നൂറുവട്ടം ഓർമിക്കാൻ ഇന്ദിര
“ഒ​ന്നു​കി​ൽ സ്നേ​ഹി​ക്കാം, അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ വെ​റു​ക്കാം. പ​ക്ഷേ, ഒ​രി​ക്ക​ലും അ​വ​ഗ​ണി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല.” ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏ​ക വ​നി​താ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യ യ​ശ​ശ്ശ​രീ​ര​യാ​യ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഇ​ത് അ​ന്വ​ർ​ഥ​മാ​ണ്. അ​വ​രു​ടെ ജീ​വി​ത ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളെ വി​ശ​ക​ല​നം​ചെ​യ്യാ​ൻ ഒ​രു ചെ​റി​യ കു​റി​പ്പ് പ​ര്യാ​പ്്ത​മ​ല്ല. നി​ര​വ​ധി വി​വാ​ദ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ ഝ​ടു​തി​യി​ൽ കൈ​ക്കൊ​ണ്ട, അ​തി​സ​ങ്കീ​ർ​ണ വ്യ​ക്തി​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​ട​മ​യാ​യ അ​വ​ർ​ക്ക് കൈ​മെ​യ് മ​റ​ന്നു കൈ​യ​ടി​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന കോ​ടി​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് അ​നു​ഭാ​വി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ, എ​തി​രാ​ളി​ക​ളുു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​ണ് ശ്ര​ദ്ധേ​യം. അ​ധി​കാ​ര​ക്ക​രു​ത്തി​ലും അ​ധി​കാ​ര​ര​ഹി​ത​വേ​ള​യി​ലും ഈ ​നേ​താ​വി​ന്‍റെ പ്രൗ​ഢി​യെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​ക യു​ക്തി​സ​ഹ​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​രു ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ച​ട്ട​ക്കൂ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട് അ​ത്ത​ര​മൊ​രു യ​ത്നം ന​ട​ത്തു​മ്പോ​ൾ വി​ശ​ദ​മാ​യ പ​ഠ​ന​മാ​യി അ​തി​നെ ക​ണ​ക്കാ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. അ​വ​സ​രോ​ചി​ത ന​ട​പ​ടി​ക​ളി​ലേ​ക്കു ന​യി​ച്ച ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചോ അ​ന്തി​മ​തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു ന​യി​ച്ച പ്ര​ക്രി​യ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചോ അ​ക്കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ചോ കാ​ര്യ​മാ​യ വി​വ​ര​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ക​ണ​ക്കി​ലെ​ടു​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന​ത് അ​വി​ത​ർ​ക്കി​തം. സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഏ​റെ അ​ക​ലെ​യാ​ണെ​ന്ന സൗ​ക​ര്യ​മു​ള്ള​തി​നാ​ൽ വ​സ്തു​നി​ഷ്ഠാ​പ​ര​മാ​യി വി​ശ​ക​ല​നം ന​ട​ത്താ​ൻ ​ശ്ര​മി​ച്ചാ​ലും വി​ഷ​യം മാ​ത്രം അ​ടി​സ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി​യു​ള്ള വി​വ​ര​ണ​മാ​ണെ​ന്ന ആ​രോ​പ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള സാ​ധ്യ​ത ത​ള്ളി​ക്ക​ള​യാ​നു​മാ​വി​ല്ല.

പ്രി​യ​ദ​ർ​ശി​നി

ഇ​ന്ദി​രാ പ്രി​യ​ദ​ർ​ശി​നി അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ന്ദി​രാ പ്രി​യ​ദ​ർ​ശി​നി ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ജീ​വ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഒ​രു വി​ഹ​ഗ​വീ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടാ​വാം പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ശൈ​ലി​യി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പ്രാ​പ്തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി സ​ജീ​വ​മാ​യി സ​മ​ര​മു​ന്ന​ണി​യി​ൽ അ​ണി​ചേ​ർ​ന്ന​വ​രു​ടെ കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ ജ​നി​ച്ച ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ കു​ട്ടി​ക്കാ​ലം വ​ള​രെ ഏ​കാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ളം​പ്രാ​യ​ത്തി​ൽ​ത്ത​ന്നെ ജീ​വി​ത​ത്തെ ഒ​റ്റ​യ്ക്ക് നേ​രി​ടേ​ണ്ട അ​വ​സ്ഥ. പി​താ​വ് പ​ണ്ഡി​റ്റ്ജി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ മു​ന്ന​ണി​പ്പോ​രാ​ളി​ക​ളി​ലൊ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ നി​ര​വ​ധി ത​വ​ണ ജ​യി​ൽ​വാസം ​അ​നു​ഭ​വി​ക്കേ​ണ്ടി​യും സ​മ​ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് വീ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നു മാ​റി​നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ടി​യും വ​ന്നു. അ​മ്മ ക​മ​ല​യും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​നു മു​ൻ​പ​ന്തി​യി​ൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ടു ത​വ​ണ അ​വ​രും അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​യി. 1917ലാ​ണ് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ജ​ന​നം. ഏ​ഴു വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞ്, അ​താ​യ​ത് 1924ൽ ​ക​മ​ല ഒ​രു ആ​ൺ​കു​ഞ്ഞി​ന് ജ​ന്മം ന​ൽ​കി​യെ​ങ്കി​ലും ര​ണ്ടു​ദി​വ​സം മാ​ത്ര​മേ കു​ഞ്ഞ് ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നു​ള്ളു. ആ ​സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ വി​ധി എ​ന്താ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് പ​ല​രും ഇ​ന്ന് സ​ങ്ക​ൽ​പി​ക്കു​ന്ന​ത്!

ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​മ്മ ക​മ​ല ക്ഷ​യ​രോ​ഗ​ത്തി​ന് അ​ടി​മ​യാ​യി. സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡി​ലെ ലു​സാ​നെ​യി​ൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി ചി​കി​ത്സി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ജീ​വ​ൻ ര​ക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി​ല്ല. 1936-ൽ ​ക​മ​ല ഇ​ഹ​ലോ​ക​വാ​സം വെ​ടി​ഞ്ഞു. വ​ള​രെ ല​ളി​ത ജീ​വി​തം ന​യി​ച്ചു​വ​ന്നി​രു​ന്ന യാ​ഥാ​സ്ഥി​തി​ക കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു ക​മ​ല. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ, പാ​ശ്ചാ​ത്യ സം​സ്കാ​ര​ത്തോ​ട് ചേ​ർ​ന്നു​നി​ന്ന നെ​ഹ്റു കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ ക​മ​ല​യു​ടെ ജി​വി​തം ക്ലേ​ശ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​ണ് വാ​സ്ത​വം. ഏ​താ​യാ​ലും, അ​മ്മ​യ്ക്കു​ണ്ടാ​യ തി​ക്താ​നു​ഭ​വം ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ മ​ന​സി​ൽ മാ​യാ​ത്ത മു​റി​വാ​യി ജീ​വി​താ​വ​സാ​നം​വ​രെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്നു​വേ​ണം അ​നു​മാ​നി​ക്കാ​ൻ. നെ​ഹ്റു കു​ടും​ബാം​ഗ​മാ​യ വി​ജ​യ​ല​ക്ഷ്മി പ​ണ്ഡി​റ്റി​നോ​ട് പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി അ​ത്ര സു​ഖ​ക​ര​മ​ല്ലാ​ത്ത ബ​ന്ധ​മാ​ണ് പു​ല​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. ഈ ​സ​മീ​പ​നം നെ​ഹ്റു കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ ചി​ല അം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു സ്വ​ന്തം അ​മ്മ​യ്ക്കു​ണ്ടാ​യ ക​യ്പേ​റി​യ അ​നു​ഭ​വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ചി​ന്ത​യു​ടെ പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം എ​ന്നാ​ണ് ചി​ല​രു​ടെ അ​ഭി​പ്രാ​യം.

