ശ്രീ​പ​ത്മ​നാ​ഭ​നെ​ന്ന നാ​യ​ക​നെ കാ​ണാ​തെ ഉ​ഴ​റു​ന്ന നാ​യി​ക​യു​ടെ ഭാ​വ​ത്തി​ലാ​ണ് സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ൾ പ​ല പ​ദ​വ​ർ​ണ​ങ്ങ​ളും ര​ചി​ച്ച​ത് എ​ന്ന​ത് വ​സ്തു​ത​യാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ സ്വ​ന്തം വി​ര​ഹ​വേ​ദ​ന​യും ഇ​തി​ൽ സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ൾ ഇ​ഴ ചേ​ർ​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് എ​ന്നും പ​റ​യാം. പ്ര​ണ​യ​പ​ര​വ​ശ​നാ​യ സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ളി​ന്‍റെ തേ​ങ്ങ​ലു​ക​ൾ ത​ന്നെ​യാ​ണ് പ​ല പ​ദ​വ​ർ​ണ​ങ്ങ​ളി​ലും നി​റ​യു​ന്ന​ത്. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ"വ​ള​രു​ന്നു ഹൃ​ദി​മോ​ഹം എ​ന്നോ​മ​ലേ...

ത​ള​രു​ന്നൂ മ​മ​ദേ​ഹം മ​ധു​മൊ​ഴി... 'എ​ന്നും മ​റ്റും എ​ഴു​തു​വാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ല​ല്ലോ.
സു​ഗ​ന്ധ​വ​ല്ലി​ക്കു നൃ​ത്തം ചെ​യ്യു​വാ​ൻ വേ​ണ്ടി ത​ന്നെ​യാ​ണ് പ​ദ​വ​ർ​ണ​ങ്ങ​ൾ ര​ചി​ച്ച​ത് എ​ന്ന് ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഭ​ര​ണം അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പ്പിച്ച പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ളും ജ​ന​റ​ൽ ക​ല്ല​ൻ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളും സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ൾ മ​ഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്‍റെ വ​ലി​യ വേ​ദ​ന​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​സം​ഘ​ർ​ഷം പ​ല കൃ​തി​ക​ൾ​ക്കും ആ​ധാ​ര​മാ​യി മാ​റി. "പ​ന്ന​ഗേ​ന്ദ്ര​ശ​യ​ന ശ്രീ​പ​ത്മ​നാ​ഭ...' എ​ന്ന രാ​ഗ​മാ​ലി​ക​യി​ലെ പ​ദം സ്വാ​തി ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ൽ നി​ന്നും അ​റി​യാ​തെ ഊ​ർ​ന്നി​റ​ങ്ങി​യ​താ​ണ്.

ശാ​രീ​രി​ക വി​ഷ​മ​ത​ക​ളും നെ​ഞ്ചി​ലെ സം​ഘ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളും ഉ​റ​ക്കം കെ​ടു​ത്തി​യ ഒ​രു രാ​ത്രി ത​ന്‍റെ പ്രാ​ണ​നാ​യ​ക​നാ​യ ശ്രീ​പ​ത്മ​നാ​ഭ​ന്‍റെ പാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ൽ വീ​ണ് സ്വാ​തി പാ​ടി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു..

പ​ന്ന​ഗേ​ന്ദ്ര​ശ​യ​ന ശ്രീ​പ​ത്മ​നാ​ഭ...

വി​ര​ഹാ​ഗ്നി​യി​ൽ വെ​ന്തു​നീ​റി കു​യി​ലി​ന്‍റെ​യും പ​ഞ്ച​വ​ർ​ണ ത​ത്ത​യു​ടേ​യും ഗാ​നം പോ​ലും ക​ഠി​ന​മാ​യി അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ട സ്വാ​തി​യു​ടെ മ​ന​സ് "പ​ന്ന​ഗേ​ന്ദ്ര ശ​യ​ന​യി'​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു തു​ളു​ന്പി. രാ​ത്രി​യു​ടെ ഓ​രോ യാ​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​നു​സ​രി​ച്ച് രാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ മാ​റി​മാ​റി​വ​ന്നു.

കാം​ബോ​ജി​യി​ൽ, ഭൈ​ര​വി​യി​ൽ, തോ​ടി​യി​ൽ അ​ങ്ങ​നെ കീ​ർ​ത്ത​നം ഒ​ഴു​കി. ഒ​ടു​വി​ൽ നേ​രം പു​ല​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ മോ​ദ​യാ​മീ ജ​ഗ​ദീ​ശ എ​ന്ന് ഭൂ​പാ​ള​രാ​ഗ​ത്തി​ലാ​യി പ​ദ​ച​ര​ണം. പു​ല​ർ​കാ​ല രാ​ഗ​മാ​ണ് ഭൂ​പാ​ളം. ക​ണ്ണി​മ ഒ​ന്നു ചി​മ്മാ​തെ സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ൾ പാ​ടി​യ പ​ന്ന​ഗേ​ന്ദ്ര ശ​യ​ന ഇ​ന്നും സം​ഗീ​ത അ​ര​ങ്ങു​ക​ളി​ൽ പ്ര​ശ​സ്ത സം​ഗീ​ത​ജ്ഞ​ന്മാ​ർ ആ​ല​പി​ക്കു​ന്നു.

കാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ​യും ഭാ​വി​യു​ടേ​യും അ​തി​രു​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റ​മാ​യി​രു​ന്നു സ്വാ​തി​യു​ടെ മ​ന​സ്. മേ​രു​സ്വാ​മി, സു​ലൈ​മാ​ൻ ഖാ​ദ​ർ സാ​ഹി​ബ്, അ​ലാ​വു​ദീ​ൻ എ​ന്നീ ഉ​ത്ത​രേ​ന്ത്യ​ൻ പ​ണ്ഡി​ത​ൻ​മാ​രു​മാ​യു​ള്ള സൗ​ഹാ​ർ​ദം ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി രാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി സ്വാ​തി​യെ അ​ടു​പ്പി​ച്ചു. സം​സ്കൃ​തം, മ​ല​യാ​ളം, തെ​ലു​ങ്ക്, ഹി​ന്ദി അ​ങ്ങ​നെ നി​ര​വ​ധി ഭാ​ഷ​ക​ളി​ൽ നാ​ന്നൂ​റോ​ളം കൃ​തി​ക​ൾ സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ളി​ന്‍റേ​താ​യു​ണ്ട്.

ആ​റു​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ല്ല​വി പാ​ടി​യി​രു​ന്ന ഷ​ഡ്കാ​ല ഗോ​വി​ന്ദ​മാ​രാ​രും വ​ടി​വേ​ലു​വും ഇ​ര​യി​മ്മ​ൻ ത​ന്പി​യും ധ​ന്യ​മാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ളി​ന്‍റെ കൊ​ട്ടാ​രം. മ​ഹാ​പ്ര​തി​ഭ​ക​ളെ സ്വീ​ക​രി​ച്ച് ആ​ദ​രി​ച്ച സ്വാ​തി തി​രു​നാ​ളി​ന് അ​റി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു നാ​ടി​ന്‍റെ യ​ശ​സും സാം​സ്കാ​രി​ക പെ​രു​മ​യും അ​വ​രു​ടെ ക​ണ്ഠ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന്.

എ​സ്.​മ​ഞ്ജു​ളാ​ദേ​വി