ത​ന്ത്ര്യസ​മ​ര​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് അ​ഞ്ചു ത​വ​ണ ഗാ​ന്ധി​ജി കേ​ര​ളം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഓ​രോ ത​വ​ണ​യും വ്യ​ത്യ​സ്തമാ​യ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​മാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം കേ​ര​ള​ത്തി​ലൂ​ടെ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച​ത്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ന​മ്മ​ൾ മ​ല​ബാ​റി​ക​ൾ, കൊ​ച്ചി​ക്കാ​ർ, തി​രു​വി​താം​കൂ​റുകാ​ർ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ പ​ല​ ദേ​ശ​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു.

1920ൽ ​ഓ​ഗ​സ്റ്റ് 18ന് ​ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് പ്ര​സ്ഥാ​ന​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി കോ​ഴി​ക്കോട്ടെത്തി​യ​ത്. ക​ട​പ്പു​റ​ത്ത് പ്ര​സം​ഗി​ച്ച അ​ദ്ദേ​ഹം 20 മ​ണി​ക്കൂ​ർ മാ​ത്ര​മേ അ​ന്ന് കേ​ര​ള​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഹി​ന്ദു, മു​സ്‌​ലിം ഐ​ക്യം ഊ​ട്ടി​യു​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും നി​സ​ഹ​ര​ണ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് ആ​ളു​ക​ളെ അ​ടു​പ്പി​ക്കു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​ദ്ദേ​ശ്യം.

വൈ​ക്കം സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹം

1925 മാ​ർ​ച്ച് എ​ട്ടു മു​ത​ൽ 19 വ​രെ നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും വൈ​ക്കം സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്‍റെ നൂ​റാം വാ​ർ​ഷി​ക​മാ​ണി​പ്പോ​ൾ. 1924 മാ​ർ​ച്ച് 30ന് ​ആ​രം​ഭി​ച്ച് 603 ദി​വ​സം നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന ജ​ന​കീ​യ മു​ന്നേ​റ്റ​മാ​യി​രു​ന്നു വൈ​ക്കം സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹം.

വൈ​ക്കം ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​നു ചു​റ്റു​മു​ള്ള നി​ര​ത്തു​ക​ൾ അ​വ​ർ​ണ ജാ​തി​ക​ൾ എ​ന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് വ​ഴിന​ട​ക്കാ​ൻ തു​റ​ന്നുകൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ആ​വ​ശ്യം. ഗാ​ന്ധി​ജി രൂ​പംകൊ​ടു​ത്ത അ​യി​ത്തോ​ച്ചാ​ട​ന​ത്തി​ന്‍റെ ചു​വ​ടു​പി​ടി​ച്ച് രൂ​പം​കൊ​ണ്ട വൈ​ക്കം സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന് ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​വി​ന്‍റെ ഉ​റ​ച്ച പി​ന്തു​ണ​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

1925 മാ​ർ​ച്ച് എ​ട്ടി​ന് എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത് തീ​വ​ണ്ടി​യി​ലെ​ത്തി​യ ഗാ​ന്ധി​ജി​യും സം​ഘ​വും എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്തെ വി​വി​ധ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത​ശേ​ഷം മാ​ർ​ച്ച് പ​ത്തി​ന് കൊ​ച്ചി​യി​ൽനി​ന്നും ബോ​ട്ടി​ലാ​ണ് വൈ​ക്ക​ത്തെ​ത്തി​യ​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹി​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം പ്ര​ഭാ​ത ഭ​ജ​ന​യി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു. ഇ​ണ്ടം​തു​രു​ത്തി മ​ന​യി​ലെ​ത്തി അ​വി​ടത്തെ യാ​ഥാ​സ്ഥി​തി​ക​ർ, ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ൾ, പോ​ലീ​സ് ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ എ​ന്നി​വ​രു​മാ​യി കൂ​ടി​കാ​ഴ്ച ന​ട​ത്തി. മാ​ർ​ച്ച് 11ന് ​സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹി​ക​ളു​മാ​യി സം​വ​ദി​ച്ചു.ആ ​സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​വ​ർ​ക്കു​വേ​ണ്ട ധൈ​ര്യം പ​ക​ർ​ന്നു കൊ​ടു​ത്തു.