അ​ത്ര ല​ളി​ത​മ​ല്ലാ​ത്ത ബാ​ല്യം

മി​ക്ക​വാ​റും സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ളു​ടെ സാ​ന്നി​ധ്യ​മി​ല്ലാ​തെ വ​ള​രേ​ണ്ടി​വ​ന്ന കൊ​ച്ച് ഇ​ന്ദി​ര​യ്ക്ക് ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട​ലി​ന്‍റെ ദൈ​ന്യ​ത​യാ​ണ് കൂ​ട്ടി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ൽത്ത​ന്നെ എന്തു കാ​ര്യ​ത്തി​ലും സ്വ​യം തീ​രു​മാ​നം എ​ടു​ക്കേ​ണ്ട സാ​ഹ​ച​ര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു . ബാ​ല്യ​ത്തി​ന്‍റെ ല​ളി​ത ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​പ​രി ഗൗ​ര​വ​മു​ള്ള വ്യ​ക്തി​ത്വ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ചു​വ​ടു​റ​പ്പി​ച്ച് മു​ന്നേ​റു​വാ​നും ലോ​ക​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ ത​ല​യെ​ടു​പ്പോ​ടെ വീ​ക്ഷി​ക്കു​വാ​നും ക​രു​ത്താ​ർ​ജി​ച്ച​ത് കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ ഈ ​അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് ഒ​രു വി​ഭാ​ഗം അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ചു​റ്റു​മു​ള്ള വ്യ​ക്തി​ക​ളെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​വാ​നും സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളെ വി​ശ​ക​ല​നം ചെ​യ്യാ​നു​മു​ള്ള ശേ​ഷി അ​വ​ർ സ്വാ​യ​ത്ത​മാ​ക്കി. അ​ല​ാഹ​ാബാ​ദി​ലെ ആ​ന​ന്ദ്ഭ​വ​ൻ ചു​റ്റു​വ​ട്ട​ത്തും പി​താ​വ് ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യ​പ്പോ​ൾ തീ​ൻ മൂ​ർ​ത്തി ഭ​വ​നി​ലു​മു​ണ്ടാ​യ, ദേ​ശീ​യ നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ നി​ര​ന്ത​ര നി​റ​സാ​ന്നി​ധ്യം രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​ത്തി​ന്‍റെ ഗ​തി​വി​ഗ​തി​ക​ളും ന​യ​രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​വും അ​ധി​കാ​രം കൈ​യാ​ളു​ന്ന​തി​നു പ​യ​റ്റി​യ ത​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ഴ​വും നേ​രി​ട്ട് മ​ന​സി​ലാ​ക്കു​വാ​ൻ ഇ​ന്ദി​ര​യ്ക്ക് സു​വ​ർ​ണാ​വ​സ​ര​മൊ​രു​ക്കി. കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റും രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ​പ്പോ​ൾ അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ ഭ​ര​ണ​പാ​ട​വം പ്ര​ക​ട​മാ​ക്കു​വാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ച്ച​ത്, കാ​ര്യ​മാ​ത്ര​പ്ര​സ​ക്ത​മാ​യ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ന് മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ൾ ന​ട​ത്തി​യ ആ​ലോ​ച​ന​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​മു​ള്ള പ​രി​ച​യ​മാ​ണ്. ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രു​ടെ ഗൂ​ഢ നീ​ക്ക​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും പാ​ള​യ​ത്തി​ലെ പ​ട​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഉ​ന്ന​ത​സ്ഥാ​നീ​യ​രാ​യ​വ​രു​ടെ​യി​ട​യി​ലെ ഗ്രു​പ്പു​ക​ളി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും അ​ധി​കാ​രം പ​ങ്കു​വ​യ്ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ജാ​തി, വ​ർ​ഗ ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ മ​ന​സി​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​യ ചി​ത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ക​രു​ത്തി​ന്‍റെ യൗ​വ​നം

ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ വ്യ​വ​സ്ഥി​തി​യോ​ടും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യോ​ടും പു​ല​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന താ​ത്പ​ര്യം, ഉ​ചി​ത​മാ​യ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പാ​ർ​ശ്വ​വ​ത്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പ​ട്ടി​ണി​പ്പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഉ​ന്ന​മ​ന​ത്തി​നാ​യി പ്ര​യോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വെ​ന്ന​ത് ത​ർ​ക്ക​മ​റ്റ സം​ഗ​തി​യാ​ണ്. സാ​ധാ​ര​ണ ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള അ​നി​ത​ര​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ പ്ര​തി​പ​ത്തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് മ​ന​സി​ലാ​ക്കാ​ൻ ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ, ക​രു​ത്തു​റ്റ​തെ​ങ്കി​ലും പ​ല​പ്പോ​ഴും വി​വാ​ദം വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തി​യ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ ഇ​ഴ​കീ​റി പ​രി​ശോ​ധി​ച്ചാ​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​കും. സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രാ​യ മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളോ​ടു​ള്ള ഏ​റ്റു​മു​ട്ട​ലി​ലൂ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​ത്തും​ഗ ശൃംഗത്തി​ലേ​ക്ക് ഈ ​മ​ഹ​തി ജ്വ​ലി​ച്ചു​യ​ർ​ന്ന​ത്. പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന ലാ​ൽ ബ​ഹ​ദൂ​ർ ശാ​സ്ത്രി അ​ന്ത​രി​ച്ച​തി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന്, പ്രധാനമന്ത്രി​സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്ക് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യെ നി​യോ​ഗി​ക്കു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു സീ​നി​യ​ർ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ മ​ന​സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ചി​ന്ത.

