ആ​​​ഗോ​​​ള​​​ശ​​​ക്ത​​​രാ​​​യ രാ​​​ഷ്‌​​​ട്ര​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി ഡ​​​ൽ​​​ഹി​​​യി​​​ൽ തു​​​ട​​​ങ്ങി. ന്യൂ​​​ഡ​​​ൽ​​​ഹി​​​യി​​​ലെ പ്ര​​​ഗ​​​തി മൈ​​​താ​​​നി​​​യി​​​ൽ നി​​​ർ​​​മി​​​ച്ച ഭാ​​​ര​​​ത മ​​​ണ്ഡ​​​പ​​​ത്തി​​​ൽ ഇ​​​ന്നും നാ​​​ളെ​​​യും ന​​​ട​​​ക്കു​​​ന്ന ലോ​​​ക​​​ത്തി​​​ലെ ഏ​​​റ്റ​​​വും പ്ര​​​ബ​​​ല രാ​​​ഷ്‌​​​ട്ര​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ ഭ​​​ര​​​ണ​​​ത്ത​​​ല​​​വ​​​ന്മാ​​​രു​​​ടെ ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി ഇ​​​ന്ത്യ​​​ക്കും ലോ​​​ക​​​ത്തി​​​നാ​​​കെ​​​യും പ്ര​​​തീ​​​ക്ഷ​​​യും പ്ര​​​ത്യാ​​​ശ​​​യു​​​മാ​​​ണ്. ആ​​​ഗോ​​​ള ജി​​​ഡി​​​പി​​​യു​​​ടെ 85 ശ​​​ത​​​മാ​​​ന​​​വും വ്യാ​​​പാ​​​ര​​​ത്തി​​​ന്‍റെ 75 ശ​​​ത​​​മാ​​​ന​​​വും ജ​​​ന​​​സം​​​ഖ്യ​​​യു​​​ടെ മൂ​​​ന്നി​​​ലൊ​​​ന്നും പ്ര​​​തി​​​നി​​​ധാ​​​നം ചെ​​​യ്യു​​​ന്ന ജി 20 ​​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ കൂ​​​ട്ടാ​​​യ്മ​​​യു​​​ടെ ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​ക്ക് ആ​​​ദ്യ​​​മാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ ആ​​​തി​​​ഥേ​​​യ​​​ത്വം വ​​​ഹി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​തി​​​ൽ അ​​​ഭി​​​മാ​​​നി​​​ക്കാം. ന്യൂ​​​ഡ​​​ൽ​​​ഹി ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി വി​​​ജ​​​യ​​​മാ​​​കാ​​​ൻ ആ​​​ശം​​​സ​​​ക​​​ൾ.

ലോ​​​ക സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന​​​വും സ്ത്രീ​​​ശ​​​ക്തീ​​​ക​​​ര​​​ണ​​​വും ലിം​​​ഗ​​​സ​​​മ​​​ത്വ​​​വും ഉ​​​റ​​​പ്പാ​​​ക്കാ​​​ൻ ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ലെ എ​​​ല്ലാ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളും കൂ​​​ട്ടാ​​​യി പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്തി​​​ക്കു​​​മെ​​​ന്നാ​​​ണ് പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ന​​​രേ​​​ന്ദ്ര മോ​​​ദി ഇ​​​ന്ന​​​ലെ പ​​​റ​​​ഞ്ഞ​​​ത്. “ഒ​​​രു ഭൂ​​​മി, ഒ​​​രു കു​​​ടും​​​ബം, ഒ​​​രു ഭാ​​​വി” (വ​​​ണ്‍ എ​​​ർ​​​ത്ത്, വ​​​ണ്‍ ഫാ​​​മി​​​ലി, വ​​​ണ്‍ ഫ്യൂ​​​ച്ച​​​ർ) എ​​​ന്ന ന്യൂ​​​ഡ​​​ൽ​​​ഹി സ​​​മ്മേ​​​ള​​​ന​​​ത്തി​​​ന്‍റെ മു​​​ദ്രാ​​​വാ​​​ക്യ​​​വും ലോ​​​ക​​​ത്തി​​​നാ​​​കെ വെ​​​ള്ളി​​​വെ​​​ളി​​​ച്ച​​​മാ​​​ണ്. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ സാം​​​സ്കാ​​​രി​​​ക പാ​​​ര​​​ന്പ​​​ര്യ​​​ത്തി​​​നു​​​കൂ​​​ടി പെ​​​രു​​​മ​​​യാ​​​ണു ലോ​​​ക​​​ത്തി​​​നാ​​​കെ ആ​​​തി​​​ഥ്യ​​​മേ​​​കി​​​യ ഡ​​​ൽ​​​ഹി ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി. ദക്ഷിണേഷ്യയുടെ​​​യും വി​​​ക​​​സ്വ​​​ര രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ​​​യും ശ​​​ബ്‌​​​ദ​​​മാ​​​യി കൂ​​​ടി​​​യാ​​​ണ് ജി 20 ​​​അ​​​ധ്യ​​​ക്ഷ​​​പ​​​ദ​​​വി​​​യെ ഇ​​​ന്ത്യ ഉ​​​പ​​​യോ​​​ഗി​​​ച്ച​​​ത്.

