ലാ​മ എ​ന്നു കേ​ട്ടാ​ൽ ടി​ബ​റ്റ​ൻ ബു​ദ്ധ​സ​ന്യാ​സി​മാ​രു​ടെ രൂ​പ​മാ​കും എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും മ​ന​സി​ലേ​ക്ക് ഒാ​ടി​യെ​ത്തു​ക. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ടി​ബ​റ്റ​ൻ സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ പു​തി​യൊ​രു വി​പ്ല​വം പൂ​ത്തു​ല​യു​ക​യാ​ണ്. ടി​ബ​റ്റ​ൻ ബു​ദ്ധ​മ​ത പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രും ലാ​മ​മാ​രാ​കാ​ൻ ഒ​രു​ങ്ങു​ന്നു. മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള​വ​ർ ലാ​മ​മാ​രാ​കാ​ൻ പ​രി​ശീ​ല​നം നേ​ടു​ന്ന കാ​ഴ്ച ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യി​ൽ.

ടി​ബ​റ്റ് ആ​ണ് അ​വ​രു​ടെ ത​റ​വാ​ട്. എ​ന്നാ​ൽ, താ​മ​സം ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ലെ കു​ശാ​ൽ ന​ഗ​റി​ലും. ടി​ബ​റ്റ് അ​ങ്ങ​ക​ലെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ജീ​വി​ക്കു​ന്ന മ​ണ്ണി​ൽ ഒ​രു കൊ​ച്ചു ടി​ബ​റ്റ​ൻ ജീ​വി​തം പ​ടു​ത്തു​യ​ർ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ഈ ​സ​മൂ​ഹം.

ഒ​ന്നു ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങി​യാ​ൽ ടി​ബ​റ്റി​ലാ​ണോ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് ആ​ർ​ക്കും തോ​ന്നും. ബു​ദ്ധ​സ​ന്യാ​സി​മാ​രാ​യ ലാ​മ​മാ​രും ബു​ദ്ധ​വി​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളും ടി​ബ​റ്റ​ൻ ഭ​ക്ഷ​ണ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ അ​തേ​പ​ടി പ​ക​ർ​ത്തി​യാ​ണ് ഈ ​ജ​ന​ത ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ൽ ഒ​രു കൊ​ച്ചു ടി​ബ​റ്റ് തീ​ർ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​താ​ണ് മ​ല​മ​ട​ക്കു​ക​ൾ കാ​വ​ൽ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന, പു​ൽ​മേ​ടു​ക​ൾ കാ​ഴ്ച​ക​ളൊ​രു​ക്കു​ന്ന, ചോ​ള​വ​യ​ലു​ക​ൾ നൃ​ത്തം വ​യ്ക്കു​ന്ന ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ സ​മ​ത​ല​ങ്ങ​ൾ.

മു​ഴു​വ​ൻ കൃ​ഷി​യി​ട​ങ്ങ​ൾ. ടി​ബ​റ്റി​ൽ പോ​യി ടി​ബ​റ്റ​ൻ ജ​ന​ത​യു​ടെ ജീ​വി​ത​വും രീ​തി​ക​ളും കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നു മോ​ഹി​ച്ചി​ട്ട് ഇ​തു​വ​രെ ന​ട​ക്കാ​ത്ത​വ​ർ നേ​രേ ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ലെ ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യി​ലേ​ക്കു പോ​യാ​ൽ മ​തി. എ​ല്ലാ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​മു​ള്ള ടി​ബ​റ്റ​ൻ ജീ​വി​ത​വും സം​സ്കാ​ര​വും ക​ണ്ടു സം​തൃ​പ്തി​യോ​ടെ മ​ട​ങ്ങാം.