ഇ​ന്ദി​ര​യേ​ക്കാ​ൾ വ​ള​രെ​യേ​റെ മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​വാ​യ മൊ​റാ​ർ​ജി ദേ​ശാ​യി​യെ പി​ന്ത​ള്ളി​യാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​നീ​ക്കം. 1965ൽ ​താ​ഷ്കെ​ന്‍റി​ലാ​യി​രു​ന്നു ശാ​സ്ത്രി അ​ന്ത​രി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന​ത്തെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ് അ​യൂ​ബ് ഖാ​നു​മാ​യി താ​ഷ്കെ​ന്‍റ് ഉ​ട​മ്പ​ടി ഒ​പ്പുവ​ച്ച് ഏ​റെ​ക്ക​ഴി​യും​മു​മ്പാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ത്യം. രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ൽ തു​ട​ക്ക​ക്കാ​രി​യാ​യ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ പ​രി​ച​യ​ക്കു​റ​വ് മു​ത​ലെ​ടു​ത്ത് അ​ധി​കാ​രം കൈ​പ്പി​ടി​യി​ലൊ​തു​ക്കാ​മെ​ന്ന വ്യാ​മോ​ഹ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ൾ. രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ കാ​ര​ണ​വ​ന്മാ​രു​ടെ ഉ​ള്ളി​ലി​രു​പ്പ് കൃ​ത്യ​മാ​യി മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഇ​ന്ദി​ര, അ​വ​രു​ടെ നീ​ക്ക​ങ്ങ​ളെ അ​തേ നാ​ണ​യ​ത്തി​ൽ തി​രി​ച്ച​ടി​ച്ചു.

രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി​യാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​സ​ക്കീർ ഹു​സൈ​ൻ 1969 മേ​യി​ൽ അ​ന്ത​രി​ച്ച​തി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന്, പു​തി​യ സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി​യെ ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ ആ​രം​ഭി​ച്ചി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ യോ​ജി​ച്ച തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ലെ​ത്താ​ൻ ക​ഴി​യാ​തെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്‍റെ ഉ​ന്ന​താ​ധി​കാ​ര സ​മി​തി ര​ണ്ടു ത​ട്ടി​ലാ​യി. ത​ല​മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്ക് ഡോ. ​നീ​ലം സ​ഞ്ജീവ റെ​ഡ്ഡി​യോ​ടാ​യി​രു​ന്നു താ​ത്പ​ര്യം. എ​തി​ർ​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും വ്യ​ക്ത​മാ​യ പി​ന്തു​ണ​യി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ ഇ​ന്ദി​ര​യ്ക്ക് സ്വ​ന്തം സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി​യെ ഉ​യ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ട്ടാ​നാ​യി​ല്ല. ഈ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ മ​റ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ താ​ത്പ​ര്യ​ത്തി​ന് ത​ല​കു​ലു​ക്കു​ക​യേ നി​ർ​വാ​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. എ​ന്നാ​ൽ റെ​ഡ്ഡി​യു​ടെ സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി​ത്വ​ത്തോ​ടു​ള്ള ശ​ക്ത​മാ​യ വി​യോ​ജി​പ്പ് അ​വ​സ​രം കി​ട്ടി​യ​പ്പോ​ൾ അ​വ​ർ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു. ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ, അ​ന്ന​ത്തെ ഉ​പ​രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി​യാ​യി​രു​ന്ന വി.​വി. ഗി​രി​യെ സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി​യാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ത​ന്‍റെ നി​ശ്ച​യം, പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്‍റെ പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ അ​വ​ർ മു​ന്നോ​ട്ടു​വ​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ​ൻ നാ​ഷ​ണ​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്‍റെ വി​ഭ​ജ​ന​ത്തി​ലാ​ണ് ഈ ​തീ​രു​മാ​നം ക​ലാ​ശി​ച്ച​ത്. കൂ​ട്ടാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ശൈ​ലി​യു​ടെ​യും സ​മ​വാ​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ന്‍റെ​യും ഉ​ൾ​പ്പാ​ർ​ട്ടി ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും അ​ന്ത്യ​ത്തി​ന് അ​ത് നാ​ന്ദി​കു​റി​ച്ചു.

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടേ​ത് ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ​യു​ള്ള ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ സ​ർ​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു. സാ​മൂ​ഹി​ക പു​രോ​ഗ​തി​ക്കാ​യു​ള്ള ന​യ​രൂ​പീക​ര​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ പി​ടി​മു​റു​ക്കി​യ അ​വ​ർ, കു​റി​ക്കു​കൊ​ള്ളു​ന്ന മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ മു​ന്നേ​റ്റം തു​ട​ർ​ന്നു. “ വോ ​ക​ഹ​ത്തേ ഹൈ, ​ഇ​ന്ദി​ര ഹ​ഠാ​വോ, ഇ​ന്ദി​ര ക​ഹ​ത്തേ ഹൈ, ​ഗ​രീ​ബി ഹ​ഠാ​വോ ” - ദാ​രി​ദ്ര്യ​നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന​ത്തി​നാ​യി നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന നേ​താ​വെ​ന്ന പ​രി​വേ​ഷം ഈ ​മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ത്തി​ൽ എ​ടു​ത്തു​കാ​ട്ടു​ന്നു. ത​ന്നെ മാ​റ്റി​നി​ർ​ത്തു​ക​യെ​ന്ന് മ​റ്റു​ള്ള​വ​ർ മു​റ​വി​ളി​കൂ​ട്ടു​മ്പോ​ൾ ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തെ മാ​റ്റി​നി​ർ​ത്തു​ക​യെ​ന്ന​താ​ണ് ത​ന്‍റെ ആ​ത്യ​ന്തി​ക ല​ക്ഷ്യ​മെ​ന്ന പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം ജ​ന​മ​ന​സു​ക​ളി​ൽ ഇ​ന്ദി​ര​യ്ക്ക് ആ​ഴ​ത്തി​ലു​ള്ള സ്ഥാ​നം ഉ​റ​പ്പാ​ക്കി. ബാ​ങ്കു​ക​ളു​ടെ​യും ഇ​ൻ​ഷ്വ​റ​ൻ​സ് മേ​ഖ​ല​യു​ടെ​യും ക​ൽ​ക്ക​രി വ്യ​വ​സാ​യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ദേ​ശ​സാ​ത്ക​ര​ണം പോ​ലെ​യു​ള്ള ജ​ന​പ്രി​യ ന​ട​പ​ടി​ക​ളും ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ ഭ​ര​ണ നൈ​പു​ണ്യ​ത്തി​ന്‍റെ മാ​റ്റു​കൂ​ട്ടി. ഇ​തി​നു​പി​ന്നാ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നു​മാ​യു​ള്ള നി​ർ​ണാ​യ​ക യു​ദ്ധം. ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ന്‍റെ പേ​രി​ലു​ണ്ടാ​യ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നെ ഇ​ന്ത്യ നി​ലം​പ​രി​ശാ​ക്കി. ഏ​റെ​വൈ​കാ​തെ ന​ട​ന്ന ലോ​ക്സ​ഭാ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ വന്പൻ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷം നേ​ടി​യ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​ൽ വ​യോ​ധി​ക​രാ​യ എ​തി​രാ​ളി​ക​ൾ നി​ഷ്പ്ര​ഭ​രാ​യി.

