1948 ജ​നു​വ​രി 30ന് ​ഗാ​ന്ധി​ജി വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നു പി​ന്നാ​ലെ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പ്ര​ഥ​മ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ജ​വ​ഹ​ര്‍​ലാ​ല്‍ നെ​ഹ്റു ആ​കാ​ശ​വാ​ണി​യി​ലൂ​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തെ അ​ഭി​സം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്ത് ന​ട​ത്തി​യ പ്ര​സം​ഗം.

സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ സ​ഖാ​ക്ക​ളേ,

ന​മ്മു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ പ്ര​കാ​ശം കെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു, എ​ല്ലാ​യി​ട​ത്തും ഇ​രു​ട്ടാ​ണ്. നി​ങ്ങ​ളോ​ട് എ​ന്ത് പ​റ​യ​ണ​മെ​ന്നോ എ​ങ്ങ​നെ പ​റ​യ​ണ​മെ​ന്നോ എ​നി​ക്ക​റി​യി​ല്ല. ന​മ്മു​ടെ പ്രി​യ നേ​താ​വ്, രാ​ഷ്‌​ട്ര പി​താ​വെ​ന്ന് നാം ​വി​ളി​ച്ചി​രു​ന്ന ബാ​പ്പു ഇ​നി​യി​ല്ല.

ഒ​രു പ​ക്ഷേ ഞാ​ന്‍ അ​ങ്ങ​നെ പ​റ​ഞ്ഞ​ത് തെ​റ്റാ​യി​രി​ക്കാം. എ​ന്നി​രു​ന്നാ​ലും ഇ​ത്ര​യും വ​ര്‍​ഷം ന​മ്മ​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ക​ണ്ട​പോ​ലെ ഇ​നി​യൊ​രി​ക്ക​ലും കാ​ണാ​ന്‍ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. ഉ​പ​ദേ​ശ​ത്തി​നാ​യി ഓ​ടി​ച്ചെ​ല്ലാ​നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ല്‍​നി​ന്ന് ആ​ശ്വാ​സം തേ​ടാ​നും ഇ​നി ക​ഴി​യി​ല്ല.

എ​നി​ക്ക് മാ​ത്ര​മ​ല്ല രാ​ജ്യ​ത്തെ ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് മ​നു​ഷ്യ​ര്‍​ക്കേ​റ്റ പ്ര​ഹ​ര​മാ​ണ​ത്. എ​ന്‍റെ​യോ മ​റ്റാ​രു​ടേ​യെ​ങ്കി​ലു​മോ ഉ​പ​ദേ​ശ​ത്തി​ന് ആ ​പ്ര​ഹ​ര​ത്തി​ന്‍റെ തീ​വ്ര​ത കു​റ​യ്ക്കു​ക സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. വെ​ളി​ച്ചം അ​ണ​ഞ്ഞു​വെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ല്‍ എ​നി​ക്ക് തെ​റ്റു​പ​റ്റി. എ​ന്തെ​ന്നാ​ല്‍, ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്ത് പ്ര​കാ​ശി​ച്ചി​രു​ന്ന വെ​ളി​ച്ചം സാ​ധാ​ര​ണ വെ​ളി​ച്ച​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

ഇ​ത്ര​യും വ​ര്‍​ഷം ഈ ​നാ​ടി​നെ പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ച്ച ആ ​വെ​ളി​ച്ചം ഇ​നി​യും ഒ​രു​പാ​ട് വ​ര്‍​ഷ​ങ്ങ​ള്‍ തു​ട​രും. ആ​യി​രം വ​ര്‍​ഷ​ങ്ങ​ള്‍​ക്കു​ശേ​ഷ​വും ആ ​വെ​ളി​ച്ചം ഈ ​നാ​ട്ടി​ല്‍ തു​ട​രു​ക​യും ലോ​കം കാ​ണു​ക​യും അ​ത് എ​ണ്ണ​മ​റ്റ ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ള്‍​ക്ക് ആ​ശ്വാ​സം പ​ക​രു​ക​യും ചെ​യ്യും.

