‘ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​ൻ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ എ​ഴു​പ​ത്ത​ഞ്ചു വ​ർ​ഷ​ത്തെ മ​ഹ​ത്താ​യ യാ​ത്ര’ എ​ന്ന വി​ഷ​യ​ത്തെ​​​​ക്കു​​​​റി​​​​ച്ചു ക​​​​ഴി​​​​ഞ്ഞ​​​​യാ​​​​ഴ്ച ന​​​​ട​​​​ന്ന ച​​​​ർ​​​​ച്ച​​​​യി​​​​ൽ ബി​​​​ജെ​​​​പി ന​​​​യി​​​​ക്കു​​​​ന്ന എ​​​​ൻ​​​​ഡി​​​​എ​​​​യു​​​​ടെയും കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് ന​​​​യി​​​​ക്കു​​​​ന്ന ‘ഇ​​​​ന്ത്യ’ ഗ്രൂ​​​​പ്പി​​​​ന്‍റെ​​​​യും ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യോ​​​​ടു​​​​ള്ള സ​​​​മീ​​​​പ​​​​ന​​​​ത്തി​​​​ന്‍റെ ക​​​​ടു​​​​ത്ത വ്യ​​​​ത്യാ​​​​സ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ ക​​​​ണ്ടു. ഇ​​​​തൊ​​​​ട്ടും അ​​​​ദ്ഭു​​​​ത​​​​പ്പെ​​​​ടു​​​​ത്തു​​​​ന്ന​​​​താ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നി​​​​ല്ല. പ​​​​ത്തു​​​​വ​​​​ർ​​​​ഷം​​​​മു​​​​ന്പ് ന​​​​രേ​​​​ന്ദ്ര മോ​​​​ദി സ​​​​ർ​​​​ക്കാ​​​​ർ അ​​​​ധി​​​​കാ​​​​ര​​​​ത്തി​​​​ൽ വ​​​​ന്ന​​​​തു​​​​ മു​​​​ത​​​​ൽ പ്ര​​​​ധാ​​​​ന​​​​ വി​​​​ഷ​​​​യ​​​​ങ്ങ​​​​ളി​​​​ൽ ഈ ​​​​ര​​​​ണ്ടു മു​​​​ഖ്യ​​​​ കൂ​​​​ട്ടു​​​​കെ​​​​ട്ടു​​​​ക​​​​ളും ത​​​​മ്മി​​​​ലു​​​​ള്ള അ​​​​ഭി​​​​പ്രാ​​​​യ​​​​വ്യ​​​​ത്യാ​​​​സം പ​​​​തി​​​​വാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു.

‘ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​ൻ ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യു​​​​ടെ എ​​​​ഴു​​​​പ​​​​ത്ത​​​​ഞ്ചു​​​​വ​​​​ർ​​​​ഷ​​​​ത്തെ മ​​​​ഹ​​​​ത്താ​​​​യ യാ​​​​ത്ര’യെ​​​​ക്കു​​​​റി​​​​ച്ചു പാ​​​​ർ​​​​ല​​​​മെ​​​​ന്‍റി​​​​ൽ ന​​​​ട​​​​ന്ന ച​​​​ർ​​​​ച്ച​​​​യ്ക്കു മ​​​​റു​​​​പ​​​​ടി പ​​​​റ​​​​യ​​​​വെ, ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യെ കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് സ്വ​​​​കാ​​​​ര്യ​​​​സ്വ​​​​ത്തു​​​​പോ​​​​ലെ​​​​യാ​​​​ണു ക​​​​രു​​​​തി​​​​യ​​​​തെ​​​​ന്നും മു​​​​സ്ലിം​​​​വോ​​​​ട്ടു​​​​ബാ​​​​ങ്കി​​​​നെ തൃ​​​​പ്തി​​​​പ്പെ​​​​ടു​​​​ത്താ​​​​ൻ ഇ​​​​ട​​​​യ്ക്കി​​​​ടെ ഭേ​​​​ദ​​​​ഗ​​​​തി​​​​ക​​​​ൾ വ​​​​രു​​​​ത്തി​​​​യെ​​​​ന്നും കു​​​​റ്റ​​​​പ്പെ​​​​ടു​​​​ത്തി​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. “അ​​​​വ​​​​ർ (നെ​​​​ഹ്റു-​​​​ഗാ​​​​ന്ധി കു​​​​ടും​​​​ബം) പാ​​​​ർ​​​​ട്ടി​​​​യെ സ്വ​​​​കാ​​​​ര്യ​​​​സ്വ​​​​ത്താ​​​​യി ക​​​​രു​​​​തി​​​​യെ​​​​ന്നു മാ​​​​ത്ര​​​​മ​​​​ല്ല, ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യെ അ​​​​വ​​​​രു​​​​ടെ സ്വ​​​​കാ​​​​ര്യ​​​​ കു​​​​ത്ത​​​​ക​​​​യാ​​​​ക്കു​​​​ക​​​​യും ചെ​​​​യ്തു”- അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ ​​​​കൂ​​​​ട്ടി​​​​ച്ചേ​​​​ർ​​​​ത്തു.

അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ, അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ, അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ, അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ... എ​​​​ന്നു പ​​​​റ​​​​യു​​​​ന്ന​​​​ത് ഫാ​​​​ഷ​​​​നാ​​​​യെ​​​​ന്നും അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ ​​​​പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു. ഇ​​​​ത്ര​​​​യും​​​​ത​​​​വ​​​​ണ ദൈ​​​​വ​​​​നാ​​​​മം ഉ​​​​ച്ച​​​​രി​​​​ച്ചി​​​​രു​​​​ന്നെ​​​​ങ്കി​​​​ൽ സ്വ​​​​ർ​​​​ഗ​​​​ത്തി​​​​ൽ അ​​​​വ​​​​ർ​​​​ക്കു സ്ഥാ​​​​നം ഉ​​​​റ​​​​പ്പാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു...1953​​​​ൽ ഒ​​​​ബി​​​​സി സം​​​​വ​​​​ര​​​​ണ​​​​ത്തി​​​​നാ​​​​യി കാ​​​​ക്ക ക​​​​ലേ​​​​ക്ക​​​​ർ ക​​​​മ്മീ​​​​ഷ​​​​നു രൂ​​​​പം​​​​ ന​​​​ൽ​​​​കി. എ​​​​ങ്കി​​​​ലും അ​​​​തി​​​​ന്‍റെ റി​​​​പ്പോ​​​​ർ​​​​ട്ട് എ​​​​വി​​​​ടെ​​​​യും ക​​​​ണ്ടെ​​​​ത്താ​​​​നാ​​​​യി​​​​ല്ല.

ക​​​​മ്മീ​​​​ഷ​​​​ന്‍റെ നി​​​​ർ​​​​ദേ​​​​ശ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ സ്വീ​​​​ക​​​​രി​​​​ച്ചി​​​​രു​​​​ന്നെ​​​​ങ്കി​​​​ൽ മ​​​​ണ്ഡ​​​​ൽ ക​​​​മ്മീ​​​​ഷ​​​​ൻ രൂ​​​​പീ​​​​ക​​​​രി​​​​ക്കേ​​​​ണ്ടി​​​​വ​​​​രി​​​​ല്ലാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. റി​​​​പ്പോ​​​​ർ​​​​ട്ട് 1980ൽ ​​​​പു​​​​റ​​​​ത്തു​​​​വ​​​​ന്നു. പ​​​​ക്ഷേ, കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് തെ​​​​ര​​​​ഞ്ഞെ​​​​ടു​​​​പ്പി​​​​ൽ തോ​​​​റ്റ് അ​​​​ധി​​​​കാ​​​​ര​​​​ത്തി​​​​ൽ​​​​നി​​​​ന്നു പു​​​​റ​​​​ത്താ​​​​യ​​​​ശേ​​​​ഷ​​​​മാ​​​​ണ് അ​​​​തു ന​​​​ട​​​​പ്പാ​​​​ക്കാ​​​​ൻ ക​​​​ഴി​​​​ഞ്ഞ​​​​ത്. നെ​​​​ഹ്റു​​​​വി​​​​ന്‍റെ ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ത്തി​​​​നും കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് സ​​​​ർ​​​​ക്കാ​​​​രി​​​​ന്‍റെ വി​​​​വി​​​​ധ ന​​​​യ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ​​​​ക്കും എ​​​​തി​​​​രേ​​​​യു​​​​ള്ള ആ​​​​ക്ര​​​​മ​​​​ണം അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ ​​​​തു​​​​ട​​​​ർ​​​​ന്നു.

തിരിച്ചടിച്ച് പ്ര​​​​തി​​​​പ​​​​ക്ഷ​​​​ം

പ്ര​​​​തി​​​​പ​​​​ക്ഷ​​​​ത്തി​​​​ന്‍റെ പ്ര​​​​ത്യാ​​​​ക്ര​​​​മ​​​​ണ​​​​വും വി​​​​ട്ടു​​​​വീ​​​​ഴ്ച​​​​യി​​​​ല്ലാ​​​​ത്ത​​​​താ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. ഒ​​​​രു ദ​​​​ളി​​​​ത് വി​​​​ഗ്ര​​​​ഹ​​​​ത്തെ ആ​​​​ഭ്യ​​​​ന്ത​​​​ര​​​​മ​​​​ന്ത്രി പ​​​​രി​​​​ഹ​​​​സി​​​​ച്ച​​​​തു ന​​​​മ്മു​​​​ടെ രാ​​​​ജ്യ​​​​ത്തി​​​​ന്‍റെ ദൗ​​​​ർ​​​​ഭാ​​​​ഗ്യ​​​​മാ​​​​ണെ​​​​ന്നു കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് അ​​​​ധ്യ​​​​ക്ഷ​​​​ൻ മ​​​​ല്ലി​​​​കാ​​​​ർ​​​​ജു​​​​ൻ ഖാ​​​​ർ​​​​ഗെ പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു. പ്ര​​​​ധാ​​​​ന​​​​മ​​​​ന്ത്രി​​​​ക്കു ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യോ​​​​ട് എ​​​​ന്തെ​​​​ങ്കി​​​​ലും ബ​​​​ഹു​​​​മാ​​​​ന​​​​മു​​​​ണ്ടെ​​​​ങ്കി​​​​ൽ, അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​റെ അ​​​​പ​​​​മാ​​​​നി​​​​ച്ച​​​​തി​​​​നു രാ​​​​യ്ക്കു​​​​രാ​​​​മാ​​​​നം ആ​​​​ഭ്യ​​​​ന്ത​​​​ര​​​​മ​​​​ന്ത്രി അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ​​​​യെ പു​​​​റ​​​​ത്താ​​​​ക്ക​​​​ണ​​​​മെ​​​​ന്നും അ​​​​ദ്ദേ​​​​ഹം പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു. അ​​​​ത​​​​ല്ലെ​​​​ങ്കി​​​​ൽ, അ​​​​ദ്ദേ​​​​ഹ​​​​ത്തി​​​​ന്‍റെ എ​​​​ല്ലാ അ​​​​വ​​​​കാ​​​​ശ​​​​വാ​​​​ദ​​​​ങ്ങ​​​​ളും ആ​​​​ർ​​​​എ​​​​സ്എ​​​​സ് നേ​​​​താ​​​​ക്ക​​​​ളു​​​​ടേ​​​​തു​​​​പോ​​​​ലെ വെ​​​​റും നാ​​​​ട്യം മാ​​​​ത്ര​​​​മാ​​​​യി തോ​​​​ന്നും.

ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യി​​​​ല​​​​ല്ല, മ​​​​നു​​​​സ്മൃ​​​​തി​​​​യി​​​​ലാ​​​​ണ് ബി​​​​ജെ​​​​പി വി​​​​ശ്വ​​​​സി​​​​ക്കു​​​​ന്ന​​​​തെ​​​​ന്നു വീ​​​​ണ്ടും തെ​​​​ളി​​​​യി​​​​ച്ചി​​​​രി​​​​ക്കു​​​​ക​​​​യാ​​​​ണെ​​​​ന്നും ഖാ​​​​ർ​​​​ഗെ കൂ​​​​ട്ടി​​​​ച്ചേ​​​​ർ​​​​ത്തു. എ​​​​ക്സി​​​​ൽ പ്ര​​​​ധാ​​​​ന​​​​മ​​​​ന്ത്രി​​​​യി​​​​ട്ട പോ​​​​സ്റ്റു​​​​ക​​​​ൾ പ​​​​രാ​​​​മ​​​​ർ​​​​ശി​​​​ച്ചു ഖാ​​​​ർ​​​​ഗെ പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു: “എ​​​​ന്താ​​​​ണ​​​​തി​​​​ന്‍റെ ആ​​​​വ​​​​ശ്യം‍‍‍? അം​​​​ബ​​​​ദ്ക​​​​റെ അ​​​​വ​​​​ഹേ​​​​ളി​​​​ച്ച​​​​യാ​​​​ളെ നി​​​​ങ്ങ​​​​ൾ പു​​​​റ​​​​ത്താ​​​​ക്ക​​​​ണ​​​​മാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. എ​​​​ന്നാ​​​​ൽ മോ​​​​ദി​​​​യും ഷാ​​​​യും അ​​​​ടു​​​​ത്ത സു​​​​ഹൃ​​​​ത്തു​​​​ക്ക​​​​ളാ​​​​യ​​​​തി​​​​നാ​​​​ൽ പ​​​​ര​​​​സ്പ​​​​രം ദു​​​​ഷ്പ്ര​​​​വൃ​​​​ത്തി​​​​ക​​​​ളെ പി​​​​ന്തു​​​​ണ​​​​യ്ക്കു​​​​ന്നു.”

“അ​​​​വ​​​​ർ നേ​​​​ര​​​​ത്തേ പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞ​​​​തു ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന മാ​​​​റ്റു​​​​മെ​​​​ന്നാ​​​​ണ്. അ​​​​വ​​​​ർ അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ​​​​ക്കും അ​​​​ദ്ദേ​​​​ഹ​​​​ത്തി​​​​ന്‍റെ ആ​​​​ശ​​​​യ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ​​​​ക്കും എ​​​​തി​​​​രാ​​​​ണ്. അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​റു​​​​ടെ സം​​​​ഭാ​​​​വ​​​​ന​​​​ക​​​​ളെ​​​​യും ഭ​​​​ര​​​​ണ​​​​ഘ​​​​ട​​​​ന​​​​യെ​​​​യും തീ​​​​ർ​​​​ക്കാ​​​​നാ​​​​ണ് അ​​​​വ​​​​രു​​​​ടെ എ​​​​ല്ലാ​​​​ശ്ര​​​​മ​​​​വും.” - ലോ​​​​ക്സ​​​​ഭ​​​​യി​​​​ലെ പ്ര​​​​തി​​​​പ​​​​ക്ഷ​​​​നേ​​​​താ​​​​വ് രാ​​​​ഹു​​​​ൽ ഗാ​​​​ന്ധി പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു. തൃ​​​​ണ​​​​മൂ​​​​ൽ കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സ് നേ​​​​താ​​​​വ് ഡെ​​​​റ​​​​ിക് ഒ​​​​ബ്ര​​​​യാ​​​​ൻ രാ​​​​ജ്യ​​​​സ​​​​ഭ​​​​യി​​​​ൽ അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ​​​​യ്ക്കെ​​​​തി​​​​രേ അ​​​​വ​​​​കാ​​​​ശ​​​​ലം​​​​ഘ​​​​ന​​​​പ്ര​​​​മേ​​​​യം കൊ​​​​ണ്ടു​​​​വ​​​​ന്നു.

ഒ​​​​രു​​​​പ​​​​ക്ഷേ, നി​​​​ര​​​​വ​​​​ധി അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​ർ അ​​​​നു​​​​യാ​​​​യി​​​​ക​​​​ളു​​​​ടെ വോ​​​​ട്ടി​​​​നെ പ്ര​​​​ത്യാ​​​​ഘാ​​​​ത​​​​ങ്ങ​​​​ൾ ബാ​​​​ധി​​​​ച്ചേ​​​​ക്കു​​​​മെ​​​​ന്ന​​​​തി​​​​നാ​​​​ലാ​​​​യി​​​​രി​​​​ക്കും, ഉ​​​​ന്ന​​​​ത ബി​​​​ജെ​​​​പി നേ​​​​താ​​​​ക്ക​​​​ളു​​​​ടെ പ്ര​​​​തി​​​​ക​​​​ര​​​​ണം ഉ​​​​ട​​​​ൻ​​​​വ​​​​ന്നു.
സ​​​​മൂ​​​​ഹ​​​​മാ​​​​ധ്യ​​​​മ​​​​മാ​​​​യ എ​​​​ക്സി​​​​ലെ പോ​​​​സ്റ്റു​​​​ക​​​​ളു​​​​ടെ പ​​​​ര​​​​ന്പ​​​​ര​​​​യി​​​​ൽ പ്ര​​​​ധാ​​​​ന​​​​മ​​​​ന്ത്രി ന​​​​രേ​​​​ന്ദ്ര മോ​​​​ദി പ​​​​റ​​​​ഞ്ഞു: കോ​​​​ൺ​​​​ഗ്ര​​​​സി​​​​ന്‍റെ ജീ​​​​ർ​​​​ണി​​​​ച്ച പ​​​​രി​​​​സ്ഥി​​​​തി​​​​ക്കും അ​​​​തി​​​​ന്‍റെ ദു​​​​ഷി​​​​ച്ച നു​​​​ണ​​​​ക​​​​ൾ​​​​ക്കും അ​​​​വ​​​​രു​​​​ടെ ദു​​​​ഷ്പ്ര​​​​വൃ​​​​ത്തി​​​​ക​​​​ൾ മ​​​​റ​​​​യ്ക്കാ​​​​ൻ ക​​​​ഴി​​​​യി​​​​ല്ല.

പ്ര​​​​തി​​​​പ​​​​ക്ഷം അ​​​​മി​​​​ത് ഷാ ​​​​അ​​​​വ​​​​ത​​​​രി​​​​പ്പി​​​​ച്ച വി​​​​വ​​​​ര​​​​ങ്ങ​​​​ൾ കേ​​​​ട്ടു ശ​​​​രി​​​​ക്കും ഞെ​​​​ട്ടി​​​​പ്പോ​​​​യി. അ​​​​തു​​​​കൊ​​​​ണ്ടാ​​​​ണ് അ​​​​വ​​​​രി​​​​പ്പോ​​​​ൾ നാ​​​​ട​​​​കം ക​​​​ളി​​​​ക്കു​​​​ന്ന​​​​ത്. അ​​​​വ​​​​രെ സം​​​​ബ​​​​ന്ധി​​​​ച്ചി​​​​ട​​​​ത്തോ​​​​ളം സ​​​​ങ്ക​​​​ട​​​​ക​​​​ര​​​​മെ​​​​ന്നു പ​​​​റ​​​​യ​​​​ട്ടെ, ജ​​​​ന​​​​ങ്ങ​​​​ൾ സ​​​​ത്യ​​​​മ​​​​റി​​​​ഞ്ഞു. ഡോ.​​​​അം​​​​ബേ​​​​ദ്ക​​​​റു​​​​ടെ കാ​​​​ര്യ​​​​ത്തി​​​​ൽ ഞ​​​​ങ്ങ​​​​ളു​​​​ടെ ആ​​​​ദ​​​​ര​​​​വ് പൂ​​​​ർ​​​​ണ​​​​മാ​​​​ണ്. അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റു​​​ടെ പാ​​​ര​​​ന്പ​​​ര്യ​​​ത്തെ തു​​​ട​​​ച്ചു​​​നീ​​​ക്കാ​​​നും പ​​​ട്ടി​​​ക​​​ജാ​​​തി, പ​​​ട്ടി​​​ക​​​വ​​​ർ​​​ഗ സ​​​മു​​​ദാ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളെ അ​​​വ​​​ഹേ​​​ളി​​​ക്കാ​​​നും സാ​​​ധ്യ​​​മാ​​​യ എ​​​ല്ലാ വൃ​​​ത്തി​​​കെ​​​ട്ട ത​​​ന്ത്ര​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും ഒ​​​രു രാ​​​ജ​​​വം​​​ശം (നെ​​​ഹ്റു-​​​ഗാ​​​ന്ധി കു​​​ടും​​​ബ​​​ത്തെ പ​​​രാ​​​മ​​​ർ​​​ശി​​​ച്ച്) ന​​​യി​​​ച്ച പാ​​​ർ​​​ട്ടി മു​​​ഴു​​​കി​​​യ​​​തെ​​​ങ്ങ​​​നെ​​​യെ​​​ന്ന​​​ത് ജ​​​ന​​​ങ്ങ​​​ൾ വീ​​​ണ്ടും​​​വീ​​​ണ്ടും ക​​​ണ്ടി​​​ട്ടു​​​ണ്ടെ​​​ന്നും ന​​​രേ​​​ന്ദ്ര മോ​​​ദി പ​​​റ​​​ഞ്ഞു.

ഒ​​​ന്ന​​​ല്ല, ര​​​ണ്ടു​​​ത​​​വ​​​ണ തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പി​​​ൽ തോ​​​ൽ​​​പ്പി​​​ച്ച​​​തും അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​ർ​​​ക്കെ​​​തി​​​രാ​​​യ കോ​​​ൺ​​​ഗ്ര​​​സ് പാ​​​പ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ പ​​​ട്ടി​​​ക​​​യി​​​ൽ ഉ​​​ൾ​​​പ്പെ​​​ടു​​​ന്നു. കൂ​​​ടാ​​​തെ, ജ​​​വ​​​ഹ​​​ർ​​​ലാ​​​ൽ നെ​​​ഹ്റു അ​​​ദ്ദേ​​​ഹ​​​ത്തി​​​നെ​​​തി​​​രേ പ്ര​​​ചാ​​​ര​​​ണം ന​​​ട​​​ത്തു​​​ക​​​യും അ​​​ദ്ദേ​​​ഹ​​​ത്തി​​​ന്‍റെ തോ​​​ൽ​​​വി അ​​​ഭി​​​മാ​​​ന​​​പ്ര​​​ശ്ന​​​മാ​​​ക്കു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു. അ​​​ദ്ദേ​​​ഹ​​​ത്തി​​​നു ഭാ​​​ര​​​ത​​​ര​​​ത്ന നി​​​ഷേ​​​ധി​​​ച്ചു, അ​​​ദ്ദേ​​​ഹ​​​ത്തി​​​ന്‍റെ ഛായാ​​​ചി​​​ത്രം പാ​​​ർ​​​ല​​​മെ​​​ന്‍റി​​​ന്‍റെ സെ​​​ൻ​​​ട്ര​​​ൽ ഹാ​​​ളി​​​ലെ അ​​​ഭി​​​മാ​​​ന​​​ക​​​ര​​​മാ​​​യ സ്ഥാ​​​ന​​​ത്തു വ​​​യ്ക്കാ​​​ൻ​​​പോ​​​ലും അ​​​നു​​​വ​​​ദി​​​ച്ചി​​​ല്ല തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ കാ​​​ര്യ​​​ങ്ങ​​​ളും ച​​​ർ​​​ച്ച ചെ​​​യ്യ​​​പ്പെ​​​ട്ടു.


എ​​​സ്‌സി, ​​​എ​​​സ്ടി സ​​​മു​​​ദാ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കെ​​​തി​​​രാ​​​യ ഏ​​​റ്റ​​​വും മോ​​​ശ​​​മാ​​​യ കൂ​​​ട്ട​​​ക്കൊ​​​ല ന​​​ട​​​ന്ന​​​ത് അ​​​വ​​​രു​​​ടെ കാ​​​ല​​​ത്താ​​​ണെ​​​ന്ന​​​ത് എ​​​ത്ര ശ്ര​​​മി​​​ച്ചാ​​​ലും കോ​​​ൺ​​​ഗ്ര​​​സി​​​നു നി​​​ഷേ​​​ധി​​​ക്കാ​​​നാ​​​കി​​​ല്ല. നീ​​​ണ്ട​​​കാ​​​ലം അ​​​ധി​​​കാ​​​ര​​​ത്തി​​​ലി​​​രു​​​ന്നി​​​ട്ടും എ​​​സ് സി,​​​എ​​​സ് ടി ​​​സ​​​മു​​​ദാ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളെ ശ​​​ക്തീ​​​ക​​​രി​​​ക്കാ​​​ൻ ഗ​​​ണ്യ​​​മാ​​​യി ഒ​​​ന്നും ചെ​​​യ്യാ​​​നാ​​​യി​​​ട്ടി​​​ല്ല. “ന​​​മ്മ​​​ൾ എ​​​ന്താ​​​ണോ, അ​​​ങ്ങ​​​നെ​​​യാ​​​യ​​​ത്” അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​ർ കാ​​​ര​​​ണ​​​മാ​​​ണെ​​​ന്നും മോ​​​ദി പ​​​റ​​​ഞ്ഞു. അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റു​​​ടെ കാ​​​ഴ്ച​​​പ്പാ​​​ട് ന​​​ട​​​പ്പാ​​​ക്കാ​​​നും ആ ​​​മ​​​ഹ​​​ദ് വ്യ​​​ക്തി​​​ത്വ​​​ത്തെ ആ​​​ദ​​​രി​​​ക്കാ​​​നും ത​​​ന്‍റെ സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​ർ ന​​​ട​​​പ്പാ​​​ക്കി​​​യ കാ​​​ര്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ നീ​​​ണ്ട പ​​​ട്ടി​​​ക എ​​​ടു​​​ത്തു​​​കാ​​​ട്ടു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു.

അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റു​​​ടെ ദ​​​ർ​​​ശ​​​നം സാ​​​ർ​​​ഥ​​​ക​​​മാ​​​ക്കാ​​​ൻ ക​​​ഴി​​​ഞ്ഞ ദ​​​ശ​​​ക​​​ത്തി​​​ൽ ത​​​ന്‍റെ സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​ർ അ​​​ക്ഷീ​​​ണം പ്ര​​​യ​​​ത്നി​​​ച്ചെ​​​ന്നും മോ​​​ദി പ​​​റ​​​ഞ്ഞു. ഏ​​​തു മേ​​​ഖ​​​ല​​​യെ​​​ടു​​​ത്താ​​​ലും - 25 കോ​​​ടി ജ​​​ന​​​ങ്ങ​​​ളെ ദാ​​​രി​​​ദ്ര്യ​​​ത്തി​​​ൽനി​​​ന്ന​​​ക​​​റ്റു​​​ന്ന​​​തും, എ​​​സ്‌സി, ​​​എ​​​സ്ടി നി​​​യ​​​മം ശ​​​ക്തി​​​പ്പെ​​​ടു​​​ത്തു​​​ന്ന​​​തും, സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​രി​​​ന്‍റെ മു​​​ൻ​​​നി​​​ര പ​​​രി​​​പാ​​​ടി​​​ക​​​ളാ​​​യ സ്വ​​​ച്ഛ് ഭാ​​​ര​​​ത്, പി​​​എം ഭാ​​​ര​​​ത് യോ​​​ജ​​​ന, ജ​​​ൽജീ​​​വ​​​ൻ മി​​​ഷ​​​ൻ, ഉ​​​ജ്വ​​​ല​​​ യോ​​​ജ​​​ന തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​വ​​​യും തെ​​​ളി​​​വാ​​​ണ്. ഇ​​​തി​​​ലോ​​​രോ​​​ന്നും പാ​​​വ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ​​​യും അ​​​രി​​​കു​​​വ​​​ത്ക​​​രി​​​ക്ക​​​പ്പെ​​​ട്ട​​​വ​​​രു​​​ടെ​​​യും ജീ​​​വി​​​ത​​​ത്തെ സ്പ​​​ർ​​​ശി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​താ​​​ണ്.