ഹിം​സാ മാ​ർ​ഗ​മു​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ശ​ത്രു​ക്ക​ളെ എ​തി​ർ​ക്കു​ക​യ​ല്ല ന​മ്മു​ടെ ല​ക്ഷ്യ​മെ​ന്നും അ​ഹിം​സാ മാ​ർ​ഗ​ത്തി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് ഈ ​പ്ര​ക്ഷോ​ഭം മു​ന്നോ​ട്ടു​ കൊ​ണ്ടു​പോ​കേ​ണ്ട​തെ​ന്നും അ​വ​രെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. സ്വ​യം ശാ​രീ​രി​ക പീ​ഡ​ക​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് നാം ​സ​ന്ന​ദ്ധ​രാ​ക​ണം അ​താ​ണ് സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ അ​ർ​ഥ​മെ​ന്നും അ​വ​രോ​ടു പ​റ​ഞ്ഞു. സ​ഹ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും ക്ഷ​മ​യു​ടെയും ത്യ​ാഗ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്രാ​ധാ​ന്യം വി​ശ​ദീക​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹി​ക​ളു​ടെ ആ​ത്മ​വീ​ര്യ​ത്തെ ഉ​ണ​ർ​ത്താ​ൻ ഗാ​ന്ധി​ജി ശ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.

ഗാ​ന്ധി​ജി വൈ​ക്ക​ത്തെ​ത്തി​യ​തോ​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ ഒ​ട്ടാ​കെ​യു​ള്ള ശ്ര​ദ്ധ വൈ​ക്ക​ത്തേ​ക്കാ​യി. മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽനി​ന്ന് ഇ.​വി. രാ​മ​സ്വാ​മി​ നാ​യ്ക്ക​ർ, സ​ബ​ർ​മ​തി​യി​ൽനി​ന്ന് ബാ​രി​സ്റ്റ​ർ ജോ​ർ​ജ് ജോ​സ​ഫ്, പ​ഞ്ചാ​ബി​ൽനി​ന്ന് അ​കാ​ലി​ദ​ൾ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നി​ര​വ​ധി പേ​ർ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ല ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നും വൈ​ക്ക​ത്തേ​ക്ക് പ്ര​വ​ഹി​ച്ചു. വ​ലി​യ തോ​തി​ലു​ള്ള മാ​ധ്യ​മ ശ്ര​ദ്ധ​യും സ​മ​ര​ത്തിനു ല​ഭി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. സ​മ​രം പൂ​ർ​ണ വി​ജ​യ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ ഒ​ട്ടാ​കെ വ​ലി​യ ച​ല​ന​ങ്ങ​ൾ സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​നും നാ​ട്ടി​ലാ​കെ സാ​മൂ​ഹി​ക പ​രി​ഷ്ക​ര​ണ​ത്തി​നു​ള്ള നീ​ക്ക​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ആ​ക്കം കൂ​ട്ടാ​നും അതുപ​ക​രി​ച്ചു.

ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​വു​മാ​യു​ള്ള കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച

1925 മാ​ർ​ച്ച് 12നാ​ണ് ശി​വ​ഗി​രി ആ​ശ്ര​മ​ത്തി​ൽ ഗാ​ന്ധി​ജി ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​വു​മാ​യി കൂ​ടിക്ക​ണ്ടത്. ​സ​ത്യ​ാന്വേ​ഷ​ക​നാ​യ ഗാ​ന്ധി​ജി​യും വി​ശ്വ​മാ​ന​വി​ക​ത​യു​ടെ പ്ര​വാ​ച​ക​നും ധ​ർ​മാ​ന്വേ​ഷ​ക​നു​മാ​യ ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​വും പ​ര​സ്പ​രം ആ​ശ്ലേ​ഷി​ച്ചപ്പോ​ൾ അ​തൊ​രു ച​രി​ത്രസം​ഭ​വ​വു​മാ​യി മാ​റി. ശി​വ​ഗി​രി കു​ന്നി​നു താ​ഴെ​യു​ള്ള വ​ന​ജാ​ക്ഷി മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച. സ്വീ​ക​ര​ണമു​റി​യി​ൽ നി​ല​ത്ത് ഖ​ദ​ർ വി​രി​ച്ച പു​ൽപ്പാ​യ​യി​ൽ ഇ​രു​ന്നാ​ണ് ഈ ​ര​ണ്ട് മ​ഹാ​ത്മാ​ക്ക​ളും സം​സാ​രി​ച്ച​ത്.