• ഭാ​​​വി​​​യി​​​ലേ​​​ക്കു​​​ള്ള കു​​​തി​​​പ്പു​​​ക​​​ൾ

ജൈ​​​വ ഇ​​​ന്ധ​​​ന​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കാ​​​യു​​​ള്ള ആ​​​ഗോ​​​ള സ​​​ഖ്യം, അ​​​ടി​​​സ്ഥാ​​​ന സൗ​​​ക​​​ര്യ വി​​​ക​​​സ​​​ന​​​ത്തി​​​നും നി​​​ക്ഷേ​​​പ​​​ത്തി​​​നും വേ​​​ണ്ടി​​​യു​​​ള്ള ആ​​​ഗോ​​​ള പ​​​ങ്കാ​​​ളി​​​ത്തം, റെ​​​യി​​​ൽ​​​വേ, തു​​​റ​​​മു​​​ഖ പ​​​ദ്ധ​​​തി​​​യി​​​ലൂ​​​ടെ ഗ​​​ൾ​​​ഫ് രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​മാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​യെ ബ​​​ന്ധി​​​പ്പി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​തി​​​നു​​​ള്ള മി​​​ഡി​​​ൽ ഈ​​​സ്റ്റ് ഇ​​​ൻ​​​ഫ്രാ​​​സ്ട്ര​​​ക്ച​​​ർ കോ​​​റി​​​ഡോ​​​ർ പ​​​ങ്കാ​​​ളി​​​ത്ത പ​​​ദ്ധ​​​തി എ​​​ന്നീ മൂ​​​ന്നു സു​​​പ്ര​​​ധാ​​​ന ബ​​​ഹു​​​മു​​​ഖ സം​​​രം​​​ഭ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്ക് ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി തു​​​ട​​​ക്കം കു​​​റി​​​ക്കും. ച​​​ന്ദ്ര​​​യാ​​​ൻ, ആ​​​ദി​​​ത്യ, മം​​​ഗ​​​ൾ​​​യാ​​​ൻ ദൗ​​​ത്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ പോ​​​ലെ ഭാ​​​വി​​​യി​​​ലേ​​​ക്കു​​​ള്ള വ​​​ലി​​​യ കു​​​തി​​​പ്പാ​​​കു​​​മി​​​ത്.

ഇ​​​ത​​​ര ലോ​​​ക​​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളെക്കൂ​​​ടി ചേ​​​ർ​​​ത്ത് ഒ​​​രേ ഭാ​​​വി​​​ക്കാ​​​യു​​​ള്ള സ​​​ഖ്യം (വ​​​ണ്‍ ഫ്യൂ​​​ച്ച​​​ർ അ​​​ല​​​യ​​​ൻ​​​സ്) എ​​​ന്ന ല​​​ക്ഷ്യ​​​ത്തോ​​​ടെ കൊ​​​ണ്ടു​​​വ​​​രാ​​​ൻ ഇ​​​ന്ത്യ ല​​​ക്ഷ്യ​​​മി​​​ടു​​​ന്ന പൊ​​​തു ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ സം​​​രം​​​ഭ​​​മാ​​​യ ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ പ​​​ബ്ലി​​​ക് ഇ​​​ൻ​​​ഫ്രാ​​​സ്ട്ര​​​ക്ച​​​റി​​​ന്‍റെ (ഡി​​​പി​​​ഐ) കാ​​​ര്യ​​​ത്തി​​​ലും ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ ക്രി​​​യാ​​​ത്മ​​​ക സ​​​ഹ​​​ക​​​ര​​​ണം ഉ​​​ണ്ടാ​​​കു​​​മെ​​​ന്നാ​​​ണു പ്ര​​​തീ​​​ക്ഷ. ഇ​​​ത​​​ട​​​ക്ക​​​മു​​​ള്ള സാ​​​ങ്കേ​​​തി​​​ക വി​​​ദ്യ​​​ക​​​ൾ​​​ക്ക് ഇ​​​ന്ത്യ ഊ​​​ന്ന​​​ൽ ന​​​ൽ​​​കും. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ൽ വ​​​ൻ​ വി​​​ജ​​​യ​​​മാ​​​യ പ​​​ണ​​​മി​​​ട​​​പാ​​​ടു​​​ക​​​ൾ​​​ക്കു​​​ള്ള ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ പേ​​​മെ​​​ന്‍റ് സം​​​വി​​​ധാ​​​ന​​​മാ​​​യ യു​​​പി​​​ഐ​​​യു​​​ടെ (യൂ​​​ണി​​​ഫൈ​​​ഡ് പേ​​മെ​​ന്‍റ് ​ഇ​​​ന്‍റ​​ർ​​​ഫേ​​​സ്) സേ​​​വ​​​നം മ​​​റ്റു രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും ന​​​ൽ​​​കു​​​ന്ന​​​ത് നേ​​​ട്ട​​​മാ​​​കും.

റി​​​സ​​​ർ​​​വ് ബാ​​​ങ്കി​​​ന്‍റെ ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ ക​​​റ​​​ൻ​​​സി​​​യ​​​ട​​​ക്കം പ​​​രീ​​​ക്ഷ​​​ണ​​​ഘ​​​ട്ട​​​ത്തി​​​ലു​​​ള്ള ധ​​​ന​​​കാ​​​ര്യ മേ​​​ഖ​​​ല​​​യി​​​ലെ പു​​​തി​​​യ സാ​​​ങ്കേ​​​തി​​​ക​​​വി​​​ദ്യ​​​ക​​​ൾ ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ ഇ​​​ന്ത്യ പ്ര​​​ദ​​​ർ​​​ശി​​​പ്പി​​​ക്കു​​​മെ​​​ന്ന് ജി 20​​​യു​​​ടെ ചീ​​​ഫ് കോ-​​​ഓ​​​ർ​​​ഡി​​​നേ​​​റ്റ​​​ർ ഹ​​​ർ​​​ഷ് വ​​​ർ​​​ധ​​​ൻ ശ്രിം​​​ഗ്ല അ​​​റി​​​യി​​​ച്ചു. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ലെ​​​ത്തു​​​ന്ന വി​​​ദേ​​​ശി​​​ക​​​ൾ​​​ക്ക് അ​​​വ​​​രു​​​ടെ മൊ​​​ബൈ​​​ൽ വാ​​​ല​​​റ്റു​​​ക​​​ളി​​​ൽ പ​​​ണം ല​​​ഭി​​​ക്കു​​​ക​​​യും അ​​​തു ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ലാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ൽ ഉ​​​പ​​​യോ​​​ഗി​​​ക്കു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്യാ​​​ൻ ക​​​ഴി​​​യു​​​ന്ന​​​താ​​​ണ് ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ ക​​​റ​​​ൻ​​​സി​​​യെ​​​ന്ന് ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി ന​​​ട​​​ക്കു​​​ന്ന പ്ര​​​ഗ​​​തി മൈ​​​താ​​​നി​​​യി​​​ലെ ഭാ​​​ര​​​ത് മ​​​ണ്ഡ​​​പ​​​ത്തി​​​ലെ ഇ​​​ന്‍റ​​​ർ​​​നാ​​​ഷ​​​ണ​​​ൽ മീ​​​ഡി​​​യ സെ​​​ന്‍റ​​​റി​​​ൽ ഇ​​​ന്ന​​​ലെ വൈ​​​കു​​​ന്നേ​​​രം ന​​​ട​​​ത്തി​​​യ പ​​​ത്ര​​​സ​​​മ്മേ​​​ള​​​ന​​​ത്തി​​​ൽ ശ്രിം​​​ഗ്ല വി​​​ശ​​​ദീ​​​ക​​​രി​​​ച്ചു. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ൽ ബാ​​​ങ്ക് അ​​​ക്കൗ​​​ണ്ടു​​​ക​​​ളി​​​ല്ലാ​​​ത്ത​​​വ​​​ർ​​​ക്കെ​​​ല്ലാം ഡി​​​ജി​​​റ്റ​​​ൽ ക​​​റ​​​ൻ​​​സി വ​​​ലി​​​യ ഉ​​​പ​​​കാ​​​ര​​​മാ​​​കും.

• വ​​​രു​​​ന്നൂ കൊ​​​ല​​​യാ​​​ളി ഡ്രോ​​​ണു​​​ക​​​ൾ

അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​ൻ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് ജോ ​​​ബൈ​​​ഡ​​​ൻ, ഫ്ര​​​ഞ്ച് പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് ഇ​​​മ്മാ​​​നു​​​വേ​​​ൽ മാ​​​ക്രോ​​​ണ്‍, ബം​​​ഗ്ലാ​​​ദേ​​​ശ് പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ഷേ​​​ഖ് ഹ​​​സീ​​​ന, മൗ​​​റീ​​​ഷ്യ​​​സ് പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി പ്ര​​​വി​​​ദ് കു​​​മാ​​​ർ ജു​​​ഗ​​​നാ​​​ഥ് തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​വ​​​രു​​​മാ​​​യി ഇ​​​ന്ന​​​ലെ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ന​​​രേ​​​ന്ദ്ര മോ​​​ദി ന​​​ട​​​ത്തി​​​യ ഉ​​​ഭ​​​യ​​​ക​​​ക്ഷി ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ളും പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മാ​​​ണ്.
ബ്രി​​​ട്ടീ​​​ഷ് പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ഋ​​​ഷി സു​​​നാ​​​ക്ക്, ജ​​​പ്പാ​​​ൻ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ഫ്യു​​​മി​​​യോ കി​​​ഷി​​​ദ, ജ​​​ർ​​​മ​​​ൻ ചാ​​​ൻ​​​സ​​​ല​​​ർ ഒ​​​ലാ​​​ഫ് ഷോ​​​ൾ​​​സ്, ഇ​​​റ്റാ​​​ലി​​​യ​​​ൻ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ജോ​​​ർ​​​ജി​​​യ മോ​​​ലോ​​​ണി തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​വ​​​രു​​​മാ​​​യു​​​ള്ള മോ​​​ദി​​​യു​​​ടെ പ്ര​​​ത്യേ​​​ക ച​​​ർ​​​ച്ച ഇ​​​ന്നു ന​​​ട​​​ക്കും. ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​ക്കി​​​ടെ​​​യു​​​ള്ള പൊ​​​തു ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ​​​ക്കു പു​​​റ​​​മെ​​​യാ​​​ണ് 15 രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ ത​​​ല​​​വ​​​ന്മാ​​​രു​​​മാ​​​യു​​​ള്ള ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ ഉ​​​ഭ​​​യ​​​ക​​​ക്ഷി ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ.