ഡോ. ​​​അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റു​​​മാ​​​യി ബ​​​ന്ധ​​​പ്പെ​​​ട്ട അ​​​ഞ്ച് സു​​​പ്ര​​​ധാ​​​ന സ്ഥ​​​ല​​​ങ്ങ​​​ളെ (പ​​​ഞ്ച​​​തീ​​​ർ​​​ഥ്) വി​​​ക​​​സി​​​പ്പി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​തി​​​ലും ത​​​ന്‍റെ സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​ർ പ​​​രി​​​ശ്ര​​​മി​​​ച്ചി​​​ട്ടു​​​ണ്ടെ​​​ന്നും മോ​​​ദി കൂ​​​ട്ടി​​​ച്ചേ​​​ർ​​​ത്തു. അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റെ സം​​​സ്ക​​​രി​​​ച്ച ചൈ​​​ത്യ​​​ഭൂ​​​മി​​​യു​​​മാ​​​യി ബ​​​ന്ധ​​​പ്പെ​​​ട്ട പ്ര​​​ശ്നം പ​​​രി​​​ഹ​​​രി​​​ച്ചെ​​​ന്നു മാ​​​ത്ര​​​മ​​​ല്ല. ഞാ​​​ൻ അ​​​വി​​​ടെ പോ​​​യി പ്രാ​​​ർ​​​ഥി​​​ക്കു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു, മോ​​​ദി പ​​​റ​​​ഞ്ഞു. അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​ർ അ​​​വ​​​സാ​​​ന വ​​​ർ​​​ഷ​​​ങ്ങ​​​ൾ ചെ​​​ല​​​വ​​​ഴി​​​ച്ച 26 ആ​​​ലി​​​പ്പു​​​ർ ഭ​​​വ​​​നം വി​​​ക​​​സി​​​പ്പി​​​ച്ചു. ല​​​ണ്ട​​​നി​​​ൽ അ​​​ദ്ദേ​​​ഹം താ​​​മ​​​സി​​​ച്ച വീ​​​ടും സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​ർ ഏ​​​റ്റെ​​​ടു​​​ത്തു, മോ​​​ദി ചൂ​​​ണ്ടി​​​ക്കാ​​​ട്ടി.

ചി​​​ല വി​​​ഷ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളെ​​​ച്ചൊ​​​ല്ലി എ​​​ൻ​​​ഡി​​​എ, ഇ​​​ന്ത്യ മു​​​ന്ന​​​ണി നേ​​​താ​​​ക്ക​​​ൾ ത​​​മ്മി​​​ലു​​​ണ്ടാ​​​യ അ​​​ഭി​​​പ്രാ​​​യ​​​വ്യ​​​ത്യാ​​​സ​​​ത്തി​​​നു​​​ പു​​​റ​​​മെ ഭ​​​ര​​​ണ​​​ഘ​​​ട​​​ന​​​യു​​​ടെ എ​​​ഴു​​​പ​​​ത്ത​​​ഞ്ചാം വാ​​​ർ​​​ഷി​​​ക​​​വു​​​മാ​​​യി ബ​​​ന്ധ​​​പ്പെ​​​ട്ട ര​​​ണ്ടു​​​ദി​​​വ​​​സ​​​ത്തെ ച​​​ർ​​​ച്ച അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റെ​​​പ്പ​​​റ്റി​​​യു​​​ള്ള അ​​​മി​​​ത് ഷാ​​​യു​​​ടെ പ​​​രാ​​​മ​​​ർ​​​ശ​​​ങ്ങ​​​ളെ​​​ച്ചൊ​​​ല്ലി കോ​​​ൺ​​​ഗ്ര​​​സും ബി​​​ജെ​​​പി​​​യും ത​​​മ്മി​​​ലു​​​ള്ള വ​​​ലി​​​യ ഏ​​​റ്റു​​​മു​​​ട്ട​​​ലി​​​നും വ​​​ഴി​​​യൊ​​​രു​​​ക്കി. ര​​​ണ്ടു സ​​​ഭ​​​ക​​​ളും അ​​​നി​​​ശ്ചി​​​ത​​​കാ​​​ല​​​ത്തേ​​​ക്കു പി​​​രി​​​യു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു.