വോ​ട്ടു ചെ​യ്യാ​ത്ത​വ​ർ

രാ​ജ്യ​ഭ്ര​ഷ്ട​രാ​യ ഒ​രു​സ​മൂ​ഹം ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ഗ​ത​കാ​ല​മു​റി​വു​ക​ളു​ടെ നീ​റ്റ​ൽ ഉ​ള്ളി​ലൊ​ളി​പ്പി​ച്ച് ഇ​വി​ടെ ഒ​രു ടി​ബ​റ്റ​ൻ കോ​ള​നി​ത​ന്നെ പ​ടു​ത്തു​യ​ർ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ചൈ​ന​യു​ടെ ക​ട​ന്നു​ക​യ​റ്റ​വും ആ​ക്ര​മ​ണ​വും ഭ​യ​ന്നു ലോ​ക​ത്തി​ന്‍റെ മേ​ല്‍​ത്ത​ട്ടാ​യ ടി​ബ​റ്റി​ല്‍​നി​ന്ന് 1959 മാ​ര്‍​ച്ച് 10ന് ​ദ​ലൈ​ലാ​മ​യും അ​നു​യാ​യി​ക​ളും ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​ക​ളാ​യി താ​വ​ള​മ​ടി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ഹി​മാ​ച​ല്‍​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ ധ​ര്‍​മ​ശാ​ല​യും ക​ര്‍​ണാ​ട​ക​യി​ലെ ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​മു​ഖ കു​ടി​യേ​റ്റ ഇ​ട​ങ്ങ​ള്‍.

ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​ർ നി​റ​ഞ്ഞ മ​ന​സോ​ടെ​യാ​ണ് ടി​ബ​റ്റ​ൻ അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​ക​ളെ സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. ദ​ലൈ​ലാ​മ​യും അ​നു​യാ​യി​ക​ളും ധ​ര്‍​മ​ശാ​ല​യി​ല്‍ ത​ങ്ങി. ദ​ലൈ​ലാ​മ​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ല്‍ പ്ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ ഗ​വ​ണ്‍​മെ​ന്‍റും പാ​ര്‍​ല​മെ​ന്‍റും ഉ​ണ്ട്. അ​തേ​സ​മ​യം, പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും ടി​ബ​റ്റ​ൻ സം​സ്കാ​രം കൈ​മോ​ശം വ​രാ​തെ കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ ബ​ദ്ധ​ശ്ര​ദ്ധ​രാ​ണ് ഇ​വ​ർ. ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ബു​ദ്ധ​മ​ത​പാ​ര​മ്പ​ര്യം മു​റു​കെ​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന ഇ​ക്കൂ​ട്ട​ര്‍​ക്ക് ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ പാ​സ്പോ​ര്‍​ട്ട് ഇ​ല്ല.

വോ​ട്ട​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും അ​തു വി​നി​യോ​ഗി​ക്കാ​റു​മി​ല്ല. സ്കൂ​ളു​ക​ളി​ല്‍ പ്രാ​ദേ​ശി​ക ഭാ​ഷ പ​ഠി​പ്പി​ക്കാ​റി​ല്ല. ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ പ്ര​വാ​സി ഗ​വ​ണ്‍​മെ​ന്‍റ് 75-ാമ​ത് റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ദി​നം ആ​ഘോ​ഷി​ച്ച​ത് 2024 ജ​നു​വ​രി 26നാ​ണ്. അ​തേ​സ​മ​യം, ടി​ബ​റ്റി​ൽ ആ​ധി​പ​ത്യ​മു​റ​പ്പി​ച്ച ചൈ​ന ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ പീ​ഠ​ഭൂ​മി​യി​ല്‍ നി​ര്‍​മാ​ണ​ങ്ങ​ള്‍ ന​ട​ത്തി ടൂ​റി​സ്റ്റു​ക​ള്‍​ക്കാ​യി പ​ഴ​യ ഷാ​ന്‍​ഗ്രീ​ല തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. ചൈ​ന​യെ​ന്ന വ്യാ​ളി ടി​ബ​റ്റി​നെ വി​ഴു​ങ്ങി​യെ​ന്നു സാ​രം.

10 ല​ക്ഷം പേ​ർ

മൈ​സൂ​രു​വി​ല്‍​നി​ന്നു ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യി​ലേ​ക്ക് 80 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​ര​മു​ണ്ട്. സ​മു​ദ്ര​നി​ര​പ്പി​ല്‍​നി​ന്ന് 2,600 അ​ടി ഉ​യ​ര​ത്തി​ല്‍ നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യെ​ന്ന പാ​ര്‍​പ്പി​ട​സ​ങ്കേ​തം ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ പീ​ഠ​ഭൂ​മി​യു​ടെ ഗൃ​ഹാ​തു​ര​ത്വ​മു​ണ​ര്‍​ത്തു​ന്നു. 1959ല്‍ ​ചൈ​ന​യു​ടെ ആ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ല്‍ മാ​തൃ​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു പ​ലാ​യ​നം ചെ​യ്ത് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി​യ ജ​ന​ത​യെ 10 സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി 45 സെ​റ്റി​ല്‍​മെ​ന്‍റു​ക​ളി​ലാ​ണ് പു​ന​ര​ധി​വ​സി​പ്പി​ച്ച​ത്.