ചാ​തുർ​വാ​ർ​ണ്യം ദൈ​വ​ദ​ത്ത​വും ക​ർ​മബ​ന്ധി​ത​വു​മാ​ണെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു കു​ടും​ബ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ജ​ന​നം. ചാ​തുർ​വർ​ണ്യം ഇ​ല്ലാ​താ​യാ​ൽ ജാ​തിവ്യ​വ​സ്ഥ​യും അ​തോ​ടൊ​പ്പം ഓ​രോ ജാ​തി​ക്കും ക​ല്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള തൊ​ഴി​ൽവ്യ​വ​സ്ഥ​യും ത​ക​രു​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ നി​ല​പാ​ട്.

എ​ന്നാ​ൽ, ഗു​രു​വാ​ക​ട്ടെ തി​ക​ഞ്ഞ ഒ​രു ജാ​തിനി​ഷേ​ധ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു. മ​നു​ഷ്യ​ന് ജാ​തി ഒ​ന്നേ​യു​ള്ളൂ-അ​താ​ണ് മ​നു​ഷ്യ​ജാ​തി എ​ന്ന കാ​ഴ്ചപ്പാ​ടാ​ണ് ഗു​രു​വി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. മ​നു​ഷ്യ​ന്‍റെ സ​ന്താ​ന​പ​ര​ന്പ​ര മ​നു​ഷ്യ​വ​ർ​ഗ​ത്തി​ൽനി​ന്നാ​ണ് ജ​ന്മം​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ മ​നു​ഷ്യവ​ർ​ഗം മു​ഴു​വ​നും ഒ​രേ​യൊ​രു ജാ​തി​യി​ലു​ള്ള​താ​ണെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഗു​രു​വി​ന്‍റെ നിലപാട്.
“ഗു​രോ, ജാ​തിവ്യ​ത്യാ​സം പ്ര​കൃ​തി​യി​ലും മ​നു​ഷ്യ​രി​ലും മ​റ്റു ജീ​വ​ജാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും സ​ഹ​ജ​മ​ല്ലേ?” ഗാ​ന്ധി​ജി സം​ഭാ​ഷ​ണമ​ധ്യേ ചോ​ദി​ച്ചു.

“അ​ങ്ങ് അ​ങ്ങ​നെ പ​റ​യു​ന്ന​തി​നെ​ന്താ​ണ് അ​ടി​സ്ഥാ​നം”. ഗു​രു മ​റു​ചോ​ദ്യം ഉ​ന്ന​യി​ച്ചു. അ​തി​നു​ള്ള ഉ​ത്ത​രം തെ​ല്ല​ക​ലെ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു മാ​വ് ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി പ​റ​ഞ്ഞ​ത്.

“നോ​ക്കൂ, ആ ​മാ​വി​നു പൂ​ങ്കു​ല​യു​ണ്ട്, ത​ളി​രി​ല​യു​ണ്ട്, പ​ച്ചി​ല​യു​ണ്ട്, പ​ഴു​ത്തി​ല​യു​ണ്ട്, ത​ണ്ടു​ണ്ട്, വേ​രു​ണ്ട് ഒ​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും എ​ത്ര വി​ഭി​ന്നം.”