അ​തി​ർ​ത്തി​രാ​ജ്യ​മാ​യി​രു​ന്ന സി​ക്കി​മി​നെ ഇ​ന്ത്യ​യോ​ടു ചേ​ർ​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നു ഈ ​വ​നി​താ​നേ​താ​വി​ന്‍റെ, ദീ​ർ​ഘ​വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തോ​ടെ​യു​ള​ള മ​റ്റൊ​രു ധീ​ര ന​ട​പ​ടി. പ​ക്ഷേ, അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം തി​രി​ച്ച​ടി​യാ​യി. ചെ​റി​യൊ​രു കാ​ല​യ​ള​വി​ലെ ജ​ന​താ​പാ​ർ​ട്ടി ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം 1980-ൽ ​ക​രു​ത്താ​ർ​ജി​ച്ചു ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ അ​വ​ർ പ​ഞ്ചാ​ബ് പ്ര​ശ്നം കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്ത​ത് ഏ​റെ വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യാ​ക്കി.


ഒ​രു കാ​ര്യം പ​റ​യാ​തെ വ​യ്യ. നേ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ നെ​റു​ക​യി​ലും കോ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഴ​ത്തി​ലും സ്വ​ന്ത​നി​ല​യി​ൽ സ്വീ​ക​രി​ച്ച നി​ല​പാ​ടു​ക​ളും തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യ ച​ങ്കു​റ​പ്പോ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​ത്. ജീ​വി​ക്കു​ക അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ മ​രി​ക്കു​ക എ​ന്നു പ​റ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത​തും പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ൽ​നി​ന്ന് ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശി​നെ അ​ട​ർ​ത്തി​മാ​റ്റി​യ​തും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​മാ​യ സി​ക്കി​മി​നെ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​ക്കി​യ​തും വി​ശ​ക​ല​നം​ചെ​യ്താ​ൽ ഏ​തൊ​രാ​ൾ​ക്കും മ​ന​സി​ലാ​ക്കാം ഇ​ന്ത്യ​യെ ന​യി​ക്കാ​ൻ യു​ക്ത​യാ​ണെ​ന്ന് അ​ടി​വ​ര​യി​ട്ടു​പ​റ​യു​ന്ന, ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യെ​ന്ന ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​യു​ടെ ച​ങ്കൂ​റ​പ്പ്. പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യു​ടെ ന​ടു​വി​ൽ നേ​ട്ട​വും കോ​ട്ട​വും സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു - േന​ട്ടം ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യെ​ന്ന വ്യ​ക്തി​ക്കും കോ​ട്ടം എ​തി​രാ​ളി​ക​ൾ​ക്കു​മാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്രം. ഇ​ന്ദി​ര​യെ​ന്ന നേ​താ​വി​ന്‍റെ രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹ​ത്തെ ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യാ​ൻ ആ​രും ത​യാ​റാ​വി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളെ​യും സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളെ​യും ദു​ർ​ബ​ല​മാ​ക്കി​യ​തി​നെ പ​ല​രും ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യു​മെ​ന്നു​റ​പ്പ്.

നേ​തൃ​നി​ര​യി്ൽ വ​യോ​ധി​ക​ർ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സ്വാ​ധീ​നം ഒ​ഴി​വാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു സ്വീ​ക​രി​ച്ച ന​ട​പ​ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മ​റ്റു രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലും ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നും കൂ​ട്ടാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ശൈ​ലി​ക്കും ഇ​ടി​വു​ത​ട്ടി. കാ​ല​ക്ര​മേ​ണ അ​വ അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​വു​ക​യും ചെ​യ്തു. പാ​ർ​ട്ടി​ക്കു​മേ​ലേ സ്വ​ന്തം വ്യ​ക്തി​ത്വം മ​ഹ​ത്വ​വ​ൽ​ക്ക​രി​ച്ച് , താ​ൻ​പോ​രി​മ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് വോ​ട്ടു സ​മ്പാ​ദി​ച്ച ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ ത​ന​തു​ശൈ​ലി മ​റ്റു രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും മാ​തൃ​ക​യാ​ക്കി. പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ പ​ല​താ​യി പി​ള​ർ​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഈ ​ന​പ​ടി​യു​ടെ ആ​ത്യ​ന്തി​ക ഫ​ലം. ഒ​റ്റ​ന​മ്പ​ർ നേ​തൃ​ത്വ​വു​മാ​യി തു​രു​തു​രാ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ ജ​നി​ച്ചു. അ​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ ഭ​ര​ണ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളും. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഈ​ർ​ക്കി​ലി​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​വും വോ​ട്ട് വാ​രി​ക്കു​ട്ടു​ന്ന​തി​നും അ​ധി​കാ​രം പ​ങ്കു​പ​റ്റു​ന്ന​തി​നും എ​ളു​പ്പ​വ​ഴി​യെ​ന്ന​നി​ല​യി​ൽ ജാ​തി​യു​ടെ പു​റ​ങ്കു​പ്പാ​യ​മ​ണി​ഞ്ഞാ​ണ് രം​ഗ​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ നേ​താ​ക്ക​ളുു​ടെ സ്വ​ന്ത​ക്കാ​ർ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളാ​യ​പ്പോ​ൾ. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൽ അ​ർ​ബു​ദ​ബാ​ധ​യു​ടെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ

കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​സ​ഭ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കും​മു​മ്പു​ത​ന്നെ, അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​നു​ള്ള തീ​രു​മാ​നം, ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ ശൈ​ലി​യു​ടെ പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. റാ​യ് ബ​റേ​ലി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത് റ​ദ്ദാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള അ​ല​ഹ​ബാ​ദ് ഹൈ​ക്കോ​ട​തി​വി​ധി​യി​ൽ​നി​ന്നു ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നാ​യി​രു​ന്നു അ​തെ​ന്ന് വ്യ​ക്തം. എ​ന്തൊ​ക്കെ വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ത്തി പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചാ​ലും, അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ തു​ട​രു​ക​യെ​ന്ന​തു മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​തി​രു​മാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ല​ക്ഷ്യ​മെ​ന്ന​താ​ണ് യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം. അ​തി​നാ​യി പൗ​രാ​വ​കാ​ശ​വും പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന സ്വാ​ന്ത്ര്യ​വും നി​ഷേ​ധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രു​ടെ​മേ​ൽ ക​ടു​ത്ത നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങ​ൾ ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഇ​ന്ത്യ​യെ​പ്പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒ​രു രാ​ജ്യ​ത്ത് ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​ഭ​ര​ണം അ​സാ​ധ്യ​മാ​ണെ​ന്ന് മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി ഒ​രു വ​ർ​ഷം​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ പൊ​തു​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ന് ക​ച്ച​മു​റു​ക്കി.

ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി വി​ഷ​യ​ത്തി​ന്‍റെ പേ​രി​ൽ ന​ട​ന്ന ഇ​ന്തോ-​പാ​ക് യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ താ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ ക​ർ​ക്ക​ശ​മാ​യ നി​ല​പാ​ട്. നൂ​റു​ക​ണ​ക്കി​നു കി​ലോ​മീ​റ്റ​റു​ക​ൾ അ​ക​ലെ​നി​ന്ന് വ​ള​രെ ക്ലേ​ശ​ക​ര​മാ​യ ഒ​രു പ്ര​ദേ​ശം പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ ഭ​രി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ താ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടു​ത​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്നു ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ണ്ട്. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ ഇ​സ്‌​ലാ​മാ​ബാ​ദി​ന് ക​ന​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക, രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ സ​മ്മ​ർ​ദ​ത്തി​നു സ്ഥി​ര​മാ​യി വ​ഴ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് ഇ​ക്കൂ​ട്ട​രു​ടെ വാ​ദം. പ​ക്ഷേ, യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​നൊ​രു​ങ്ങി​യ അ​മേ​രി​ക്ക​യുെ​ടെ ഏ​ഴ് നാ​വി​ക വ്യൂ​ഹ​ത്തെ വേ​ണ്ടെ​ന്നു​വ​ച്ച​ത് അ​വ​രു​ടെ നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യു​വും ത​ന്‍റേ​ട​വു​മാ​ണ് തെ​ളി​യി​ച്ച​ത്. ലോ​ക​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തെ വീ​ക്ഷി​ച്ച​ത് അ​ർ​ഹ​മാ​യ ബ​ഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ്. ന​ട​പ​ടി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​തി​ര​ഭി​പ്രാ​യം ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ര​ണ്ടാം ലോ​ക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, ഒ​രു സ്വ​ത​ന്ത്ര​രാ​ജ്യ​ത്തെ ര​ണ്ടാ​യി വെ​ട്ടി​മു​റി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത് ഇ​ന്ത്യ​ക്കു മാ​ത്ര​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ഉ​ർ​വ​ശീ​ശാ​പം ഉ​പ​കാ​രം എ​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​യി. അ​ക​ലെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് ഭ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​പ്പോ​ൾ നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ, സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ ഒ​ഴി​വാ​യ​തോ​ടെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ന് ശ​ക്തി​യാ​ർ​ജി​ച്ചു. സി​ക്കി​മി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും ചി​ല അ​ഭി​പ്രാ​യ വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വാം. പ​ക്ഷേ, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സു​ര​ക്ഷ​യ്ക്ക് സി​ക്കി​മി​നെ ഇ​ന്ത്യ​യോ​ട് ചേ​ർ​ക്കേ​ണ്ട​ത് അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്ന വ​സ്തു​ത ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​ക്കു ക​ഴി​ഞ്ഞു.

മ​ര​ണ​വു​മാ​യി വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദം

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് അ​വ​ർ തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കു​ന്ന​ത് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പൗ​ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ക​രു​ത്താ​ണ്. പ​ക്ഷേ, അ​വ​ർ​ക്ക് നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന ഏ​റ്റ​വും​വ​ലി​യ പ്ര​ശ്നം പ​ഞ്ചാ​ബ് വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു. തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും ഈ ​പ്ര​ശ്നം സി​ക്ക് വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദി​ക​ൾ​ക്ക് ക​ള​മൊ​രു​ക്കി​ന​ൽ​കി​യ​തി​നു പ​ക​രം​കി​ട്ടി​യ തി​ക്താ​നു​ഭ​വ​മാ​ണ്. സ​ന്ത് ഭി​ന്ദ്ര​ൻ​വാ​ല​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ സു​വ​ർ​ണ​ക്ഷേ​ത്ര സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ൽ ത​മ്പ​ടി​ച്ച സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​ർ വ​ൻ​തോ​തി​ൽ മാ​ര​കാ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ വാ​രി​ക്കൂ​ട്ടി. യു​വാ​ക്ക​ളെ യോ​ദ്ധാ​ക്ക​ളാ​ക്കു​വാ​ൻ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രെ എ​ന്ന​പോ​ലെ പ​രി​ശീ​ലി​പ്പി​ക്കു​വാ​ൻ തു​ട​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഭി​ന്ദ്ര​ൻ​വാ​ല​യെ വ​രു​തി​ക്കു​നി​ർ​ത്തു​വാ​ൻ പ​ല സു​വ​ർ​ണാ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളും ല​ഭി​ച്ചി​ട്ടും കാ​ര്യ​മാ​യൊ​ന്നും ചെ​യ്തി​ല്ല. ഇ​തോ​ടെ പ​ഞ്ചാ​ബി​ൽ പൊ​തു​വേ ശ​ക്തി​യാ​ർ​ജി​ച്ച സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​വാ​ദം ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലേ​ക്കും സ​മീ​പ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലേ​ക്കും വ്യാ​പി​ച്ചു. ഇ​തോ​ടെ, ഭീ​ക​ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം അ​ടി​ച്ച​മ​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ന് സൈ​നി​ക ന​ട​പ​ടി അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യി​ത്തീ​ർ​ന്നു. സ്വ​ജീ​വ​ൻ തു​ലാ​സി​ലാ​കു​മെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞി​ട്ടും സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​ർ​ക്കെ​തി​രേ ക​ർ​ശ​ന ന​ട​പ​ടി​യെ​ടു​ക്കാ​ൻ​ത​ന്നെ പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ന​ട​പ​ടി​യെ ന്യാ​യീ​ക​രി​ച്ച് എ​താ​നും പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ർ വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം ന​ൽ​കു​കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