കാ​ര​ണം, സ​ത്വ​ര​ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തേ​ക്കാ​ള്‍ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​തും ശാ​ശ്വ​ത​വു​മാ​യ സ​ത്യ​ത്തെ​യാ​ണ് ആ ​വെ​ളി​ച്ചം പ്ര​തി​നി​ധീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​വ ശ​രി​യാ​യ പാ​ത​യെ ഓ​ര്‍​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. തെ​റ്റി​ല്‍​നി​ന്ന് ന​മ്മെ മാ​റ്റി​ന​ട​ത്തു​ന്നു. ഈ ​പു​രാ​ത​ന രാ​ജ്യ​ത്തെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ന​യി​ക്കു​ന്നു.

ഇ​നി​യും ഒ​രു​പാ​ട് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹം ചെ​യ്യാ​നി​രി​ക്കെ​യാ​ണ് ഇ​തെ​ല്ലാം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം ദൗ​ത്യം പൂ​ർ​ത്തീ​ക​രി​ച്ചു​വെ​ന്നോ പ്ര​യോ​ജ​ന​ര​ഹി​ത​നാ​ണെ​ന്നോ ചി​ന്തി​ക്കാ​ന്‍ ന​മു​ക്ക് ഒ​രി​ക്ക​ലും ക​ഴി​യി​ല്ല. എ​ന്നാ​ലി​പ്പോ​ള്‍ പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും ഒ​രു​പാ​ട് ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ള്‍ നേ​രി​ടു​ന്ന ഈ ​സ​മ​യ​ത്ത് അ​ദ്ദേ​ഹം ന​മ്മ​ളോ​ടൊ​പ്പ​മി​ല്ലാ​ത്ത​ത് വ​ലി​യൊ​രു അ​ടി​യാ​ണ്.

ഒ​രു ഭ്രാ​ന്ത​ന്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന് അ​ന്ത്യം കു​റി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​ത് ചെ​യ്ത​വ​നെ എ​നി​ക്ക് ഭ്രാ​ന്ത​നെ​ന്ന് മാ​ത്ര​മേ വി​ളി​ക്കാ​ന്‍ ക​ഴി​യൂ. ഇ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ര്‍​ഷ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്ത് ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​ന് വി​ഷം പ​ട​ര്‍​ന്നി​രു​ന്നു. അ​ത് ആ​ളു​ക​ളു​ടെ മ​ന​സി​ല്‍ സ്വാ​ധീ​നം ചെ​ലു​ത്തി.

നാം ​ഈ വി​ഷ​ത്തെ നേ​രി​ട​ണം, അ​വ വേ​രോ​ടെ പി​ഴു​തെ​റി​യ​ണം, ന​മ്മെ വ​ല​യം ചെ​യ്യു​ന്ന എ​ല്ലാ ആ​പ​ത്തു​ക​ളെ​യും നാം ​നേ​രി​ട​ണം, അ​വ​യെ ഭ്രാ​ന്ത​മാ​യോ മോ​ശ​മാ​യോ അ​ല്ല, മ​റി​ച്ച് അ​വ​യെ നേ​രി​ടാ​ന്‍ ന​മ്മു​ടെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട അ​ധ്യാ​പ​ക​ന്‍ ന​മ്മെ പ​ഠി​പ്പി​ച്ച രീ​തി​യി​ല്‍ ത​ന്നെ നേ​രി​ട​ണം.

അ​യാ​ള്‍ രോ​ഷാ​കു​ല​നാ​ണെ​ന്ന് ക​രു​തി ന​മ്മ​ളാ​രും മോ​ശ​മാ​യി പെ​രു​മാ​റാ​ന്‍ ത​യാ​റാ​ക​രു​തെ​ന്ന​താ​ണ് ആ​ദ്യം ഓ​ര്‍​ക്കേ​ണ്ട കാ​ര്യം. ഉ​റ​ച്ച, നി​ശ്ച​യ​ദാ​ര്‍​ഢ്യ​മു​ള്ള ആ​ളു​ക​ളാ​യി നാം ​പെ​രു​മാ​റ​ണം. ന​മ്മെ ചു​റ്റി​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള എ​ല്ലാ ആ​പ​ത്തു​ക​ളെ​യും നേ​രി​ടാ​ന്‍, ന​മ്മു​ടെ മ​ഹാ​നാ​യ അ​ധ്യാ​പ​ക​നും നേ​താ​വും ന​ല്‍​കി​യ നി​യോ​ഗം ന​ട​പ്പി​ലാ​ക്കാ​ന്‍ ന​മ്മ​ള്‍ ദൃ​ഢ​നി​ശ്ച​യം ചെ​യ്യ​ണം.

