കോ​ട്ട​യം: 1850ക​ളി​ൽ ഒ​രു ആ​ൽ​മ​ര​ത്തി​നു കീ​ഴി​ൽ ആ​രം​ഭി​ച്ച ബോം​ബെ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് (ബി​എ​സ്ഇ) ഇ​ന്ന് ജൂ​ലൈ ഒ​ന്പ​തി​ന് 150 വ​ർ​ഷം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ചാ​യ ബി​എ​സ്ഇ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സാ​ന്പ​ത്തി​ക വി​പ​ണി​ക​ളു​ടെ പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ്. സ​ന്പ​ദ് വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ എ​ല്ലാ മേ​ഖ​ല​ക​ളു​ടെ​യും ഭാ​ഗ​മാ​യ കോ​ർ​പ​റേ​റ്റ് സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു സ​ന്പാ​ദ്യം രാ​ഷ്‌​ട്ര നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​ത്പാ​ദ​ന​പ​ര​മാ​യ ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി തി​രി​ച്ചു​വി​ടു​ന്ന​തി​ൽ പ്ര​ധാ​ന പ​ങ്കു​വ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

1800ക​ളു​ടെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ഈ​സ്റ്റ് ഇ​ന്ത്യ ക​ന്പ​നി ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​തോ​ടെ ലോ​ണ്‍ സെ​ക്യൂ​രി​റ്റീ​സ് വ്യാ​പാ​രം ആ​രം​ഭി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ചു​ക​ൾ പി​ന്നെ​യും വൈ​കി​യാ​ണ് ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്ന​ത്. 1850ക​ളി​ൽ അ​ഞ്ചു പേ​ര​ട​ങ്ങു​ന്ന സ്റ്റോ​ക് ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​ർ അ​ന്ന​ത്തെ ബോം​ബെ ടൗ​ണ്‍ ഹാ​ളി​നു മു​ന്നി​ലു​ള്ള ആ​ൽ​മ​ര​ത്തി​നു കീ​ഴി​ൽ ഒ​ത്തു​കൂ​ടി. ഈ ​അ​നൗ​പ​ചാ​രി​ക​മാ​യ ഒ​ത്തു​കൂ​ട​ൽ ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ ത​ന്നെ ആ​ദ്യ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ചി​ന് അ​ടി​ത്ത​റ​പാ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

പി​ന്നീ​ട് സ്റ്റോ​ക് ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​രു​ടെ എ​ണ്ണം ഉ​യ​ർ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ അ​വ​ർ പ​ല ആ​ൽ​മ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു കീ​ഴി​ലാ​യി. 1872 വ​രെ ടൗ​ണ്‍ ഹാ​ളി​ന് എ​തി​ർ​വ​ശ​ത്ത് 22 സ്റ്റോ​ക് ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​ർ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു. ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​രു​ടെ എ​ണ്ണം ഉ​യ​ർ​ന്ന​തോ​ടെ ഇ​വ​ർ​ക്കു ചേ​രാ​ൻ സ്ഥി​ര​മാ​യ ഒ​രു സ്ഥ​ലം വേ​ണ​മെ​ന്ന നി​ല​യി​ലെ​ത്തി. 1874ൽ ​ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​ർ അ​വ​രു​ടേ​തെ​ന്നു പ​റ​യാ​വു​ന്ന സ്ഥ​ലം ക​ണ്ടെ​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. 1875 ജൂ​ലൈ ഒ​ന്പ​തി​ന് നേ​റ്റി​വ് ഷെ​യ​ർ ആ​ൻ​ഡ് സ്റ്റോ​ക് ബ്രോ​ക്കേ​ഴ്സ് അ​സോ​സി​യേ​ഷ​ൻ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ബ്രോ​ക്കേ​ഴ്സ് സം​ഘ​ട​ന സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യി. ഇ​തു പി​ന്നീ​ട് ബോം​ബെ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് എ​ന്നാ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ബി​എ​സ്ഇ സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യ​തി​നു മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ് ടോ​ക്കി​യോ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് രൂ​പീ​കൃ​ത​മാ​കു​ന്ന​ത്. കോ​ട്ട​ണ്‍ കിം​ഗ് ഓ​ഫ് ബോം​ബെ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട പ്രേം​ച​ന്ദ് റോ​യി​ച​ന്ദ് ആ​ണ് ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന സ്ഥാ​പ​ക​രി​ൽ ഒ​രാ​ൾ. റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ പ്ര​കാ​രം നേ​റ്റീ​വ് ഷെ​യ​ർ ആ​ൻ​ഡ് സ്റ്റോ​ക് ബ്രോ​ക്കേ​ഴ്സ് അ​സോ​സി​യേ​ഷ​നി​ൽ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ 318 അം​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. പ്ര​വേ​ശ​ന ഫീ​സ് ഒ​രു രൂ​പ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. 1875ൽ ​ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ പി​റ​വി​ക്കു​ശേ​ഷം അ​ടു​ത്ത ദ​ശ​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​ഹ​മ്മ​ദാ​ബാ​ദ് (1894), കോ​ൽ​ക്ക​ത്ത (1908). മ​ദ്രാ​സ് (1920), ഹൈ​ദ​രാ​ബാ​ദ് (1944) എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ സ്റ്റോ​ക് എ​ക​സ്ചേ​ഞ്ചു​ക​ൾ ഉ​ദി​ച്ചു​വ​ന്നു.

ബി​എ​സ്ഇ നി​ല​വി​ൽ സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന സ്ഥ​ലം 1928ലാ​ണ് വാ​ങ്ങി​യ​ത്. 1930ൽ ​കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ നി​ർ​മാ​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ല​ബ്ധി​ക്കു ശേ​ഷം ബി​എ​സ്ഇ​ക്ക് 1957ൽ ​സെ​ക്യൂ​രി​റ്റീ​സ് കോ​ണ്‍​ട്രാ​ക്ട്സ് (റെ​ഗു​ലേ​ഷ​ൻ) ആ​ക്‌​ട് (എ​സ്‌​സി​ആ​ർ​എ) പ്ര​കാ​രം ബി​എ​സ്ഇ​ക്ക് ഒൗ​ദ്യോ​ഗി​ക അം​ഗീ​കാ​രം ല​ഭി​ച്ചു. ഫി​റോ​സ് ജി​ജി​ഭോ​യ് ട​വേ​ഴ്സ് എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ ബി​എ​സ്ഇ കെ​ട്ടി​ടം 1970ൽ ​നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ്. 1966 മു​ത​ൽ 1980 വ​രെ ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ ചെ​യ​ർ​മാ​നാ​യി​രു​ന്ന ഫി​റോ​സ് ജം​ഷ​ഡ് ജി​ജി​ഭോ​യി​യു​ടെ പേ​രി​ലാ​ണ് ഇ​ത​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.


1986ൽ ​ബി​എ​സ്ഇ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ആ​ദ്യ​ത്തെ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് സൂ​ചി​ക​യാ​യ സെ​ൻ​സെ​ക്സ് ആ​രം​ഭി​ച്ചു. 100 പോ​യി​ന്‍റാ​യി​രു​ന്നു അ​ടി​സ്ഥാ​നം. 1990ൽ ​സെ​ൻ​സെ​ക്സ് 1000 പോ​യി​ന്‍റ് ആ​ദ്യ​മാ​യി ക​ട​ന്നു. 1999ൽ 5000, 2000​ൽ 20,000 2024ൽ 80000 ​പോ​യി​ന്‍റും ക​ട​ന്നു.

1992 ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ന്പ​ത്തി​ക രം​ഗം നി​ര​വ​ധി മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ ക​ണ്ട വ​ർ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ കേ​ന്ദ്ര ധ​ന​മ​ന്ത്രി വി​ദേ​ശ നി​ക്ഷേ​പ​ർ​ക്ക് ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ നി​ക്ഷേ​പം ന​ട​ത്താ​നു​ള്ള വാ​തി​ൽ തു​റ​ന്നു ന​ൽ​കി. ലി​ബ​റ​ലൈ​സേ​ഷ​ൻ, പ്രൈ​വ​റ്റൈ​സേ​ഷ​ൻ, ഗ്ലോ​ബ​ലൈ​സേ​ഷ​ൻ ന​യം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പു​തി​യ അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ ഉ​ട​ലെ​ടു​ത്തു. ഹ​ർ​ഷ​ദ് മേ​ത്ത എ​ന്ന പേ​ര് ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ മൊ​ത്തം സു​പ​രി​ചി​ത​മാ​യി.