ബൈ​​​ഡ​​​നു​​​മാ​​​യു​​​ള്ള ച​​​ർ​​​ച്ച​​​യി​​​ൽ പ​​​തി​​​വു​​​പോ​​​ലെ ആ​​​യു​​​ധം വാ​​​ങ്ങ​​​ലാ​​​ണു മു​​​ഖ്യം. വേ​​​ട്ട​​​യാ​​​ടി കൊ​​​ല്ലു​​​ന്ന ഡ്രോ​​​ണു​​​ക​​​ൾ (പ്രി​​​ഡേ​​​റ്റ​​​ർ- ബി ​​​ഡ്രോ​​​ണ്‍ അ​​​ല്ലെ​​​ങ്കി​​​ൽ എം​​​ക്യു-9​​​ബി റീ​​​പ്പ​​​ർ) ആ​​​ണ് ഇ​​​ട​​​പാ​​​ടി​​​ൽ മു​​​ഖ്യം. മാ​​​ര​​​കാ​​​യു​​​ധ​​​ങ്ങ​​​ൾ വ​​​ഹി​​​ക്കാ​​​ൻ ശേ​​​ഷി​​​യു​​​ള്ള​​​തും റി​​​മോ​​​ട്ട് ക​​​ണ്‍ട്രോ​​​ളി​​​ൽ പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്തി​​​പ്പി​​​ക്കാ​​​വു​​​ന്ന​​​തു​​​മാ​​​യ ചെ​​​റു​​​വി​​​മാ​​​ന​​​ങ്ങ​​​ൾ പോ​​​ലെ​​​യു​​​ള്ള 31 പ്രി​​​ഡേ​​​റ്റ​​​ർ- ബി ​​​ഡ്രോ​​​ണു​​​ക​​​ൾ ആ​​​വ​​​ശ്യ​​​പ്പെ​​​ട്ട് ഇ​​​ന്ത്യ താ​​​ത്പ​​​ര്യ​​​പ​​​ത്രം ന​​​ൽ​​​കി​​​യി​​​രു​​​ന്നു. നാ​​​വി​​​ക സേ​​​ന​​​യ്ക്ക് പ​​​തി​​​ന​​​ഞ്ചും ക​​​ര, വ്യോ​​​മ​​​സേ​​​ന​​​ക​​​ൾ​​​ക്കാ​​​യി 15 എ​​​ണ്ണ​​​വു​​​മാ​​​ണു വാ​​​ങ്ങു​​​ന്ന​​​ത്. 310 കോ​​​ടി ഡോ​​​ള​​​റി​​​ന്‍റേ​​​താ​​​ണ് (ഏ​​​ക​​​ദേ​​​ശം 26,000 കോ​​​ടി രൂ​​​പ) ഇ​​​ട​​​പാ​​​ട്.

• ആ​​​ഫ്രി​​​ക്ക​​​ൻ യൂ​​​ണി​​​യ​​​നു സ്വാ​​​ഗ​​​തം

ഗ്രൂ​​​പ്പ് 20 എ​​​ന്ന​​​റി​​​യ​​​പ്പെ​​​ടു​​​ന്ന ജി 20​​​ യിലേക്ക്‌ ആ​​​ഫ്രി​​​ക്ക​​​ൻ യൂ​​​ണി​​​യ​​​നു​​​കൂ​​​ടി അം​​​ഗ​​​ത്വം ന​​​ൽ​​​കാ​​​ൻ ന്യൂ​​​ഡ​​​ൽ​​​ഹി ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ തീ​​​രു​​​മാ​​​ന​​​മാ​​​കു​​​മെ​​​ന്നാ​​​ണു പ്ര​​​തീ​​​ക്ഷ. അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക, ചൈ​​​ന, ഇ​​​ന്ത്യ, ബ്രി​​​ട്ട​​​ൻ, റ​​​ഷ്യ, സൗ​​​ദി അ​​​റേ​​​ബ്യ, ജ​​​പ്പാ​​​ൻ, ദ​​​ക്ഷി​​​ണാ​​​ഫ്രി​​​ക്ക, ദ​​​ക്ഷി​​​ണ കൊ​​​റി​​​യ, ഓ​​​സ്ട്രേ​​​ലി​​​യ, ബ്ര​​​സീ​​​ൽ, കാ​​​ന​​​ഡ, ഫ്രാ​​​ൻ​​​സ്, ജ​​​ർ​​​മ​​​നി, ഇ​​​റ്റ​​​ലി, ഇ​​​ന്തോ​​​നേ​​​ഷ്യ, അ​​​ർ​​​ജ​​​ന്‍റീ​​​ന, മെ​​​ക്സി​​​ക്കോ, തു​​​ർ​​​ക്കി എ​​​ന്നീ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളും യൂ​​​റോ​​​പ്യ​​​ൻ യൂ​​​ണി​​​യ​​​നു​​​മാ​​​ണ് നി​​​ല​​​വി​​​ലെ ഇ​​​രു​​​പ​​​തം​​​ഗ​​​ങ്ങ​​​ൾ. യു​​​എ​​​ഇ, സിം​​​ഗ​​​പ്പു​​​ർ, സ്പെ​​​യി​​​ൻ, നെ​​​ത​​​ർ​​​ലാ​​​ൻ​​​ഡ്സ്, ഈ​​​ജി​​​പ്ത്, ബം​​​ഗ്ലാ​​​ദേ​​​ശ്, ഒ​​​മാ​​​ൻ, നൈ​​​ജീ​​​രി​​​യ, മൗ​​​റീ​​​ഷ്യ​​​സ് എ​​​ന്നീ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ ന്യൂ​​​ഡ​​​ൽ​​​ഹി ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ ക്ഷ​​​ണി​​​താ​​​ക്ക​​​ളാ​​​ണ്. ക്ഷ​​​ണി​​​താ​​​ക്ക​​​ള​​​ട​​​ക്കം 40 രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ൽ​​നി​​​ന്നു​​​ള്ള പ്ര​​​തി​​​നി​​​ധി​​​ക​​​ൾ ദ്വി​​​ദി​​​ന ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ പ​​​ങ്കെ​​​ടു​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ണ്ട്.