സ്വ​ന്ത​നി​ല​യി​ലെ​ടു​ത്ത ക​ടു​ത്ത തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും അ​ച​ഞ്ച​ല​മാ​യ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളു​മാ​ണ് വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യി ഇ​ന്ദി​രാ ഗ​ന്ധി​യെ പ്ര​ശ്ന​ച്ചു​ഴി​യി​ൽ അ​ക​പ്പെ​ടാ​ൻ ഇ​ട​യാ​ക്കി​യ​ത്. നെ​ഹ്റു കു​ടും​ബ​വാ​ഴ്ച നി​ല​നി​റു​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന ചി​ന്ത​യും പ​ല​പ്പോ​ഴും അ​വ​രെ കു​ഴ​പ്പ​ങ്ങ​ളി​ൽ ചാ​ടി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ന​യ​രൂ​പീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ലും വൈ​ദേ​ശി​ക ക​ട​ന്നു​ക​യ​റ്റം ചെ​റു​ക്കു​ന്ന​തി​നും രാ​ജ്യ​താ​ത്പ​ര്യം പ​രി​പൂ​ർ​ണ​മാ​യി സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നും നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യ​ത്തോ​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു​വെ​ന്ന​ത് അ​നി​ഷേ​ധ്യ​മാ​ണ്. അ​വ​ർ ഇ​ന്ത്യ​ൻ മ​ണ്ണി​ൽ ചോ​ര​വാ​ർ​ന്നു ജീ​വ​ൻ വെ​ടി​ഞ്ഞ​ത് തി​ർ​ച്ച​യാ​യും രാ​ജ്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു, ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ന​ന്മ​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഒ​രു കാ​ര്യം പ​റ​യാ​തെ വ​യ്യ. നേ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ നെ​റു​ക​യി​ലും കോ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഴ​ത്തി​ലും സ്വ​ന്ത​നി​ല​യി​ൽ സ്വീ​ക​രി​ച്ച നി​ല​പാ​ടു​ക​ളും തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യ ച​ങ്കു​റ​പ്പോ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​ത്. ജീ​വി​ക്കു​ക അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ മ​രി​ക്കു​ക എ​ന്നു പ​റ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത​തും പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ൽ​നി​ന്ന് ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശി​നെ അ​ട​ർ​ത്തി​മാ​റ്റി​യ​തും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​മാ​യ സി​ക്കി​മി​നെ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​ക്കി​യ​തും വി​ശ​ക​ല​നം​ചെ​യ്താ​ൽ ഏ​തൊ​രാ​ൾ​ക്കും മ​ന​സി​ലാ​ക്കാം ഇ​ന്ത്യ​യെ ന​യി​ക്കാ​ൻ യു​ക്ത​യാ​ണെ​ന്ന് അ​ടി​വ​ര​യി​ട്ടു​പ​റ​യു​ന്ന, ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യെ​ന്ന ഭ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​യു​ടെ ച​ങ്കൂ​റ​പ്പ്. പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യു​ടെ ന​ടു​വി​ൽ നേ​ട്ട​വും കോ​ട്ട​വും സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു - േന​ട്ടം ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യെ​ന്ന വ്യ​ക്തി​ക്കും കോ​ട്ടം എ​തി​രാ​ളി​ക​ൾ​ക്കു​മാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്രം. ഇ​ന്ദി​ര​യെ​ന്ന നേ​താ​വി​ന്‍റെ രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹ​ത്തെ ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യാ​ൻ ആ​രും ത​യാ​റാ​വി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളെ​യും സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളെ​യും ദു​ർ​ബ​ല​മാ​ക്കി​യ​തി​നെ പ​ല​രും ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യു​മെ​ന്നു​റ​പ്പ്.

നേ​തൃ​നി​ര​യി്ൽ വ​യോ​ധി​ക​ർ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സ്വാ​ധീ​നം ഒ​ഴി​വാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു സ്വീ​ക​രി​ച്ച ന​ട​പ​ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മ​റ്റു രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലും ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നും കൂ​ട്ടാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ശൈ​ലി​ക്കും ഇ​ടി​വു​ത​ട്ടി. കാ​ല​ക്ര​മേ​ണ അ​വ അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​വു​ക​യും ചെ​യ്തു. പാ​ർ​ട്ടി​ക്കു​മേ​ലേ സ്വ​ന്തം വ്യ​ക്തി​ത്വം മ​ഹ​ത്വ​വ​ൽ​ക്ക​രി​ച്ച് , താ​ൻ​പോ​രി​മ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് വോ​ട്ടു സ​മ്പാ​ദി​ച്ച ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ ത​ന​തു​ശൈ​ലി മ​റ്റു രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും മാ​തൃ​ക​യാ​ക്കി. പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ പ​ല​താ​യി പി​ള​ർ​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഈ ​ന​പ​ടി​യു​ടെ ആ​ത്യ​ന്തി​ക ഫ​ലം. ഒ​റ്റ​ന​മ്പ​ർ നേ​തൃ​ത്വ​വു​മാ​യി തു​രു​തു​രാ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ ജ​നി​ച്ചു. അ​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ ഭ​ര​ണ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളും. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഈ​ർ​ക്കി​ലി​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​വും വോ​ട്ട് വാ​രി​ക്കു​ട്ടു​ന്ന​തി​നും അ​ധി​കാ​രം പ​ങ്കു​പ​റ്റു​ന്ന​തി​നും എ​ളു​പ്പ​വ​ഴി​യെ​ന്ന​നി​ല​യി​ൽ ജാ​തി​യു​ടെ പു​റ​ങ്കു​പ്പാ​യ​മ​ണി​ഞ്ഞാ​ണ് രം​ഗ​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ നേ​താ​ക്ക​ളുു​ടെ സ്വ​ന്ത​ക്കാ​ർ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളാ​യ​പ്പോ​ൾ. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൽ അ​ർ​ബു​ദ​ബാ​ധ​യു​ടെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ

കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​സ​ഭ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കും​മു​മ്പു​ത​ന്നെ, അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​നു​ള്ള തീ​രു​മാ​നം, ഈ ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ ശൈ​ലി​യു​ടെ പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. റാ​യ് ബ​റേ​ലി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത് റ​ദ്ദാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള അ​ല​ാഹ​ാബാ​ദ് ഹൈ​ക്കോ​ട​തി​വി​ധി​യി​ൽ​നി​ന്നു ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നാ​യി​രു​ന്നു അ​തെ​ന്ന് വ്യ​ക്തം. എ​ന്തൊ​ക്കെ വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ത്തി പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചാ​ലും, അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ തു​ട​രു​ക​യെ​ന്ന​തു മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ല​ക്ഷ്യ​മെ​ന്ന​താ​ണ് യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം. അ​തി​നാ​യി പൗ​രാ​വ​കാ​ശ​വും പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന സ്വാ​തന്ത്ര്യ​വും നി​ഷേ​ധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രു​ടെ​മേ​ൽ ക​ടു​ത്ത നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങ​ൾ ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഇ​ന്ത്യ​യെ​പ്പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒ​രു രാ​ജ്യ​ത്ത് ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​ഭ​ര​ണം അ​സാ​ധ്യ​മാ​ണെ​ന്ന് മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി ഒന്നര വ​ർ​ഷം​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ പൊ​തു​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ന് ക​ച്ച​മു​റു​ക്കി. ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി വി​ഷ​യ​ത്തി​ന്‍റെ പേ​രി​ൽ ന​ട​ന്ന ഇ​ന്തോ-​പാ​ക് യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ താ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ ക​ർ​ക്ക​ശ​മാ​യ നി​ല​പാ​ട്.

ആയിരക്കണക്കിനു കി​ലോ​മീ​റ്റ​റു​ക​ൾ അ​ക​ലെ​നി​ന്ന് വ​ള​രെ ക്ലേ​ശ​ക​ര​മാ​യ ഒ​രു പ്ര​ദേ​ശം പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ ഭ​രി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ താ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടു​ത​ൽ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്നു ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ണ്ട്. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ ഇ​സ്‌​ലാ​മാ​ബാ​ദി​ന് ക​ന​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക, രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ സ​മ്മ​ർ​ദ​ത്തി​നു സ്ഥി​ര​മാ​യി വ​ഴ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് ഇ​ക്കൂ​ട്ട​രു​ടെ വാ​ദം. പ​ക്ഷേ, അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ ഏഴാം നാവികപ്പടയുടെ ഭീഷണിപോലുംഅവഗണിച്ച് യുദ്ധം നയിച്ചതിലൂടെ അ​വ​രു​ടെ നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യവും ത​ന്‍റേ​ട​വു​മാ​ണ് തെ​ളി​ഞ്ഞത്. ലോ​ക​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തെ വീ​ക്ഷി​ച്ച​ത് അ​ർ​ഹ​മാ​യ ബ​ഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ്. ന​ട​പ​ടി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​തി​ര​ഭി​പ്രാ​യം ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ര​ണ്ടാം ലോ​ക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, ഒ​രു സ്വ​ത​ന്ത്ര​രാ​ജ്യ​ത്തെ ര​ണ്ടാ​യി വെ​ട്ടി​മു​റി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത് ഇ​ന്ത്യ​ക്കു മാ​ത്ര​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ഉ​ർ​വ​ശീ​ശാ​പം ഉ​പ​കാ​രം എ​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​യി. അ​ക​ലെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് ഭ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​പ്പോ​ൾ നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ, സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ ഒ​ഴി​വാ​യ​തോ​ടെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ന് ശ​ക്തി​യാ​ർ​ജി​ച്ചു. സി​ക്കി​മി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും ചി​ല അ​ഭി​പ്രാ​യ വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വാം. പ​ക്ഷേ, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ സു​ര​ക്ഷ​യ്ക്ക് സി​ക്കി​മി​നെ ഇ​ന്ത്യ​യോ​ട് ചേ​ർ​ക്കേ​ണ്ട​ത് അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്ന വ​സ്തു​ത ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​ക്കു ക​ഴി​ഞ്ഞു.

മ​ര​ണ​വു​മാ​യി വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദം

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് അ​വ​ർ തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കു​ന്ന​ത് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പൗ​ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ക​രു​ത്താ​ണ്. പ​ക്ഷേ, അ​വ​ർ​ക്ക് നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന ഏ​റ്റ​വും​വ​ലി​യ പ്ര​ശ്നം പ​ഞ്ചാ​ബ് വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു. തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും ഈ ​പ്ര​ശ്നം സി​ക്ക് വി​ഘ​ട​ന​വാ​ദി​ക​ൾ​ക്ക് ക​ള​മൊ​രു​ക്കി​ന​ൽ​കി​യ​തി​നു പ​ക​രം​കി​ട്ടി​യ തി​ക്താ​നു​ഭ​വ​മാ​ണ്. സ​ന്ത് ഭി​ന്ദ്ര​ൻ​വാ​ല​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ സു​വ​ർ​ണ​ക്ഷേ​ത്ര സ​മു​ച്ച​യ​ത്തി​ൽ ത​മ്പ​ടി​ച്ച സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​ർ വ​ൻ​തോ​തി​ൽ മാ​ര​കാ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ വാ​രി​ക്കൂ​ട്ടി. യു​വാ​ക്ക​ളെ യോ​ദ്ധാ​ക്ക​ളാ​ക്കു​വാ​ൻ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രെ എ​ന്ന​പോ​ലെ പ​രി​ശീ​ലി​പ്പി​ക്കു​വാ​ൻ തു​ട​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഭി​ന്ദ്ര​ൻ​വാ​ല​യെ വ​രു​തി​ക്കു​നി​ർ​ത്തു​വാ​ൻ പ​ല സു​വ​ർ​ണാ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളും ല​ഭി​ച്ചി​ട്ടും കാ​ര്യ​മാ​യൊ​ന്നും ചെ​യ്തി​ല്ല. ഇ​തോ​ടെ പ​ഞ്ചാ​ബി​ൽ പൊ​തു​വേ ശ​ക്തി​യാ​ർ​ജി​ച്ച സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​വാ​ദം ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലേ​ക്കും സ​മീ​പ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലേ​ക്കും വ്യാ​പി​ച്ചു. ഇ​തോ​ടെ, ഭീ​ക​ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം അ​ടി​ച്ച​മ​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ന് സൈ​നി​ക ന​ട​പ​ടി അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യി​ത്തീ​ർ​ന്നു. സ്വ​ജീ​വ​ൻ തു​ലാ​സി​ലാ​കു​മെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞി​ട്ടും സി​ക്ക് ഭീ​ക​ര​ർ​ക്കെ​തി​രേ ക​ർ​ശ​ന ന​ട​പ​ടി​യെ​ടു​ക്കാ​ൻ​ത​ന്നെ പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ന​ട​പ​ടി​യെ ന്യാ​യീ​ക​രി​ച്ച് ഏ​താ​നും പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ർ വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം ന​ൽ​കു​കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

സ്വ​ന്ത​നി​ല​യി​ലെ​ടു​ത്ത ക​ടു​ത്ത തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും അ​ച​ഞ്ച​ല​മാ​യ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളു​മാ​ണ് വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യി ഇ​ന്ദി​രാ ഗ​ന്ധി​യെ പ്ര​ശ്ന​ച്ചു​ഴി​യി​ൽ അ​ക​പ്പെ​ടാ​ൻ ഇ​ട​യാ​ക്കി​യ​ത്. നെ​ഹ്റു കു​ടും​ബ​വാ​ഴ്ച നി​ല​നി​റു​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന ചി​ന്ത​യും പ​ല​പ്പോ​ഴും അ​വ​രെ കു​ഴ​പ്പ​ങ്ങ​ളി​ൽ ചാ​ടി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ന​യ​രൂ​പീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ലും വൈ​ദേ​ശി​ക ക​ട​ന്നു​ക​യ​റ്റം ചെ​റു​ക്കു​ന്ന​തി​നും രാ​ജ്യ​താ​ത്പ​ര്യം പ​രി​പൂ​ർ​ണ​മാ​യി സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നും നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യ​ത്തോ​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു​വെ​ന്ന​ത് അ​നി​ഷേ​ധ്യ​മാ​ണ്. അ​വ​ർ ഇ​ന്ത്യ​ൻ മ​ണ്ണി​ൽ ചോ​ര​വാ​ർ​ന്നു ജീ​വ​ൻ വെ​ടി​ഞ്ഞ​ത് തി​ർ​ച്ച​യാ​യും രാ​ജ്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു, ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ന​ന്മ​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു.