ഇ​ന്ത്യ ക​ണ്ട ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ സെ​ക്യൂ​രി​റ്റി കും​ഭ​കോ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​രു​ന്പ​ഴി​ക്കു​ള്ളി​ലാ​യി. ഇ​തി​ന്‍റെ ഫ​ല​മാ​യി ആ ​വ​ർ​ഷം സെ​ക്യൂ​രി​റ്റി​സ് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് ബോ​ർ​ഡ് ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ​ക്കു നി​യ​മ​പ​ര​മാ​യി അം​ഗീ​കാ​രം ല​ഭി​ച്ചു. ഇ​തി​നു​മു​ന്പ് നാ​ലു വ​ർ​ഷ​മാ​യി നി​യ​മാ​നു​സൃ​ത​മ​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥാ​പ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. 1994ൽ ​ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ കു​ത്ത​ക​യു​മാ​യി ആ​രോ​ഗ്യ​ക​ര​മാ​യ മ​ത്സ​ര​ത്തി​നാ​യി നാ​ഷ​ണ​ൽ സ്റ്റോ​ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ച് (എ​ൻ​എ​സ്ഇ) ക​ട​പ​ത്ര, ഓ​ഹ​രി വി​പ​ണി​യി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങി.

2023ൽ ​ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ 149-ാം സ്ഥാ​പ​ക ദി​ന​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി പു​തി​യ ലോ​ഗോ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി. സ​മൃ​ദ്ധി, ഉൗ​ർ​ജ​സ്വ​ല​ത, വ​ള​ർ​ച്ച, പു​തി​യ തു​ട​ക്കം എ​ന്നി​വ പ്ര​തീ​ക​ങ്ങ​ളാ​കു​ന്ന​താ​ണ് പു​തി​യ ലോ​ഗോ. ഈ ​ലോ​ഗോ എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ചി​ന്‍റെ വി​ശ്വാ​സ്യ​ത​യും നി​ര​ന്ത​ര​മാ​യ പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത​യും വ​ള​ർ​ന്നു​വ​രു​ന്ന ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വ​വും പ്ര​തി​ഫ​ല​പ്പി​ക്കു​ന്നു. 5500ലേ​റെ ക​ന്പ​നി​ക​ളാ​ണ് ബി​എ​സ്ഇ​യി​ൽ ലി​സ്റ്റ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. 420 ല​ക്ഷം കോ​ടി രൂ​പ​യി​ല​ധി​ക​മാ​ണ് ബി​എ​സ്ഇ​യി​ൽ ലി​സ്റ്റ് ചെ​യ്ത മു​ഴു​വ​ൻ ക​ന്പ​നി​ക​ളു​ടെ​യും കൂ​ടി​യു​ള്ള വി​പ​ണി മൂ​ല​ധ​നം.

ബോം​ബെ സ്റ്റോ​ക്ക് എ​ക്സ്ചേ​ഞ്ചി​ന്‍റെ 150 വ​ർ​ഷ​ത്തെ യാ​ത്ര, കൊ​ളോ​ണി​യ​ൽ ആ​ശ്രി​ത​ത്വ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് ആ​ത്മ​വി​ശ്വാ​സ​മു​ള്ള, ആ​ഗോ​ള ശ​ക്തി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ വി​ക​സി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന സാ​ന്പ​ത്തി​ക മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​ന്‍റെ തെ​ളി​വാ​ണ്. ഒ​രു ആ​ൽ​മ​ര​ത്തി​നു കീ​ഴെ കു​റ​ച്ച് ബ്രോ​ക്ക​ർ​മാ​രു​ടെ ഒ​ത്തു​ചേ​ര​ലി​ൽ ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്, ദ​ശ​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു ജീ​വി​ത​ങ്ങ​ളെ സ്വാ​ധീ​നി​ക്കു​ന്ന നി​ർ​ണാ​യ​ക​മാ​യ ഒ​രു സ്ഥാ​പ​ന​മാ​യി വ​ള​ർ​ന്നു.

ഓ​ഹ​രി​ക​ൾ​ക്കാ​യു​ള്ള ഒ​രു വി​പ​ണി എ​ന്ന​തി​ലു​പ​രി, ബി​എ​സ്ഇ സം​രം​ഭ​ക​ർ​ക്കും നി​ക്ഷേ​പ​ക​ർ​ക്കും ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ​ന്പ​ദ്‌​വ്യ​വ​സ്ഥ​യ്ക്കും മൊ​ത്ത​ത്തി​ൽ സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒ​രു സ​ഹാ​യി​യാ​യി മാ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. യാ​ത്ര​യു​ടെ അ​ടു​ത്ത ഘ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു ക​ട​ക്കു​ന്പോ​ൾ, ബി​എ​സ്ഇ​യു​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സ​ന്പ​ദ്‌​വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ ന​വീ​ര​ണ​ത്തി​ൽ വ​ലി​യൊ​രു സ്വാ​ധീ​ന​മാ​കും.