ​വി​ത​മെ​ന്ന് നാം ​ക​ണ്ടു. ഈ​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​ഴു​കി, പാ​ടി​യാ​സ്വ​ദി​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹം ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ ചെ​ല​വി​ട്ടു. ഗോ​സി​പ്പു​ക​ളോ സം​ഗീ​ത​രം​ഗ​ത്തെ പൊ​ളി​റ്റി​ക്സോ ഒ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ബാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. പ്ര​തി​ഫ​ലം, റോ​യ​ൽ​റ്റി, കോ​പ്പി റൈ​റ്റ് വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ചെ​വി​യെ​ത്തി​യി​ല്ല. ഗു​രു ദ​ത്തി​നും മു​കു​ൾ ബോ​സി​നു​മൊ​പ്പം മും​ബൈ​യി​ലെ പോ​വൈ ത​ടാ​ക​ത്തി​ൽ മീ​ൻ​പി​ടി​ക്കാ​ൻ പോ​കാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നി​ഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ഖ​റി​ലെ എ​വ​ർ​ഗ്രീ​ൻ ഹോ​ട്ട​ലി​ൽ ടേ​ബി​ൾ ടെ​ന്നീ​സ് ക​ളി​യാ​യി​രു​ന്നു മ​റ്റൊ​രു വി​നോ​ദം.

കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​നെ ബ​ഡീ സൂ​നി സൂ​നി ഹേ ​എ​ന്ന സു​ന്ദ​ര​മാ​യ പാ​ട്ടു​പ​ഠി​പ്പി​ച്ച് അ​ല്പം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴാ​ണ് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ന് പ​ക്ഷാ​ഘാ​തം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്. ഏ​താ​ണ്ട് ഒ​രു വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ബോ​ധാ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞു. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ ഒ​ന്നോ ര​ണ്ടോ ത​വ​ണ​മാ​ത്ര​മാ​ണ് ചു​റ്റു​മു​ള്ള​വ​രോ​ടു പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന സൂ​ച​ന​ക​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യ​ത്. 1975 ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ 31നാ​യി​രു​ന്നു മ​ര​ണം. ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ ഒ​ന്നി​നു ജ​ന​നം, അ​തേ മാ​സ​ത്തി​ന്‍റെ അ​വ​സാ​ന​ദി​വ​സം വി​ട​വാ​ങ്ങ​ലും...

ഹ​രി​പ്ര​സാ​ദ്