• സ​​​മ​​​വാ​​​യ​​​വും സ​​​മ​​​ഭാ​​​വ​​​ന​​​യും

റ​​​ഷ്യ- യു​​​ക്രെ​​​യ്ൻ യു​​​ദ്ധ​​​ത്തെ​​​ക്കു​​​റി​​​ച്ച് ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യു​​​ടെ സ​​​മാ​​​പ​​​ന പ്ര​​​സ്താ​​​വ​​​ന​​​യി​​​ൽ പ​​​രാ​​​മ​​​ർ​​​ശി​​​ക്ക​​​ണ​​​മെ​​​ന്ന് അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​യും ജി 7 ​​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളും ആ​​​വ​​​ശ്യ​​​പ്പെ​​​ടു​​​ന്പോ​​​ൾ അ​​​തി​​​നെ​​​തി​​​രേ റ​​​ഷ്യ​​​യും ചൈ​​​ന​​​യും ക​​​ർ​​​ശ​​​ന നി​​​ല​​​പാ​​​ടി​​​ലാ​​​ണ്. യു​​​ക്രെ​​​യ്ൻ വി​​​ഷ​​​യ​​​ത്തി​​​ൽ ധാ​​​ര​​​ണ​​​യി​​​ലെ​​​ത്താ​​​നു​​​ള്ള ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ വി​​​ജ​​​യി​​​ക്ക​​​ട്ടേ​​​യെ​​​ന്നു പ്ര​​​ത്യാ​​​ശി​​​ക്കാം. ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ സ​​​മ​​​വാ​​​യം ഉ​​​രു​​​ത്തി​​​രു​​​മെ​​​ന്നാ​​​ണു പ്ര​​​തീ​​​ക്ഷ​​​യെ​​​ന്നാ​​​ണ് ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ ജി 20 ​​​ഷെ​​​ർ​​​പ​​​യാ​​​യ അ​​​മി​​​താ​​​ഭ് കാ​​​ന്ത് പ​​​റ​​​ഞ്ഞ​​​ത്.

ജി 20-​​​യിലെ എ​​​ല്ലാ അം​​​ഗ​​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കും വീ​​​റ്റോ അ​​​ധി​​​കാ​​​ര​​​മു​​​ള്ള​​​തി​​​നാ​​​ൽ എ​​​ല്ലാ വി​​​ഷ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും സ​​​മ​​​വാ​​​യ​​​മു​​​ണ്ടാ​​​ക​​​ണ​​​മെ​​​ന്ന​​​താ​​​ണു ഡ​​​ൽ​​​ഹി ച​​​ർ​​​ച്ച​​​യു​​​ടെ വെ​​​ല്ലു​​​വി​​​ളി. ചൈ​​​ന ബ​​​ഹു​​​മു​​​ഖ ക​​​ളി​​​ക്കാ​​​ര​​​നാ​​​ണ്. ബ​​​ഹു​​​മു​​​ഖ ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ളി​​​ലെ പ്ര​​​ശ്ന​​​ങ്ങ​​​ൾ ഉ​​​ഭ​​​യ​​​ക​​​ക്ഷി പ്ര​​​ശ്ന​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ൽ​​​നി​​​ന്നു വ്യ​​​ത്യ​​​സ്ത​​​മാ​​​ണ്. ചൈ​​​ന​​​ക്കാ​​​ർ അ​​​വ​​​രു​​​ടെ കാ​​​ഴ്ച​​​പ്പാ​​​ടി​​​ൽ​​​നി​​​ന്നു വ​​​ള​​​ർ​​​ച്ച​​​യു​​​ടെ​​​യും വി​​​ക​​​സ​​​ന​​​ത്തി​​​ന്‍റെ​​​യും പ്ര​​​ശ്ന​​​ങ്ങ​​​ൾ ച​​​ർ​​​ച്ച ചെ​​​യ്യു​​​ക​​​യാ​​​ണെ​​​ന്നും അ​​​മി​​​താ​​​ഭ് വി​​​ശ​​​ദീ​​​ക​​​രി​​​ക്കു​​​ന്നു.​ സം​​​യു​​​ക്ത പ്ര​​​സ്താ​​​വ​​​ന​​​യെ​​​ന്നോ, പ്ര​​​ഖ്യാ​​​പ​​​നം എ​​​ന്നോ പ​​​റ​​​യു​​​ന്ന ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യു​​​ടെ സ​​​മാ​​​പ​​​ന പ്ര​​​സ്താ​​​വ​​​ന​​​യി​​​ൽ സ​​​മ​​​വാ​​​യ​​​മു​​​ണ്ടാ​​​ക്കാ​​​ൻ തി​​​ര​​​ക്കി​​​ട്ട ച​​​ർ​​​ച്ച​​​ക​​​ൾ പു​​​രോ​​​ഗ​​​മി​​​ക്കു​​​ക​​​യാ​​​ണ്. 2008നു​​​ശേ​​​ഷം എ​​​ല്ലാ ജി 20 ​​​ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​ക​​​ളി​​​ലും സം​​​യു​​​ക്ത പ്ര​​​സ്താ​​​വ​​​ന​​​യ്ക്കാ​​​യി യോ​​​ജി​​​പ്പി​​​ലെ​​​ത്തി​​​യി​​​രു​​​ന്നു.