ഭ​​​ര​​​ണ​​​ഘ​​​ട​​​ന​​​യു​​​ടെ എ​​​ഴു​​​പ​​​ത്ത​​​ഞ്ചാം വാ​​​ർ​​​ഷി​​​കം ഇ​​​ന്ത്യ​​​ക്ക് അ​​​ഭി​​​മാ​​​ന​​​ക​​​ര​​​മാ​​​യ കാ​​​ര്യ​​​മാ​​​ണ്. കാ​​​ര​​​ണം, വ​​​ള​​​രെ​​​ക്കു​​​റ​​​ച്ച് കൊ​​​ളോ​​​ണി​​​യ​​​ൽ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കേ ജ​​​നാ​​​ധി​​​പ​​​ത്യം ഉ​​​യ​​​ർ​​​ത്തി​​​പ്പി​​​ടി​​​ച്ചു ഭ​​​ര​​​ണം ന​​​ട​​​ത്താ​​​നാ​​​യി​​​ട്ടു​​​ള്ളൂ. അ​​​തു ഭ​​​ര​​​ണ​​​ഘ​​​ട​​​ന എ​​​ഴു​​​തി​​​യ ഡോ. ​​​അം​​​ബേ​​​ദ്ക​​​റു​​​ടെ ജ്ഞാ​​​ന​​​ത്തെ​​​യും കാ​​​ഴ്ച​​​പ്പാ​​​ടി​​​നെ​​​യും കു​​​റി​​​ച്ചും ഭ​​​ര​​​ണ​​​ഘ​​​ട​​​നാ അ​​​സം​​​ബ്ലി​​​യി​​​ലെ അം​​​ഗ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ വി​​​ല​​​യേ​​​റി​​​യ സം​​​ഭാ​​​വ​​​ന​​​ക​​​ളെ​​​ക്കു​​​റി​​​ച്ചും ഏ​​​റെ സം​​​സാ​​​രി​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ണ്ട്.

ആ​​​ദ്യ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ജ​​​വ​​​ഹ​​​ർ​​​ലാ​​​ൽ നെ​​​ഹ്റു​​​വി​​​ൽ പ​​​ല​​​രും ഇ​​​പ്പോ​​​ൾ കു​​​റ്റം ചാ​​​ർ​​​ത്താ​​​ൻ ശ്ര​​​മി​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ണ്ടെ​​​ങ്കി​​​ലും, അ​​​ന്ന​​​ത്തെ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് രാ​​​ജേ​​​ന്ദ്ര ​​​പ്ര​​​സാ​​​ദു​​മാ​​യും തു​​​ട​​​ർ​​​ന്നു വ​​​ന്ന എ​​​സ്. രാ​​​ധാ​​​കൃ​​​ഷ്ണ​​​നു​​​മാ​​​യും ചേ​​​ർ​​​ന്ന് അ​​​ദ്ദേ​​​ഹം സ്ഥാ​​​പി​​​ച്ച അ​​​ടി​​​ത്ത​​​റ​​​യാ​​​ണ് പി​​​ന്തു​​​ട​​​ർ​​​ച്ച​​​യ്ക്കു​​​ള്ള മാ​​​ർ​​​ഗ​​​നി​​​ർ​​​ദേ​​​ശ ന​​​ട​​​പ​​​ടി​​​ക്ര​​​മ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലേ​​​ക്കു വ​​​ഴി​​​തെ​​​ളി​​​ച്ച​​​ത്. ബ്രി​​​ട്ടീ​​​ഷ് സാ​​​മ്രാ​​​ജ്യം സ്വാ​​​ത​​​ന്ത്ര്യം​​ ത​​​രു​​​ന്പോ​​​ൾ നെ​​​ഹ്റു​​​വി​​​നു വ​​​ള​​​രെ​​​ക്കു​​​റ​​​ച്ച് വി​​​ഭ​​​വ​​​ങ്ങ​​​ളേ ഉ​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു​​​ള്ളൂ എ​​​ന്ന കാ​​​ര്യം ഇ​​​ന്നു വ​​​ള​​​രെ​​​ക്കു​​​റ​​​ച്ചു​​​ പേ​​​രേ മ​​​ന​​​സി​​​ലാ​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ള്ളൂ. നെ​​ഹ്റു​​വി​​നു വ​​ഴി​​കാ​​ട്ടി​​ക​​ളാ​​യി പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് രാ​​​ജേ​​​ന്ദ്ര​​​പ്ര​​സാ​​ദും ഗ​​വ​​ർ​​ണ​​ർ ജ​​ന​​റ​​ൽ മൗ​​ണ്ട്ബാ​​റ്റ​​ൺ പ്ര​​ഭു​​വും പി​​ന്നീ​​ട് സി. ​​രാ​​ജ​​ഗോ​​പാ​​ലാ​​ചാ​​രി​​യും ആ​​ദ്യ മ​​ന്ത്രി​​സ​​ഭാ സ​​ഹ​​പ്ര​​വ​​ർ​​ത്ത​​ക​​രു​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു.

നെ​​ഹ്റു​​വി​​ന്‍റെ കാ​​ബി​​ന​​റ്റ്

ഒ​​ര​​ർ​​ഥ​​ത്തി​​ൽ നെ​​ഹ്റു​​വി​​ന്‍റെ കാ​​ബി​​ന​​റ്റ് സ​​മാ​​ന​​ത​​ക​​ളി​​ല്ലാ​​ത്ത​​താ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​തി​​ൽ അ​​ഞ്ചു​​പേ​​ർ കോ​​ൺ​​ഗ്ര​​സു​​കാ​​ര​​ല്ലാ​​യി​​രു​​ന്നു, മ​​റ്റു പാ​​ർ​​ട്ടി അം​​ഗ​​ങ്ങ​​ളാ​​യി​​രു​​ന്നു. റി​​പ്പ​​ബ്ലി​​ക്ക​​ൻ പാ​​ർ​​ട്ടി സ്ഥാ​​പി​​ച്ച ഡോ. ​​ബി.​​ആ​​ർ. അം​​ബേ​​ദ്ക​​റും അ​​തി​​ലു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു; ജ​​ന​​സം​​ഘം സ്ഥാ​​പി​​ച്ച ശ്യാ​​മ​​പ്ര​​സാ​​ദ് മു​​ഖ​​ർ​​ജി​​യും.​​ ജ​​സ്റ്റീ​​സ് പാ​​ർ​​ട്ടി​​യി​​ൽ​​നി​​ന്നു ഷ​​ൺ​​മു​​ഖം ചെ​​ട്ടി​​യു​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. കൂ​​ടാ​​തെ, സ്വ​​ത​​ന്ത്ര​​പാ​​ർ​​ട്ടി​​യി​​ൽ​​നി​​ന്നു രാ​​ജ​​ഗോ​​പാ​​ലാ​​ചാ​​രി​​യും.