ഒ​രു ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം അ​ഭ​യാ​ര്‍​ഥി​ക​ളാ​ണ് ദ​ലൈ​ലാ​മ​യോ​ടൊ​പ്പം പോ​ന്ന​ത്. എ​ന്നെ​ങ്കി​ലും മാ​തൃ​രാ​ജ്യ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​മെ​ന്ന മോ​ഹ​വു​മാ​യി​ട്ടാ​ണ് വ​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും 65 സം​വ​ത്സ​ര​ങ്ങ​ള്‍ പി​ന്നി​ടു​മ്പോ​ഴും അ​തു വി​ദൂ​ര​സ്വ​പ്നം മാ​ത്ര​മാ​ണ്. ആ​യു​ധം​കൊ​ണ്ടോ കാ​യി​ക​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ടോ ചെ​റു​ത്തു​നി​ൽ​ക്കാ​നാ​വാ​തെ പ​ത്തു ല​ക്ഷം ജ​ന​ങ്ങ​ളെ​ങ്കി​ലും ടി​ബ​റ്റി​ല്‍​നി​ന്ന് അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​രാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച ചെ​യ്തി​ട്ടും

കു​ന്നി​ന്‍റെ ജ​ന​ത​യാ​ണ് ടി​ബ​റ്റു​കാ​ര്‍. ടി​ബ​റ്റി​ലെ​പ്പോ​ലെ ആ​റു മാ​സം ശൈ​ത്യ​നി​ദ്ര​യി​ല്ലെ​ന്ന വ്യ​ത്യാ​സ​മു​ണ്ട് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ പാ​ര്‍​പ്പി​ട സ​ങ്കേ​ത​ങ്ങ​ള്‍​ക്ക്. എ​വി​ടെ​ച്ചെ​ന്നാ​ലും ബു​ദ്ധ​മ​താ​ചാ​ര​ത്തി​ലും ഭ​ക്ഷ​ണ​രീ​തി​യി​ലും വേ​ഷ​വി​ധാ​ന​ത്തി​ലും ഭാ​ഷ​യി​ലും ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ സ​ന്ത​തി​ക​ളാ​യി​ത്ത​ന്നെ അ​റി​യ​പ്പെ​ടാ​നാ​ണ് ഇ​ക്കൂ​ട്ട​ര്‍​ക്കു താ​ത്പ​ര്യം. സ​മാ​ധാ​ന​പ്രി​യ​രാ​യ ഈ ​ജ​ന​ത​യ്ക്ക് പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ല്‍ വി​ജ​യം വ​രി​ക്കാ​നോ ആ​ക്ര​മ​ണ​മാ​ര്‍​ഗ​ത്തി​ലൂ​ടെ ച​രി​ക്കാ​നോ ക​ഴി​യാ​ത്തി​ട​ത്തോ​ളം കാ​ലം ഇ​ങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ തു​ട​രാ​നാ​ണ് സാ​ധ്യ​ത. ഇ​സ്ര​യേ​ല്‍ രൂ​പീ​ക​ര​ണം പോ​ലൊ​രു പ്ര​ക്രി​യ സ്വ​പ്നം കാ​ണാ​നാ​വി​ല്ല ടി​ബ​റ്റ​ൻ ജ​ന​ത​യ്ക്ക്.

ഇ​പ്പോ​ൾ ടി​ബ​റ്റി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ല്‍ ആ​ര്‍​ക്കും താ​ത്പ​ര്യ​മി​ല്ലെ​ന്നു സെ​റാ മോ​ണ​സ്ട്രി​യി​ലെ ലാ​മ പ​റ​യു​ന്നു. ചൈ​ന​യു​മാ​യി ച​ര്‍​ച്ച​യ്ക്കു ത​യാ​റാ​ണെ​ന്നും ചൈ​ന​യി​ല്‍​നി​ന്നു പൂ​ര്‍​ണ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ആ​ത്മീ​യ നേ​താ​വ് ദ​ലൈ​ലാ​മ സ​മീ​പ​കാ​ല​ത്തു പ​റ​ഞ്ഞ​തു വാ​ർ​ത്ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ചൈ​ന​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി തു​ട​രാ​നാ​ണ് ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും സ്വ​ത​ന്ത്ര ടി​ബ​റ്റ് വേ​ണ്ടെ​ന്നും സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ​മാ​ണ് ടി​ബ​റ്റി​നു വേ​ണ്ട​തെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​യു​ന്നു. അ​തി​നും ചൈ​ന വ​ഴ​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ല.

ക​ര​മി​ല്ലാ ഭൂ​മി

കൂ​ട്ട​മാ​യി വ​സി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ഗ്രാ​മ​സ​മൂ​ഹ​മാ​ണ് ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യി​ലേ​ത്. എ​ല്ലാ പാ​ര്‍​പ്പി​ട കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളെ​യും കോ​ര്‍​ത്തി​ണ​ക്കു​ന്ന വൃ​ത്തി​യു​ള്ള റോ​ഡു​ക​ള്‍. കൃ​ഷി​യി​ട​ങ്ങ​ളാ​ണ് എ​മ്പാ​ടും. ജ​ന​സം​ഖ്യ​യി​ല്‍ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ പാ​ര്‍​പ്പി​ട​കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് ധോ​ന്‍​ടെ​ന്‍​ലിം​ഗ് സെ​റ്റി​ല്‍​മെ​ന്‍റ്. 1960ല്‍ ​ഏ​ഴു ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി 3,210 ഏ​ക്ക​റി​ല്‍ 3,000 പേ​രെ അ​ധി​വ​സി​പ്പി​ച്ചു.

ഇ​പ്പോ​ള്‍ 70,000 പേ​രു​ണ്ട് ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യി​ല്‍. ക​ര​മൊ​ഴി​വാ​യി പാ​ട്ട​ത്തി​നാ​ണ് ഭാ​ര​ത സ​ര്‍​ക്കാ​ര്‍ ഭൂ​മി ന​ൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. കൃ​ഷി, ക​ന്നു​കാ​ലി​വ​ള​ര്‍​ത്ത​ല്‍, പൗ​ള്‍​ട്രി ഫാം, ​കാ​ര്‍​പ്പ​റ്റ് നി​ര്‍​മാ​ണം, ച​ന്ദ​ന​ത്തി​രി നി​ര്‍​മാ​ണം എ​ന്നി​വ​യി​ല്‍ വ്യാ​പൃ​ത​രാ​ണ് ഇ​ക്കൂ​ട്ട​ര്‍. ടൂ​റി​സ്റ്റ​ക​ള്‍​ക്കാ​യി ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ള്‍ ന​ട​ത്തു​ന്ന​തും ടി​ബ​റ്റു​കാ​ര്‍​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ക​ട​ക​ളി​ല്‍ സെ​റ്റി​ല്‍​മെ​ന്‍റി​ലെ ഭ​ക്ഷ്യ​വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ള്‍ ല​ഭ്യ​മാ​ണ്. പു​തി​യ ത​ല​മു​റ​യി​ലെ ലാ​മ​മാ​ര്‍ ത​ന്നെ​യാ​ണ് കെ​ട്ടി​ടം​പ​ണി​ക​ള്‍​ക്കു മേ​ല്‍​നോ​ട്ടം വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് കാ​ണാം.

ലാ​മ​യ്ക്കും മാ​റ്റം

സൂ​ര്യ​കാ​ന്തി​പ്പൂ​ക്ക​ള്‍ സൂ​ര്യ​നെ തൊ​ഴു​തു നി​ല്‍​ക്കു​ന്ന പാ​ട​ങ്ങ​ള്‍, ഗോ​ക്ക​ള്‍ മേ​യു​ന്ന വി​ശാ​ല​മാ​യ പു​ല്‍​മേ​ടു​ക​ള്‍, ബു​ദ്ധ​മ​ന്ദി​ര​ങ്ങ​ൾ, പ്രാ​ര്‍​ഥ​നാ​ച​ക്രം ക​റ​ക്കു​ന്ന വ​യോ​ധി​ക​ർ, ക​ടു​കു​നി​റ​മു​ള്ള കു​പ്പാ​യ​മ​ണി​ഞ്ഞ ലാ​മ​മാ​ര്‍, തു​ടു​ത്ത മു​ഖ​മു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ള്‍, കൗ​തു​ക​മു​ണ​ര്‍​ത്തു​ന്ന ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ കാ​ര്‍​പെ​റ്റ്... ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യു​ടെ ചി​ത്രം മ​ന​സി​ലു​ണ​ര്‍​ത്തു​ന്ന​ത് ഷാ​ന്‍​ഗ്രീ​ല എ​ന്ന സ​ങ്ക​ല്പ ലോ​കം ത​ന്നെ​യാ​ണ്.