ഗു​രു പ​റ​ഞ്ഞു, “ശ​രി​യാ​ണ്. ഇ​ല​ക​ൾ വ​ള​രെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​ങ്ങ​ളാ​ണ്. എ​ങ്കി​ലും അ​ങ്ങ് ഒ​ന്ന് പ​രി​ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കൂ; ഇ​വ​യെ​ല്ലാം വി​ഭി​ന്ന​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഇ​വ​യു​ടെ സ​ത്ത​യു​ടെ രു​ചി ഒ​ന്നാ​യി​രി​ക്കും.

ശൂദ്ര​നു ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​ത്വം കൈ​വ​രി​ക്കാം, ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​ൻ ശു​ദ്ര​നാ​യെ​ന്നു​ വ​രാം. ജ​ന്മം​കൊ​ണ്ടൊ​രാ​ൾ ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​നാ​കു​ന്നി​ല്ല.”

ഗു​രു ആ​ദ്ധ്യാ​ത്മി​ക​ത​യു​ടെ​യും ശാ​സ്ത്രീ​യ​ത​യു​ടെ​യും തെ​ളി​വു​ക​ൾ നി​ര​ത്തി ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ചാ​തു​ർവ​ർ​ണ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ട് തി​രു​ത്താ​ൻ ഗു​രു​വു​മാ​യു​ള്ള ആ​ശ​യവി​നി​മ​യം വ​ഴി​തെ​ളി​ച്ചു. ഗാ​ന്ധി​ജി ഹ​രി​ജ​നോ​ദ്ധാ​ര​ണം പ്രധാ​ന ക​ർ​മ​പ​രി​പാ​ടി​യാ​യി സ്വീ​ക​രി​ച്ച​തും "ന​വ​ജീ​വ​ൻ' മാ​സി​ക​യു​ടെ പേ​ര് "ഹ​രി​ജ​ൻ' എ​ന്നാ​ക്കി​ മാ​റ്റി​യ​തും ശി​വ​ഗി​രി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച​തി​നു​ ശേ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു.

കോ​ട്ട​യം സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം

ഗാ​ന്ധി​ജി മാ​ർ​ച്ച് 15നാ​ണ് കോ​ട്ട​യ​ത്തെ​ത്തി​യ​ത്. കോ​ട്ട​യം ബി​ഷ​പ് മാ​ർ അ​ല​ക്സാ​ണ്ട​ർ ചൂ​ള​പ്പ​റ​ന്പി​ലു​മാ​യും സി​എം​എ​സ് കോ​ള​ജി​ന്‍റെ പ്രി​ൻ​സി​പ്പ​ൽ റ​വ. സ​ക്കീ​റു​മാ​യും ആ​ശ​യ​വി​നി​മ​യം ന​ട​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ദേ​ശീ​യ പ്ര​സ്ഥാ​ന പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ​യും പൗ​ര​പ്ര​മു​ഖ​രെ​യും അ​ഭിസം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്ത ഗാ​ന്ധി​ജി, നാ​ട് നേ​രി​ടു​ന്ന സ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​ക​യും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യസ​മ​ര പ്ര​സ്ഥാ​ന​വു​മാ​യി ഏ​വ​രും ക​ണ്ണി​ചേ​ര​ണ​മെ​ന്ന് ആ ​യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത​വ​രോ​ട് അ​ഭ്യ​ർ​ഥി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