ഞാ​ന്‍ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ത്മാ​വ് ന​മ്മെ നോ​ക്കി​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് എ​പ്പോ​ഴും ഓ​ര്‍​ക്കു​ക. ന​മ്മു​ടെ പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​ല്‍ അ​ക്ര​മ​ത്തി​ന്റെ ചെ​റി​യ ശ​ക​ല​മെ​ങ്കി​ലും ഉ​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ത്മാ​വി​ന് അ​നി​ഷ്ടം വ​രു​ത്തു​ന്ന മ​റ്റൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​കി​ല്ല.


അ​തു​കൊ​ണ്ട് ന​മ്മ​ള്‍ അ​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്യാ​ന്‍ പാ​ടി​ല്ല. അ​തി​ന​ര്‍​ഥം ന​മ്മ​ള്‍ ദു​ര്‍​ബ​ല​രാ​യി നി​ല്‍​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​ല്ല. മ​റി​ച്ച് ന​മ്മു​ടെ മു​ന്നി​ലു​ള്ള എ​ല്ലാ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളെ​യും ശ​ക്തി​യോ​ടെ​യും ഐ​ക്യ​ത്തോ​ടെ​യും നേ​രി​ട​ണം. നാം ​ഒ​രു​മി​ച്ചു​നി​ല്‍​ക്ക​ണം, ന​മ്മു​ടെ എ​ല്ലാ നി​സാ​ര പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ളും സം​ഘ​ര്‍​ഷ​ങ്ങ​ളും ഈ ​മ​ഹാ​വി​പ​ത്തോ​ടെ അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്ക​ണം.

ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ എ​ല്ലാ വ​ലി​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും ഓ​ര്‍​ത്തി​രി​ക്കാ​നും ന​മ്മ​ള്‍ വ​ള​രെ​യ​ധി​കം ചി​ന്തി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​യ ചെ​റി​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ മ​റ​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മു​ള്ള അ​ട​യാ​ള​മാ​ണ് ഈ ​വ​ലി​യ ദു​ര​ന്തം. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മ​ര​ണ​ത്തി​ല്‍, ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ വ​ലി​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്, ജീ​വ​നു​ള്ള സ​ത്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹം ന​മ്മെ ഓ​ര്‍​മി​പ്പി​ച്ചു. അ​തോ​ര്‍​ക്കു​ക​യാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​ക്ക് ന​ല്ല​ത്.

ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ആ​ളു​ക​ള്‍​ക്ക് അ​ന്ത്യാ​ഞ്ജ​ലി അ​ര്‍​പ്പി​ക്കാ​ന്‍ മ​ഹാ​ത്മ​ജി​യു​ടെ മൃ​ത​ദേ​ഹം കു​റ​ച്ചു​ദി​വ​സ​ത്തേ​ക്ക് എം​ബാം ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് ചി​ല സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ള്‍ നി​ര്‍​ദേ​ശി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ല്‍ അ​ങ്ങ​നെ​യു​ണ്ടാ​ക​രു​തെ​ന്ന ത​ന്‍റെ ആ​ഗ്ര​ഹം അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​വ​ര്‍​ത്തി​ച്ച് പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ത​ന്‍റെ ശ​രീ​രം എം​ബാം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നെ അ​ദ്ദേ​ഹം പൂ​ര്‍​ണ​മാ​യും എ​തി​ര്‍​ത്തി​രു​ന്നു.

അ​തി​നാ​ല്‍ ഈ ​വി​ഷ​യ​ത്തി​ല്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഗ്ര​ഹം പാ​ലി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ള്‍ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​റ്റു പ​ല​രും ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​കു​മെ​ങ്കി​ലും അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നും സം​ഭ​വി​ക്ക​രു​തെ​ന്ന​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ശ​വ​സം​സ്‌​കാ​രം ശ​നി​യാ​ഴ്ച ഡ​ല്‍​ഹി​യി​ലെ യ​മു​ന ന​ദി​ക്ക​ര​യി​ല്‍ ന​ട​ക്കും. ശ​നി​യാ​ഴ്ച ഉ​ച്ച​യ്ക്ക് ഏ​ക​ദേ​ശം 11.30ന് ​ബി​ര്‍​ള ഹൗ​സി​ല്‍​നി​ന്ന് മൃ​ത​ദേ​ഹം നി​ര്‍​ദി​ഷ്ട പാ​ത​യി​ലൂ​ടെ യ​മു​ന ന​ദി​ക്ക​ര​യി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​കും. ഏ​ക​ദേ​ശം നാ​ല് മ​ണി​ക്ക് അ​വി​ടെ സം​സ്‌​കാ​രം ന​ട​ക്കും. സ്ഥ​ല​വും വ​ഴി​യും റേ​ഡി​യോ​യി​ലൂ​ടെ​യും മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും അ​റി​യി​ക്കും.

അ​ന്ത്യോ​പ​ചാ​രം അ​ര്‍​പ്പി​ക്കാ​ന്‍ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന ഡ​ല്‍​ഹി​യി​ലെ ജ​ന​ങ്ങ​ള്‍ ഈ ​വ​ഴി​യി​ല്‍ ഒ​ത്തു​കൂ​ട​ണം. ഒ​രു​പാ​ട് പേ​ര്‍ ബി​ര്‍​ള ഹൗ​സി​ലേ​ക്ക് എ​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന് ഞാ​ന്‍ പ​റ​യി​ല്ല. ബി​ര്‍​ള ഹൗ​സി​ല്‍​നി​ന്ന് യ​മു​ന ന​ദി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള നീ​ണ്ട​പാ​ത​യു​ടെ ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ഒ​ത്തു​കൂ​ടാ​നാ​ണ് ഞാ​ന്‍ ഉ​പ​ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്.

പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​തെ അ​വ​ര്‍ അ​വി​ടെ നി​ശ​ബ്ദ​രാ​യി നി​ല​കൊ​ള്ളു​മെ​ന്ന് ഞാ​ന്‍ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. അ​താ​ണ് ഈ ​മ​ഹാ​ത്മാ​വി​ന് ആ​ദ​രാ​ഞ്ജ​ലി​ക​ള്‍ അ​ര്‍​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള ഏ​റ്റ​വും ന​ല്ല​തും ഉ​ചി​ത​വു​മാ​യ മാ​ര്‍​ഗം. കൂ​ടാ​തെ, ശ​നി​യാ​ഴ്ച ന​മു​ക്കെ​ല്ലാ​വ​ര്‍​ക്കും ഉ​പ​വാ​സ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്രാ​ര്‍​ഥ​ന​യു​ടെ​യും ദി​വ​സ​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം.

മ​റ്റെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും, ഡ​ല്‍​ഹി​ക്ക് പു​റ​ത്ത്, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ മ​റ്റ് ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​വ​ര്‍, ഈ ​അ​ന്ത്യാ​ഞ്ജ​ലി​യി​ല്‍ ത​ങ്ങ​ളാ​ല്‍ ക​ഴി​യു​ന്ന വി​ധ​ത്തി​ല്‍ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​മെ​ന്ന​തി​ല്‍ സം​ശ​യ​മി​ല്ല. അ​വ​ര്‍​ക്കും ഇ​ത് ഉ​പ​വാ​സ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്രാ​ര്‍​ഥ​ന​യു​ടെ​യും ദി​ന​മാ​ക​ട്ടെ. സം​സ്‌​കാ​ര​ത്തി​ന് നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത് ശ​നി​യാ​ഴ്ച ഉ​ച്ച​തി​രി​ഞ്ഞ് നാ​ലു​മ​ണി​ക്ക് ആ​ളു​ക​ള്‍ ന​ദി​യി​ലോ ക​ട​ലി​ലോ പോ​യി പ്രാ​ര്‍​ഥി​ക്ക​ണം.

ഈ ​മ​ഹാ​നാ​യ സ്വ​ദേ​ശി എ​ന്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണോ ജീ​വി​ച്ച​ത്, അ​ദ്ദേ​ഹം എ​ന്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണോ മ​രി​ച്ച​ത്, ആ ​സ​ത്യ​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി ന​മ്മ​ള്‍ സ്വ​യം അ​ര്‍​പ്പി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന​താ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ന​ല്‍​കാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും ന​ല്ല പ്രാ​ര്‍​ഥ​ന. ന​മു​ക്കും ഇ​ന്ത്യ​ക്കും അ​ര്‍​പ്പി​ക്കാ​നാ​കു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും ന​ല്ല പ്രാ​ര്‍​ഥ​ന​യും അ​താ​ണ്.

ജ​യ്ഹി​ന്ദ്