മു​ന്‍ ത​ല​മു​റ​യി​ലെ ലാ​മ​മാ​ര്‍​ക്കൊ​ന്നും ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ഭാ​ഷ​യ​ല്ലാ​തെ മ​റ്റൊ​രു ഭാ​ഷ​യും വ​ശ​മി​ല്ല. എ​ന്നാ​ല്‍, യു​വാ​ക്ക​ളാ​യ ലാ​മ​മാ​ര്‍ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള യൂ​റോ​പ്യ​ന്‍ ഭാ​ഷ​ക​ളി​ല്‍ പ്രാ​വീ​ണ്യം നേ​ടി​യി​ട്ടി​ണ്ട്. അ​ഞ്ചു ബു​ദ്ധ​വി​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളും ഏ​ഴ് ഹ​യ​ര്‍​സെ​ക്ക​ൻ​ഡ​റി സ്കൂ​ളു​ക​ളും ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. മി​ക്സ​ഡ് സ്കൂ​ളു​ക​ള്‍ ഇ​നി​യും പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലാ​യി​ട്ടി​ല്ല. ലാ​മ​മാ​രാ​ണ് ഇ​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ല്‍ പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്.

1962ല്‍ ​സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യ സാം​ബോ​താ ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ സ്കൂ​ളാ​ണ് ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​യ​ത്. സെ​റാ​ജെ സെ​ക്ക​ൻ​ഡ​റി സ്കൂ​ളി​ല്‍ ലാ​മ​മാ​രാ​കാ​ന്‍ നി​യോ​ഗം ല​ഭി​ച്ച എ​ഴു​നൂ​റ്റി​യ​മ്പ​ത് കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ട്. പു​രോ​ഗ​മ​നം തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തു പാ​ഠ​ശാ​ല​ക​ളി​ല്‍ നി​ന്നാ​ണ​ല്ലോ. ബു​ദ്ധ​മ​ത​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ലം ഇ​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രു ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​ന് അ​ടു​ത്ത കാ​ലം​വ​രെ അ​പ്രാ​പ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു ലാ​മ എ​ന്ന പൗ​രോ​ഹി​ത്യ​പ​ദ​വി. ഇ​പ്പോ​ൾ മ​റ്റു മ​ത​സ്ഥ​രെ​യും ഇ​തി​ന് പ​ഠി​പ്പി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഹി​ന്ദു​ക്ക​ള്‍ ബു​ദ്ധ​മ​ത​ത്തെ ആ​ശ്ലേ​ഷി​ക്കാ​റു​ണ്ട​ങ്കി​ലും ലാ​മ പ​ദ​വി​ലെ​ത്തി​യ​വ​ര്‍ ആ​രെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഇ​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​വി​ട​ത്തെ അ​ധ്യാ​പ​ക​ന്‍റെ മ​റു​പ​ടി. ഇ​പ്പോ​ൾ മ​റ്റു മ​ത​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള​വ​രെ എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ബു​ദ്ധ​മ​ത​ത്തി​ൽ വി​വേ​ച​ന​ങ്ങ​ളി​ല്ല എ​ന്നാ​ണ് മ​റു​പ​ടി പ​റ​ഞ്ഞ​തെ​ങ്കി​ലും ഇ​വ​രു​ടെ ഇ​ട​യി​ൽ​നി​ന്നു സ​ന്യ​സി​ക്കാ​ൻ വ​രു​ന്ന​വ​രു​ടെ എ​ണ്ണം കു​റ​ഞ്ഞ​തോ​ടെ​യാ​ണ് ദ​ളി​ത് കു​ട്ടി​ക​ളെ അ​ട​ക്കം ഇ​തി​ലേ​ക്ക് ഇ​വ​ർ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​ത്,

മ​ല​യാ​ളി ലാ​മ​മാ​രും

ലാ​മ​മാ​രാ​കാ​ൻ പ​രി​ശീ​ലി​ക്കു​ന്ന​വ​രി​ൽ ഇ​പ്പോ​ൾ മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ അ​ട​ക്ക​മു​ണ്ടെ​ന്ന​ത് ന​മു​ക്ക് ആ​ശ്ച​ര്യ​മാ​യി തോ​ന്നാം. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പ​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ല്‍​നി​ന്നു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ പ​ത്ത​നം​തി​ട്ട​യി​ല്‍​നി​ന്നു​ള്ള ബാ​രാ​ലാ​മ​യും അ​ച്യു ടെ​ന്‍​സി​ന്‍ ത​ലേ​ക്കു​മു​ണ്ട്.

ഇ​വ​രു​ടെ പൂ​ര്‍​വ​നാ​മ​ങ്ങ​ള്‍ ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ള്‍ അ​തൊ​ക്കെ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചെ​ന്നും നാ​ട്ടി​ല്‍ പോ​കാ​റി​ല്ലെ​ന്നും കു​ട്ടി​ക​ള്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. രൂ​പം​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ടി​ബ​റ്റു​കാ​ര​ല്ല ഇ​വ​രെ​ന്നു പെ​ട്ടെ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​യാം. അ​തേ​സ​മ​യം, ബു​ദ്ധ​മ​ത പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രെ​യും ലാ​മ​മാ​രാ​ക്കു​ന്ന ദ​ലൈ​ലാ​മ​യു​ടെ ഈ ​പു​രോ​ഗ​മ​ന ആ​ശ​യ​ത്തോ​ടു പ​ഴ​യ ത​ല​മു​റ​യി​ലെ പ​ല ലാ​മ​മാ​ര്‍​ക്കും എ​തി​ര്‍​പ്പു​ണ്ട്.

വൈ​കാ​തെ ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ബു​ദ്ധ​മ​ത​ത്തി​ല്‍ പ​ഞ്ചാ​ബി ലാ​മ​മാ​രും മ​ല​യാ​ളി ലാ​മ​മാ​രും ഉ​ണ്ടാ​വും. ജാ​തി​യു​ടെ വേ​ലി​ക്കെ​ട്ടു​ക​ൾ മ​റി​ക​ട​ന്നു പൗ​രോ​ഹി​ത്യ പ​ദ​വി ല​ഭി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​ണ് പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ദ​ളി​ത് വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ധാ​ന ഘ​ട​കം.

മോ​ഹ​ങ്ങ​ൾ ബാ​ക്കി

ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ഭാ​ഷ​യ്ക്കു പ്രാ​മു​ഖ്യം ന​ല്‍​കു​ന്ന സ്കൂ​ളി​ലെ യൂ​ണി​ഫോം ലാ​മ​മാ​ര്‍ ധ​രി​ക്കു​ന്ന ക​ടു​കു​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള കു​പ്പാ​യം ത​ന്നെ​യാ​ണ്. മു​തി​ര്‍​ന്ന ലാ​മ​മാ​ര്‍ മ​ഞ്ഞ​നി​റ​മു​ള്ള പ​ട്ടാം​ബ​രം ചു​റ്റു​ന്നു. പ്രാ​ര്‍​ഥ​നാ ച​ക്രം ക​റ​ക്കി​യും തി​ങ്കാ എ​ന്ന ജ​പ​മാ​ല​യി​ല്‍ വി​ര​ലു​ക​ള്‍ ച​ലി​പ്പി​ച്ചും ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന പ​ഴ​യ ത​ല​മു​റ​യ്ക്കു ടി​ബ​റ്റി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഏ​റെ പ​റ​യാ​നു​ണ്ട്.

തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ന്‍​വേ​ണ്ടി പാ​ര​മ്പ​ര്യ​വും ആ​ചാ​ര​ങ്ങ​ളും കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന പു​തു​ത​ല​മു​റ​യ്ക്ക​റി​യാം മ​റ്റൊ​രു ടി​ബ​റ്റി​ന്‍റെ പി​റ​വി സം​ഭ​വ്യ​മ​ല്ലെ​ന്ന്. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​ന് മു​ന്‍​തൂ​ക്കം കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു​ണ്ട് പു​തു​ത​ല​മു​റ. ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ഭാ​ഷ​യ്ക്കു​പ​റ​മേ ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​നും ഹി​ന്ദി​ക്കും ഏ​റെ പ​രി​ഗ​ണ​ന ന​ൽ​കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന് കാ​ണാം.1986​ല്‍ ക​ര്‍​ണാ​ട​ക​യി​ലെ കൊ​ച്ചു​ടി​ബ​റ്റാ​യ ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ സ​ന്ദ​ര്‍​ശി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ഒ​രു ലാ​മ​യോ​ടു ചോ​ദി​ച്ച അ​തേ ചോ​ദ്യം​ത​ന്നെ ഞാ​ന്‍ ആ​വ​ര്‍​ത്തി​ച്ചു “എ​ന്നെ​ങ്കി​ലും നി​ങ്ങ​ള്‍ മാ​തൃ​രാ​ജ്യ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​കു​മെ​ന്ന് തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടോ.?”

പ​റി​ച്ചു ന​ട​പ്പെ​ട്ട്, വേ​രു​ക​ള്‍ മു​ര​ടി​ച്ച ഒ​രു ജ​ന​ത​യു​ടെ മ​റു​പ​ടി​യാ​ണ​തെ​ങ്കി​ലും ഉ​ത്ത​രം പ​ഴ​യ​തു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു.“​തീ​ര്‍​ച്ച​യാ​യും. ഒ​രു സ്വ​ത​ന്ത്ര ടി​ബ​റ്റ് എ​ന്നെ​ങ്കി​ലും നി​ല​വി​ല്‍ വ​രും. ചൈ​ന​യു​ടെ നി​ല​പാ​ട് മാ​റി ഞ​ങ്ങ​ള്‍ തി​രി​ച്ചു​പോ​കും.” തി​രി​ച്ചു​പോ​ക്കെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യ്ക്കു ക്ലാ​വു​പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ദ​ലൈ​ലാ​മ​യോ​ടൊ​പ്പം പ്ര​വാ​സി​ക​ളാ​യെ​ത്തി​യ​വ​രി​ല്‍ ഭൂ​രി​ഭാ​ഗ​വും മ​ണ്ണ​ടി​ഞ്ഞു. തി​രി​ച്ചു​പോ​ക്കെ​ന്ന മോ​ഹം ഏ​ഴു പ​തി​റ്റാ​ണ്ട് പി​ന്നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

ബൈ​ല​ക്കു​പ്പ​യു​ടേ​ത് ഒ​രു ആ​ത്മീ​യ​ഭാ​വ​മാ​ണ്. അ​നേ​കം ബു​ദ്ധ​വി​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഗോ​ള്‍​ഡ​ന്‍ ടെ​മ്പി​ളി​ലാ​ണ് തി​ര​ക്ക്. ഇ​ന്ത്യ മാ​തൃ രാ​ജ്യ​മ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ബു​ദ്ധ​മ​ത​ത്തി​നു വേ​രോ​ട്ട​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ട് ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ബു​ദ്ധ​മ​ത​വും ലാ​മ​മാ​രും ഇ​വി​ടെ അ​ഭ​യാ​ര്‍​ഥി​ക​ളാ​യി​ത്ത​ന്നെ എ​ക്കാ​ല​ത്തും തു​ട​രും. ഇ​ന്ത്യ​യി​ല്‍ മ​റ്റൊ​രു ഷാ​ന്‍​ഗ്രീ​ല​യ്ക്കു പ്ര​സ​ക്തി​യി​ല്ല​ല്ലോ.

ചു​വ​പ്പും മ​ഞ്ഞ​യും കു​പ്പാ​യം ധ​രി​ച്ചു ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ താ​ളി​യോ​ല​ക​ള്‍ കൈ​യി​ലേ​ന്തി ന​ട​ന്നു​നീ​ങ്ങു​ന്ന എ​ല്ലാ ലാ​മ​മാ​ര്‍​ക്കും ഒ​രേ മു​ഖ​ഭാ​വ​മാ​ണ്. പു​ഞ്ചി​രി​ക്കു​ള്ളി​ലും അ​ഭ​യാ​ര്‍​ഥി​ക​ളു​ടെ മു​ഖം​ത​ന്നെ​യാ​ണ് ഈ ​ഭ്ര​ഷ്ട​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​നെ​ന്ന് എ​നി​ക്കു തോ​ന്നി.