റാ​​ഫി അ​​ഹ​​മ്മ​​ദ് കി​​ദ്വാ​​യ് കി​​സാ​​ൻ മ​​സ്ദൂ​​ർ പാ​​ർ​​ട്ടി​​യി​​ൽ​​നി​​ന്നാ​​യി​​രു​​ന്നു. കേ​​ന്ദ്ര വാ​​ണി​​ജ്യ​​മ​​ന്ത്രി​​യാ​​യി​​രു​​ന്ന സി.​​എ​​ച്ച്.​​ ഭാ​​ഭ​​യാ​​ക​​ട്ടെ ബി​​സി​​ന​​സു​​കാ​​ര​​നും. മ​​തേ​​ത​​ര പ്രാ​​തി​​നി​​ധ്യ​​വും ശ്ര​​ദ്ധേ​​യ​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഹി​​ന്ദു, മു​​സ്ലിം, ക്രി​​സ്ത്യ​​ൻ, സി​​ഖ്, പാ​​ർ​​സി, ദ​​ളി​​ത് പ്ര​​തി​​നി​​ധി​​ക​​ളു​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. വ​​നി​​ത​​യാ​​യി രാ​​ജ്കു​​മാ​​രി അ​​മൃ​​ത് കൗ​​റും. മ​​ന്ത്രി​​സ​​ഭ​​യു​​ടെ വ​​ലി​​പ്പ​​വും പ്ര​​ത്യേ​​കം ശ്ര​​ദ്ധി​​ക്ക​​ണം - വെ​​റും 12 പേ​​ർ. പ്ര​​ധാ​​ന കു​​റ​​വ് വ​​ട​​ക്കു​​കി​​ഴ​​ക്ക​​ൻ പ്ര​​ദേ​​ശ​​ത്തു​​നി​​ന്നും ഗോ​​ത്ര​​വി​​ഭാ​​ഗ​​ത്തി​​ൽ​​നി​​ന്നും പ്ര​​തി​​നി​​ധി​​ക​​ളി​​ല്ലാ​​യി​​രു​​ന്നു എ​​ന്ന​​താ​​ണ്.

വി​​വി​​ധ പ്ര​​ശ്ന​​ങ്ങ​​ൾ​​ക്കി​​ട​​യി​​ലും സ്വ​​ത​​ന്ത്ര ഇ​​ന്ത്യ​​ക്ക് 1947ൽ​​ത്ത​​ന്നെ ഉ​​റ​​ച്ച അ​​ടി​​ത്ത​​റ​​യു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഇ​​ന്ന​​ത്തെ വെ​​ല്ലു​​വി​​ളി​​ക​​ളെ നേ​​രി​​ട്ട് ജ​​നാ​​ധി​​പ​​ത്യ​​രാ​​ജ്യ​​മാ​​യി​​ത്ത​​ന്നെ അ​​തു തു​​ട​​രു​​ക​​യും ചെ​​യ്യു​​ന്നു. അ​​തി​​ന്‍റെ വി​​ശ​​ദാം​​ശ​​ങ്ങ​​ൾ വ്യ​​ക്ത​​മാ​​ക്കാ​​ൻ സ്ഥ​​ല​​പ​​രി​​മി​​തി അ​​നു​​വ​​ദി​​ക്കു​​ന്നി​​ല്ല. അ​​തെ, ചി​​ല​​തോ പ​​ല​​തോ ആ​​യ തെ​​റ്റു​​കു​​റ്റ​​ങ്ങ​​ൾ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രി​​ക്കാം, അ​​ത് സ്വ​​ത​​ന്ത്ര​​മാ​​യ സ​​മൂ​​ഹ​​ത്തി​​ൽ ചൂ​​ണ്ടി​​ക്കാ​​ട്ടു​​ക​​യും ചെ​​യ്യാം. താ​​ത്കാ​​ലി​​ക​​മാ​​യ പ്ര​​ശ്ന​​ങ്ങ​​ളു​​ണ്ടെ​​ങ്കി​​ലും സ്വാ​​ത​​ന്ത്ര്യം അ​​തി​​ജീ​​വി​​ക്കു​​ന്നു എ​​ന്ന​​താ​​ണ് സു​​പ്ര​​ധാ​​ന​​മാ​​യ കാ​​ര്യം. ഇ​​ന്ദി​​രാ​​ഗാ​​ന്ധി​​ക്കു​​പോ​​ലും അ​​ടി​​യ​​ന്ത​​രാ​​വ​​സ്ഥാ ദി​​ന​​ങ്ങ​​ളി​​ൽനി​​ന്നു രാ​​ജ്യ​​ത്തെ സ്വ​​ത​​ന്ത്ര​​സ​​മൂ​​ഹ​​ത്തി​​ലേ​​ക്കു ന​​യി​​ക്കു​​ക​​യ​​ല്ലാ​​തെ മ​​റ്റു മാ​​ർ​​ഗ​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നി​​ല്ല. ഉ​​റ​​ച്ച അ​​ടി​​ത്ത​​റ​​യു​​ടെ നേ​​ട്ട​​മാ​​ണി​​ത്.