തു​ട​ർ​സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ

1927ലാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ മൂ​ന്നാം കേ​ര​ള സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം. കേ​ര​ളം​ പോ​ലെ ഇ​ത്ര മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ഒ​രു പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് അ​യി​ത്തം അ​തി​ന്‍റെ നി​കൃ​ഷ്ട​മാ​യ രീ​തി​യി​ൽ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു എ​ന്ന​ത് ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ വ​ള​രെ​യ​ധി​കം വേ​ദ​നി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തുകൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ഖാ​ദിപ്ര​ചാ​ര​ണ​ത്തെക്കൂ​ടാ​തെ തി​രു​വാ​ർ​പ്പ് ക്ഷേ​ത്ര​നി​ര​ത്തു​ക​ളി​ൽ അ​യി​ത്ത ജാ​തി​ക്കാ​ർ​ക്ക് വ​ഴി​ന​ട​ക്കാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി തി​രു​വി​താം​കൂ​ർ രാ​ജാ​വി​നെ​യും റാ​ണി​യെ​യും ക​ണ്ട് ച​ർ​ച്ച ന​ട​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ധാ​ന ല​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ൾ.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ നാ​ലാ​മ​ത് കേ​ര​ള സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം ന​ട​ന്ന​ത് 1934ലാ​യി​രു​ന്നു. അപ്പോൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൂ​ടെ ക​സ്തൂ​ർ​ബാ ഗാ​ന്ധി​യും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഹ​രി​ജ​നോ​ദ്ധാ​ര​ണ​വും ഹ​രി​ജ​ന​ക്ഷേ​മ ഫ​ണ്ട് ശേ​ഖ​ര​ണ​വും ഉ​ന്നം​വ​ച്ച് ഇ​ന്ത്യ മു​ഴു​വനാ​യു​ള്ള യാ​ത്ര​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ആ ​വ​ർ​ഷം കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​ത്.

ഒ​ല​വ​ക്കോ​ട് ശ​ബ​രി ആ​ശ്ര​മം, നാ​രാ​യ​ണ​ഗു​രു ആ​ശ്ര​മം, ശ്രീ​രാ​മ​കൃ​ഷ്ണാ​ശ്ര​മം, ഹ​രി​ജ​ൻ ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വിട​ങ്ങ​ളി​ലെ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം, അ​യി​ത്തോ​ച്ചാട​നം ക്ഷേ​ത്ര​പ്ര​വേ​ശ​നം മു​ത​ലാ​യ​വ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് സാ​മൂ​തി​രി​യു​മാ​യി ച​ർ​ച്ച, പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നീ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​മാ​യി ജ​നു​വ​രി 10 മു​ത​ൽ 12 വ​രെ ഗാ​ന്ധി​ജി കേ​ര​ള​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ക്ഷേ​ത്ര​പ്ര​വേ​ശ​ന വി​ളം​ബ​ര​ത്തി​നു ശേ​ഷം 1937 ജ​നു​വ​രി 12നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി അ​ഞ്ചാം ത​വ​ണ കേ​ര​ളം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച​ത്. “പ​രി​ശു​ദ്ധ​മാ​യ ഒ​രു മ​ത​ക​ർ​മ​മെ​ന്ന നി​ല​യ്ക്കാ​ണ് ഈ ​വി​ളം​ബ​ര​ത്തെ ഞാ​ൻ സ​മീ​പി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ എ​ന്‍റെ തി​രു​വി​താ​കൂ​ർ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം ഒ​രു തീ​ർ​ഥാ​ട​ന​മാ​ണ​ന്ന് ഞാ​ൻ ക​രു​തു​ന്നു.

ഇ​ന്നു​വ​രെ തൊ​ട്ടുകൂ​ടാ​ത്ത​വ​നാ​യി​രു​ന്ന ഒ​രാ​ൾ പെ​ട്ടെന്ന് തൊ​ടാ​വു​ന്ന ഒ​രാ​ളാ​യിത്തീരു​ന്ന മ​ട്ടി​ലാ​ണ് ഞാ​ൻ ഈ ​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്. നി​ങ്ങ​ളും അ​തേ മ​നോ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടെ ഈ ​വി​ളം​ബ​ര​ത്തെ സ​മീ​പി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ സ​വ​ർ​ണ​രും അ​വ​ർ​ണ​രും ത​മ്മി​ലു​ള്ള വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ നി​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് തു​ട​ച്ചു​മാ​റ്റാം”- ഗാ​ന്ധി​ജി പ​റ​ഞ്ഞു.