ചൈ​​​നീ​​​സ് പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് ഷി ​​​ചിംഗ്പിംഗും റ​​​ഷ്യ​​​ൻ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റ് വ്ളാ​​​ഡി​​​മി​​​ർ പു​​​ടി​​​നും ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ​​​നി​​​ന്നു വി​​​ട്ടു​​​നി​​​ന്ന​​​ത് തി​​​രി​​​ച്ച​​​ടി​​​യാ​​​ണ്. എ​​​ന്നാ​​​ൽ ചൈ​​​നീ​​​സ് പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി ലി ​​​ക്വി​​​യാം​​​ഗും റ​​​ഷ്യ​​​ൻ വി​​​ദേ​​​ശ​​​കാ​​​ര്യ മ​​​ന്ത്രി സെ​​​ർ​​​ജി ല​​​വ്റോ​​​വും എ​​​ത്തി. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ അ​​​രു​​​ണാ​​​ച​​​ൽ പ്ര​​​ദേ​​​ശും അ​​​ക്സാ​​​യി ചി​​​ൻ പ്ര​​​ദേ​​​ശ​​​വും ഉ​​​ൾ​​​പ്പെ​​​ടു​​​ത്തി ചൈ​​​ന ഇ​​​റ​​​ക്കി​​​യ പു​​​തി​​​യ ഭൂ​​​പ​​​ട​​​വും ല​​​ഡാ​​​ക്കി​​​ൽ ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ പ്ര​​​ദേ​​​ശ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലേ​​​ക്കു ന​​​ട​​​ത്തി​​​യ ക​​​ട​​​ന്നു​​​ക​​​യ​​​റ്റ​​​വും വ​​​ഷ​​​ളാ​​​ക്കി​​​യ ഇ​​​ന്ത്യ- ചൈ​​​ന ബ​​​ന്ധം മെ​​​ച്ച​​​പ്പെ​​​ടു​​​ത്താ​​​നാ​​​യി​​​ല്ലെ​​​ങ്കി​​​ൽ അ​​​മേ​​​രി​​​ക്ക​​​യു​​​ടെ സ​​​മ്മ​​​ർ​​​ദ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്ക് ഇ​​​ന്ത്യ കൂ​​​ടു​​​ത​​​ൽ വി​​​ധേ​​​യ​​​മാ​​​കേ​​​ണ്ടി വ​​​രു​​​മെ​​​ന്ന​​​തും ആ​​​ശ​​​ങ്ക​​​യാ​​​ണ്.

അ​​​ന്താ​​​രാ​​​ഷ്‌​​​ട്ര അ​​​തി​​​ർ​​​ത്തി​​​ക​​​ൾ പൂ​​​ർ​​​ണ​​​മാ​​​യി പാ​​​ലി​​​ക്കേ​​​ണ്ട​​​തും എ​​​ല്ലാ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ​​​യും അ​​​ഖ​​​ണ്ഡ​​​ത ശ​​​ക്തി​​​പ്പെ​​​ടു​​​ത്തേ​​​ണ്ട​​​തും അ​​​നി​​​വാ​​​ര്യ​​​മാ​​​ണെ​​​ന്ന് ഇ​​​ന്തോ​​​നേ​​​ഷ്യ​​​യി​​​ൽ ന​​​ട​​​ന്ന കി​​​ഴ​​​ക്ക​​​നേ​​​ഷ്യ​​​ൻ ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യി​​​ൽ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി മോ​​​ദി ന​​​ട​​​ത്തി​​​യ പ്ര​​​സ്താ​​​വ​​​ന പ്ര​​​സ​​​ക്ത​​​മാ​​​ണ്.

• രാ​​​ഷ്‌​​​ട്രീ​​​യം ക​​​ളി​​​ക്കാ​​​ന​​​ല്ല ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി

ലോ​​​ക​​​രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കു മു​​​ന്നി​​​ൽ ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ യ​​​ശ​​​സ് ഉ​​​യ​​​ർ​​​ത്തു​​​ന്ന ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​ക്കി​​​ടെ ത​​​രം​​​താ​​​ണ രാ​​​ഷ്‌​​​ട്രീ​​​യ​​​ക്ക​​​ളി​​​ക​​​ളും തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പ് മു​​​ന്നി​​​ൽ​​​ക്ക​​​ണ്ടു​​​ള്ള വ​​​ർ​​​ഗീ​​​യ ധ്രു​​​വീ​​​ക​​​ര​​​ണം ല​​​ക്ഷ്യ​​​മി​​​ട്ടു​​​ള്ള വി​​​വാ​​​ദ​​​ങ്ങ​​​ൾ സൃ​​​ഷ്‌​​​ടി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​തും തീ​​​ർ​​​ത്തും തെ​​​റ്റാ​​​ണ്. സ​​​ഹ​​​ക​​​ര​​​ണ​​​ത്തി​​​നും സ​​​മ​​​വാ​​​യ​​​ത്തി​​​നും സ​​​മ​​​ഭാ​​​വ​​​ന​​​യ്ക്കും സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന​​​ത്തി​​​നും പ്രാ​​​മു​​​ഖ്യം ന​​​ൽ​​​കു​​​ന്ന ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​യു​​​ടെ സ​​​ന്ദേ​​​ശം രാ​​​ജ്യ​​​ത്ത് ആ​​​ദ്യം പ്രാ​​​വ​​​ർ​​​ത്തി​​​ക​​​മാ​​​ക്കാ​​​ൻ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി മോ​​​ദി​​​ക്കും കേ​​​ന്ദ്ര​​​സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​രി​​​നും ഭ​​​ര​​​ണ​​​ക​​​ക്ഷി​​​യാ​​​യ ബി​​​ജെ​​​പി​​​ക്കും ഉ​​​ത്ത​​​ര​​​വാ​​​ദി​​​ത്വ​​​മു​​​ണ്ട്. ഭാ​​​ര​​​ത് മ​​​ണ്ഡ​​​പ​​​ത്തി​​​ലെ പ്ര​​​ത്യേ​​​ക ഡൈ​​​നിം​​​ഗ് ഹാ​​​ളി​​​ൽ ഉ​​​ച്ച​​​കോ​​​ടി​​​ക്കെ​​​ത്തു​​​ന്ന അ​​​തി​​​ഥി​​​ക​​​ൾ​​​ക്കാ​​​യി രാ​​​ഷ്‌‌​​ട്ര​​പ​​​തി ദൗ​​​പ​​​ദി മു​​​ർ​​​മു ആ​​​തി​​​ഥ്യ​​​മ​​​രു​​​ളു​​​ന്ന ഇ​​​ന്നു രാ​​​ത്രി​​​യി​​​ലെ അ​​​ത്താ​​​ഴ​​​വി​​​രു​​​ന്നി​​​ൽ പോ​​​ലും രാ​​​ഷ്‌​​ട്രീ​​​യം ക​​​ട​​​ന്നു​​​കൂ​​​ടി​​​യ​​​തു നി​​​ർ​​​ഭാ​​​ഗ്യ​​​ക​​​ര​​​മാ​​​യി.

പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി​​​യെ പോ​​​ലെ ജ​​​നാ​​​ധി​​​പ​​​ത്യ​​​ത്തി​​​ൽ പ്ര​​​ധാ​​​ന പ​​​ദ​​​വി​​​യി​​​ലു​​​ള്ള പ്ര​​​തി​​​പ​​​ക്ഷ നേ​​​താ​​​വും കാ​​​ബി​​​ന​​​റ്റ് മ​​​ന്ത്രി​​​യു​​​ടെ റാ​​​ങ്കു​​​മു​​​ള്ള മ​​​ല്ലി​​​കാ​​​ർ​​​ജു​​​ൻ ഖാ​​​ർ​​​ഗെ​​​യെ രാ​​​ഷ്‌​​ട്ര​​​പ​​​തി​​​യു​​​ടെ വി​​​രു​​​ന്നി​​​ലേ​​​ക്കു ക്ഷ​​​ണി​​​ക്കാ​​​തി​​​രു​​​ന്ന​​​താ​​​ണു വി​​​വാ​​​ദ​​​മാ​​​യ​​​ത്. മു​​​ൻ പ്ര​​​ധാ​​​ന​​​മ​​​ന്ത്രി​​​മാ​​​ർ, മു​​​ഖ്യ​​​മ​​​ന്ത്രി​​​മാ​​​ർ, കേ​​​ന്ദ്ര​​​മ​​​ന്ത്രി​​​മാ​​​ർ എ​​​ന്നി​​​വ​​​ർ മു​​​ത​​​ൽ കോ​​​ർ​​​പ​​​റേ​​​റ്റ് കു​​​ത്ത​​​ക മു​​​ത​​​ലാ​​​ളി​​​മാ​​​രാ​​​യ ഗൗ​​​തം അ​​​ദാ​​​നി, മു​​​കേ​​​ഷ് അം​​​ബാ​​​നി, എ​​​ൻ. ച​​​ന്ദ്ര​​​ശേ​​​ഖ​​​ര​​​ൻ, കു​​​മാ​​​ർ മം​​​ഗ​​​ളം ബി​​​ർ​​​ള, സു​​​നി​​​ൽ മി​​​ത്ത​​​ൽ ഉ​​​ൾ​​​പ്പെ​​​ടെ 500 വ്യ​​​വ​​​സാ​​​യ പ്ര​​​മു​​​ഖ​​​രെ ക്ഷ​​​ണി​​​ച്ച അ​​​ത്താ​​​ഴ​​​വി​​​രു​​​ന്നി​​​ലാ​​​ണ് മു​​​ഖ്യ പ്ര​​​തി​​​പ​​​ക്ഷ​​​മാ​​​യ കോ​​​ണ്‍ഗ്ര​​​സി​​​ന്‍റെ ദേ​​​ശീ​​​യ പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ന്‍റു​​കൂ​​​ടി​​​യാ​​​യ പ്ര​​​തി​​​പ​​​ക്ഷ നേ​​​താ​​​വ് ഖാ​​​ർ​​​ഗെ​​​യെ ത​​​ഴ​​​ഞ്ഞ​​​ത്.

വി​​​വാ​​​ദ​​​മാ​​​യ “ഒ​​​രു രാ​​​ജ്യം, ഒ​​​രു തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പ്” നീ​​​ക്ക​​​ത്തി​​​ന് എ​​​ണ്ണ പ​​​ക​​​രാ​​​നാ​​​യി നി​​​യോ​​​ഗി​​​ച്ച മു​​​ൻ രാ​​​ഷ്‌​​ട്ര​​​പ​​​തി രാം​​​നാ​​​ഥ് കോ​​​വി​​​ന്ദ് സ​​​മി​​​തി​​​യി​​​ൽ​​നി​​​ന്നു ഖാ​​​ർ​​​ഗെ​​​യെ ഒ​​​ഴി​​​വാ​​​ക്കി​​​യ​​​തു വി​​​വാ​​​ദ​​​മാ​​​യ​​​തി​​​നു പി​​​ന്നാ​​​ലെ​​​യാ​​​ണ് രാ​​​ഷ്‌​​ട്ര​​​പ​​​തി​​​യു​​​ടെ വി​​​രു​​​ന്നി​​​ൽ​​നി​​​ന്നു​​​ള്ള ഒ​​​ഴി​​​വാ​​​ക്ക​​​ൽ. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യും ഭാ​​​ര​​​ത​​​വും ഒ​​​രു​​​മ​​​യോ​​​ടെ ഉ​​​പ​​​യോ​​​ഗി​​​ച്ചും അം​​​ഗീ​​​ക​​​രി​​​ച്ചും വ​​​ന്നി​​​രു​​​ന്ന രാ​​​ജ്യ​​​ത്ത് പെ​​​ട്ടെ​​​ന്നൊ​​​രു ദി​​​വ​​​സം ഇ​​​ന്ത്യ​​​യെ ത​​​ഴ​​​ഞ്ഞ് ഭാ​​​ര​​​തം എ​​​ന്നാ​​​ക്കി മാ​​​റ്റാ​​​നു​​​ള്ള ക​​​രു​​​നീ​​​ക്ക​​​വും അ​​​നാ​​​വ​​​ശ്യ​​​മാ​​​ണ്. ഇ​​​ൻ​​​ഡ​​​സ് വാ​​​ലി സം​​​സ്കാ​​​ര​​​ത്തി​​​ൽ അ​​​ഭി​​​മാ​​​നം കൊ​​​ള്ളു​​​ന്ന​​​തും ഭ​​​ര​​​ണ​​​ഘ​​​ട​​​നാ ശി​​​ല്​​​പി​​​ക​​​ൾ കൃ​​​ത്യ​​​മാ​​​യി തീ​​​രു​​​മാ​​​ന​​മെ​​​ടു​​​ത്തി​​​രു​​​ന്ന​​​തു​​​മാ​​​യ രാ​​​ജ്യ​​​ത്താ​​​ണു വോ​​​ട്ടു​​​ക​​​ൾ ലാ​​​ക്കാ​​​ക്കി വി​​​വാ​​​ദം സൃ​​ഷ്‌​​ടി​​ക്കു​​​ന്ന​​​ത്.

• വി​​​വാ​​​ദ​​​ങ്ങ​​​ള​​​ല്ല, വ​​​ര​​​ട്ടെ വി​​​ജ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ൾ

ഒ​​​റ്റ തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പ്, ഭാ​​​ര​​​തം എ​​​ന്ന പേ​​​രു മാ​​​റ്റം തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​വ പ്രാ​​​യോ​​​ഗി​​​ക​​​മാ​​​യി ന​​​ട​​​പ്പാ​​​ക്കാ​​​ൻ പ്ര​​​യാ​​​സ​​​മാ​​​ണെ​​​ങ്കി​​​ലും ഇ​​​തി​​​ന്‍റെ പേ​​​രി​​​ൽ ജ​​​ന​​​കീ​​​യ വി​​​ഷ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ൽ​​നി​​​ന്നു ശ്ര​​​ദ്ധ തി​​​രി​​​ക്കാ​​​മെ​​​ന്ന​​​താ​​​കും ബി​​​ജെ​​​പി​​​യു​​​ടെ താ​​​ത്പ​​​ര്യം. ഓ​​​രോ സം​​​സ്ഥാ​​​ന​​​ത്തും വ്യ​​​ത്യ​​​സ്ത​​​മാ​​​യ രാ​​​ഷ്‌​​ട്രീ​​​യ സാ​​​ഹ​​​ച​​​ര്യ​​​മു​​​ള്ള രാ​​​ജ്യ​​​ത്താ​​​കെ ഒ​​​രു​​​മി​​​ച്ച് തെ​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​പ്പെ​​​ന്ന നീ​​​ക്ക​​​വും രാ​​ഷ്‌​​ട്രീ​​​യ​​​ലാ​​​ക്കോ​​​ടെ​​​യാ​​​ണെ​​​ന്നു കാ​​​ണാ​​​നാ​​​കും.

മ​​​ണി​​​പ്പു​​​ർ ക​​​ലാ​​​പം, ഹ​​​രി​​​യാ​​​ന​​​യി​​​ലെ നൂ​​​ഹി​​​ലെ വ​​​ർ​​​ഗീ​​​യ സം​​​ഘ​​​ർ​​​ഷം എ​​​ന്നി​​​വ മു​​​ത​​​ൽ രൂ​​​പ​​​യു​​​ടെ റി​​​ക്കാ​​​ർ​​​ഡ് വി​​​ല​​​യി​​​ടി​​​വ്, രൂ​​​ക്ഷ​​​മാ​​​യ അ​​​വ​​​ശ്യ​​​സാ​​​ധ​​​ന വി​​​ല​​​ക്ക​​​യ​​​റ്റം, തൊ​​​ഴി​​​ലി​​​ല്ലാ​​​യ്മ, ക​​​ർ​​​ഷ​​​ക ആ​​​ത്മ​​​ഹ​​​ത്യ​​​ക​​​ൾ അ​​​ട​​​ക്ക​​​മു​​​ള്ള കാ​​​ർ​​​ഷി​​​ക പ്ര​​​തി​​​സ​​​ന്ധി തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​വ പ​​​രി​​​ഹ​​​രി​​​ച്ച് രാ​​​ജ്യ​​​ത്തെ പു​​​രോ​​​ഗ​​​തി​​​യി​​​ലേ​​​ക്കും സ​​​മാ​​​ധാ​​​ന​​​ത്തി​​​ലേ​​​ക്കും ന​​​യി​​​ക്കു​​​ക​​​യാ​​​ണ് ആ​​​വ​​​ശ്യം.

ഡൽഹി ഡയറി / ജോ​​​ർ​​​ജ് ക​​​ള്ളി​​​വ​​​യ​​​ലി​​​ൽ