ക​രു​ത​ലു​ള്ള അ​മ്മ​മ​ന​സ്
ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി ആ​തി​ഥേ​യ ആ​കു​മ്പോ​ൾ ഉ​ല്ലാ​സ​വതി​യാ​ണ്. ഭ​ക്ഷ​ണം വി​ള​മ്പി​ന​ൽ​കാ​നും ഒ​പ്പ​മി​രു​ന്ന് ഭ​ക്ഷി​ക്കാ​നും അ​തി​ഥി​യു​ടെ ഇ​ഷ്ട​മ​നു​സ​രി​ച്ച് പെ​രു​മാ​റാ​നും അ​റി​യാ​വു​ന്ന പൂ​മു​ഖ​പ്പ​ടി​യി​ലെ പൂ​ന്തി​ങ്ക​ൾ​പോ​ലെ​യു​ള്ള കുലീനയാ​യ വീ​ട്ട​മ്മ. ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഏ​താ​നും മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ അ​വ​ർ ഡി​ന്ന​റി​ന് ക്ഷ​ണി​ച്ചു. അ​തി​ഥി​ക​ളു​ടെ സ്വ​ദേ​ശ​ത്ത് പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള വ്യ​ത്യ​സ്ത വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​ക്കാ​ൻ അ​വ​ർ പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. എ​ല്ലാ​വ​രും ഭ​ക്ഷ​ണ​മേ​ശ​യ്ക്കു ചു​റ്റും എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ഒ​രോ വി​ഭ​വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. പെ​ട്ടെ​ന്നാ​ണ് എ​ന്തോ മ​റ​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി അ​വി​ടെ​നി​ന്ന ് എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ​ത്. അ​ത് മ​റ്റൊ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, ത​യാ​റാ​ക്കി​യ ഒ​രു വി​ഭ​വം എ​ടു​ത്തുവ​യ്ക്കാ​ൻ മ​റ​ന്നു​പോ​യ​താ​ണ്.

“ഓ! ​നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നാ​ട്ടീ​ന്ന് ഞാ​നി​വി​ടെ ഒ​രു അ​ടി​പൊ​ളി വി​ഭ​വം എ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട് കേ​ട്ടോ. ആ​ന്ധ്ര​ക്കാ​രു​ടെ ന​ല്ല എരിവുള്ള അ​ച്ചാ​ർ.”- തെ​ക്കേ​ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​നാ​യ പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നെ​ക്ക​ണ്ട​പ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ക്കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. അ​താ​ണ് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി.

ഭ​ര​ണ​രം​ഗ​ത്ത് ഉ​രു​ക്കു​വ​നി​ത​യു​ടെ പ​രി​വേ​ഷ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ക​രു​ത​ലു​ള്ള, സ്നേ​ഹ​മു​ള്ള, അ​മ്മ​മ​ന​സു​ള്ള അ​തി​ഥി​സ​ൽ​ക്കാ​ര​പ്രി​യ​യാ​യ സാ​ധാ​ര​ണ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രി.

അ​ന്ന് സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്

പി​റ്റ്സ് 2 എ ​വി​മാ​നാ​പ​ക​ട​ത്തി​ൽ മ​ക​ൻ സ​ഞ്ജ​യ് ഗാ​ന്ധി അ​ന്ത​രി​ച്ച ദി​വ​സം ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ഭ​വ​ന​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​വ​ർ​ക്ക്, അ​തീ​വ​ദുഃ​ഖ​ത്തി​ലും ആ​തി​ഥ്യ​മ​ര്യാ​ദ പു​ല​ർ​ത്താ​ൻ അ​വ​ർ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ച താ​ത്പ​ര്യം അ​ദ്ഭു​ത​മാ​യി. പ്ര​തി​പ​ക്ഷ നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​റു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള സം​ഘം സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം ക​ഴി​ഞ്ഞു തി​രി​കെ പോ​കാ​ൻ ഒ​രു​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​റു​ടെ ചെ​രി​പ്പ് ക​ണ്ടി​ല്ല. ഇ​ക്കാ​ര്യം അ​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യും ചെ​രി​പ്പ് തെ​ര​യാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഇ​തു ക​ണ്ട ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​റും ഒ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​വ​രും അ​ദ്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു. ചെ​രി​പ്പ് ക​ണ്ടെ​ത്തും​വ​രെ അ​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം ഇ​ന്ദി​രാ ഗ​ന്ധി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ക​രു​ത്തി​ന്‍റെ പ​ര്യാ​യ​മാ​യ ജ​ന​നേ​താ​വി​ന്‍റെ മ​റ്റൊ​രു മു​ഖം.

വി​മ​ർ​ശ​ക​ർ​ക്കും സ​മീ​പ​സ്ഥ

ഒ​രു വി​ഭാ​ഗം മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ വി​മ​ർ​ശ​ക​രാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അ​തി​നെ വൈ​രാ​ഗ്യ​ത്തോ​ടെ ക​ണ്ടി​രു​ന്ന വ്യ​ക്തി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി. ഒ​രി​ക്ക​ൽ​പോ​ലും മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളെ അ​വ​ർ അ​ക​റ്റി​നി​ർ​ത്തി​യി​ല്ല. മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ നി​ല​പാ​ട് നോ​ക്കി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, വി​ദേ​ശ​സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന് പോ​കു​മ്പോ​ൾ പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ ഒ​പ്പം​കൂ​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്. അ​റു​പ​തു​ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം ഒ​രു വി​ദേ​ശ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നാ​വ​സ​ര​ത്തി​ൽ മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ​ക്ക് വി​ദേ​ശ​ക​റ​ൻ​സി​യി​ൽ ന​ൽ​കു​മ്പോ​ൾ ദി​ന​ബ​ത്ത തീ​രെ കു​റ​വാ​ണെ​ന്ന് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി മ​ന​സി​ലാ​ക്കി. ഉ​ട​ൻ​ത​ന്നെ അ​വി​ട​ത്തെ ന​യ​ത​ന്ത്ര​പ്ര​തി​നി​ധി​യെ വി​ളി​ച്ച് മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ​ക്ക് ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണ​വും ഡി​ന്ന​റും ന​ൽ​ക​ണ​മെ​ന്ന് നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ചു. രാ​വി​ല​ത്തെ ഭ​ക്ഷ​ണം താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്‍റെ വ​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. വി​ദേ​ശ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നാ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ വി​മാ​ന​ത്തി​ൽ വാ​ർ​ത്താ​ലേ​ഖ​ക​രു​ടെ അ​ടു​ത്തെ​ത്തി സം​സാ​രി​ക്കു​വാ​ൻ അ​വ​ർ പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യെ​ന്ന ഗ​ർ​വോ​ടെ വാ​യ​തു​റ​ക്കാ​ത്ത പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യ​ല്ല, സ​ര​ള​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന അ​തി​ഥി​ക്ഷേ​മം ഏ​റ്റ​വും പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തോ​ടെ പ​രി​ഗ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു സാ​ധാ​ര​ണ കു​ടും​ബി​നി​യു​ടെ ഭാ​വം. നി​ശ്ചി​ത ഇ​ട​വേ​ള​ക​ളി​ൽ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളെ കാ​ണു​ന്ന​തി​ന് അ​വ​ർ താ​ത്പ​ര്യം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

കെ. ​ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ൻ


Copyright @ 2022 , Rashtra Deepika Ltd.