അ​യ്യ​ങ്കാ​ളി​യെ ആ​ദ​രി​ക്കാ​ൻ വെ​ങ്ങാ​നൂ​രി​ൽ

ക്ഷേ​ത്ര​പ്ര​വേ​ശ​ന വി​ളം​ബ​രം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​തി​നെത്തു​ട​ർ​ന്ന് അ​തി​ന്‍റെ ആ​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​നെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി അ​ധഃ​സ്ഥി​ത​രു​ടെ അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി പോ​രാ​ടി​യി​രു​ന്ന ധീ​ര​നാ​യ പോ​രാ​ളി​യും വി​ല്ലു​വ​ണ്ടി സ​മ​ര​നാ​യ​ക​നു​മാ​യ അ​യ്യ​ങ്കാ​ളി​യെ കാ​ണാ​ൻ വെ​ങ്ങാ​നൂ​രി​ലെ​ത്തി​യ​ത്.

1937 ജ​നു​വ​രി 14ന് ​വെ​ങ്ങാ​നൂ​ർ സ്കൂ​ൾ അ​ങ്ക​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ അ​യ്യ​ങ്കാ​ളി​യും സാ​ധു​ജ​ന​ പ​രി​പാ​ല​ന സം​ഘം നേ​താ​ക്കാ​ളും ചേ​ർ​ന്നു സ്വീ​ക​രി​ച്ചു. പ​തി​നാ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ കാ​ണു​ന്ന​തി​നാ​യി ത​ടി​ച്ചു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു.

അ​യ്യ​ങ്കാ​ളി​യെ ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ കെ​ട്ടി​പ്പു​ണ​ർ​ന്നു. ആ ​ധ​ന്യ​നി​മി​ഷ​ത്തി​ൽ അ​യ്യ​ങ്കാ​ളി​യു​ടെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ നി​റ​ഞ്ഞുതു​ളു​ന്പി. ആ​ന​ന്ദാ​ശ്രു​ക്ക​ൾ മേ​ൽ​മു​ണ്ടു​കൊ​ണ്ടുതു​ട​ച്ച് ഗ്ര​ന്ഥാ​ല​യ​ത്തി​നു മു​ന്നി​ലെ പ്ലാ​വി​ൻ​ചു​വ​ട്ടി​ൽ ഒ​രു​ക്കി​യി​രു​ന്ന മേ​ശ​യ്ക്കു സ​മീ​പ​ത്തേ​ക്ക് അ​ദ്ദേ​ഹം ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ആ​ന​യി​ച്ചു.

അ​യി​ത്തോ​ച്ചാട​നം എ​ന്ന ത​ന്‍റെ ജീ​വി​തല​ക്ഷ്യം സ​ഫ​ല​മാ​യി എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞ ഗാ​ന്ധി​ജി, ഹ​രി​ജ​ന​സേ​വ​ന​ത്തെപ്പ​റ്റി​യും ഹി​ന്ദു​മ​ത​ത്തെപ്പ​റ്റി​യും കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ വി​വി​ധ സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു. ജ​നു​വ​രി 21ന് ​തി​രി​കെ​പ്പോ​യി.

അ​ധി​കാ​ര കൈ​മാ​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്‍റെ എ​ൻ​ജി​നോ​ടൊ​പ്പം സാ​മൂ​ഹി​ക വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്‍റെ വാ​ഗ​ണു​ക​ൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്തു​ള്ള സാ​മൂ​ഹി​ക മാ​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള സ​മ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ഓ​രോ സ​ഞ്ചാ​ര​വും. 1917ലെ ​ച​ന്പാ​ര​ൻ സ​മ​ര​ത്തി​ലും ഉ​പ്പ് സ​ത്യാ​ഗ്രഹ​ത്തി​ലും ക്വി​റ്റ് ഇ​ന്ത്യാ സ​മ​ര​ത്തി​ലും ഹി​ന്ദു-​മു​സ്‌​ലിം ഐ​ക്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളി​ലും ഇ​തു കാ​ണാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും.

ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കുശേ​ഷം സാ​മൂ​ഹി​ക വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്‍റെ വാ​ഗ​ണു​ക​ൾ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ എ​ൻ​ജി​ൻ മാ​ത്രം ഓ​ടി​ച്ചുകൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ന​മ്മു​ടെ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ യാ​ത്ര​യി​ൽ​നി​ന്നും സ​ഞ്ചാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നും ഒ​ന്നും സ്വാംശീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല​ന്നു​ള്ള​താ​ണ് വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം.