കു​രി​ശു​മ​ല എ​ന്നു പ​റ​യു​ന്പോ​ൾ മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ മ​ന​സി​ലേ​ക്ക് ഒാ​ടി​യെ​ത്തു​ന്ന​ത് മ​ല​യാ​റ്റൂ​രും അ​തു​പോ​ലെ​യു​ള്ള കു​രി​ശു​മ​ല​ക​ളു​മാ​യി​രി​ക്കും. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ക്ഷ​രാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ ഒ​രു കു​രി​ശു​മ​ല കാ​ണ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ ലി​ത്വാ​നി​യ എ​ന്ന രാ​ജ്യ​ത്തേ​ക്കു ചെ​ല്ല​ണം. സ​ത്യ​ത്തി​ൽ ഇ​തൊ​രു മ​ല​യ​ല്ല, താ​ഴ്‌​വ​ര​യാ​ണ്. അ​വി​ടെ ഒ​രു കു​ന്നി​ൽ ഒ​ന്നും ര​ണ്ടു​മ​ല്ല പ​തി​നാ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു കു​രി​ശു​ക​ൾ. പ​ല വ​ലു​പ്പ​ത്തി​ൽ, പ​ല നി​റ​ത്തി​ൽ, പ​ല ആ​കൃ​തി​യി​ൽ... ഹി​ൽ ഓ​ഫ് ക്രോ​സ​സി​ലേ​ക്കു സ്വാ​ഗ​തം...


യൂ​റോ​പ്യ​ൻ യൂ​ണി​യ​നി​ലാ​ണ് കൊ​ച്ചു​കൊ​ച്ചു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ഏ​റെ​യു​ള്ള​ത്. കി​ഴ​ക്ക​ൻ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ മൂ​ന്നു ബാ​ൾ​ട്ടി​ക് രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഏ​റ്റ​വും വ​ലു​താ​ണ് ലി​ത്വാ​നി​യ.

സോ​വി​യ​റ്റ് യൂ​ണി​യ​നി​ൽ​നി​ന്നു വി​ടു​തി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച ആ​ദ്യ ഘ​ട​ക റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്കും ലി​ത്വാ​നി​യ​യാ​ണ്. 62,000 ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വി​സ്തീ​ർ​ണം മാ​ത്ര​മു​ള്ള ലി​ത്വാ​നി​യ ആ​ഹ്ലാ​ദ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യ ജീ​വി​ത​ശൈ​ലി​കൊ​ണ്ട് "ബാ​ൾ​ട്ടി​ക്കി​ലെ സ്പെ​യി​ൻ' എ​ന്ന പേ​രി​ലാ​ണ് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

ഒ​രു കാ​ല​ത്തു റ​ഷ്യ​ക്കാ​രു​ടെ നി​ര​ന്ത​ര​പീ​ഡ​നം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി​യ ലി​ത്വാ​നി​യ അ​തി​വേ​ഗം പു​രോ​ഗ​തി​യി​ലേ​ക്കു കു​തി​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​ണ്. പോ​ള​ണ്ടി​നോ​ടും റ​ഷ്യ​യോ​ടു​മാ​ണ് അ​തി​ർ​ത്തി പ​ങ്കി​ടു​ന്ന​ത്. ബാ​ൾ​ട്ടി​ക് ക​ട​ൽ​ത്തീ​ര​ത്താ​ണ് ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യ വീ​ൽ​ന​സ്(Vilnius). എ​ണ്‍​പ​ത് ശ​ത​മാ​നം റോ​മ​ൻ ക​ത്തോ​ലി​ക്ക​രു​ള്ള ഇ​വി​ട​ത്തെ ഭാ​ഷ ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ ആ​ണ്.

യു​ദ്ധ​ക്കെ​ടു​തി​ക​ൾ

യൂ​റോ​പ്പ് സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളു​ടെ ഇ​ഷ്ട​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണ് ലി​ത്വാ​നി​യ. അ​തി​സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ക​ട​ൽ​ത്തീ​ര​ങ്ങ​ളും നി​ബി​ഡ​വ​ന​ങ്ങ​ളും സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്നു.

1991 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ ആ​റി​നാ​ണ് ഈ ​രാ​ജ്യം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം പ്രാ​പി​ച്ച​ത്. 19-ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​വ​രെ പോ​ള​ണ്ടി​ന്‍റെ​യും ലി​ത്വാ​നി​യ​യു​ടെ​യും ച​രി​ത്രം ഒ​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. 1386ൽ ​ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ ദേ​ശ​ത്തെ മ​ഹാ​പ്ര​ഭു വാ​ഡി​സ്വാ​വ് പോ​ളി​ഷ് രാ​ജ്ഞി ജാ​ഡ്വി​ഗ​യെ പ​രി​ണ​യി​ച്ച​തോ​ടെ ഇ​രു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ഒ​ന്നാ​യെ​ന്ന് ച​രി​ത്രം.

1795ൽ ​ലി​ത്വാ​നി​യ​യു​ടെ ഒ​രു ഭാ​ഗം റ​ഷ്യ​യും മ​റു​പ​കു​തി പ്ര​ഷ്യ​യും കീ​ഴ​ട​ക്കി​യ​തോ​ടെ രാ​ജ്യം​ത​ന്നെ ഇ​ല്ലാ​താ​യി. റ​ഷ്യ​യി​ലെ സാ​റി​സ്റ്റ് ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ ഭാ​ഷ​യും ക്രി​സ്തു​മ​ത​വും നി​രോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

1920ൽ ​പോ​ള​ണ്ട് ലി​ത്വാ​നി​യ​യു​ടെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യ വി​ൽ​ന​സ് പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. 1939ൽ ​റ​ഷ്യ​ൻ സൈ​ന്യം ലി​ത്വാ​നി​യ​യി​ൽ താ​വ​ള​മു​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും പ​ള്ളി​ക​ളും ന​ഗ​ര​ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളും ഇ​ടി​ച്ചു​നി​ര​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​ന്താ​രാ​ഷ്‌​ട്ര സ​ഹാ​യം തേ​ടി​യെ​ങ്കി​ലും രാ​ജ്യം ഒ​ടു​വി​ൽ റ​ഷ്യ​യു​ടെ സൈ​നി​ക​താ​വ​ള​മാ​യി പ​രി​ണ​മി​ച്ചു.

1940 മു​ത​ൽ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൻ കീ​ഴി​ലാ​യി​രു​ന്നു ലി​ത്വാ​നി​യ. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് സ​ർ​ക്കാ​ർ മ​ത​നി​രോ​ധ​നം ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി. 1991ൽ ​പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ് ബോ​റീ​സ് യെ​ൽ​സി​ന്‍റെ കാ​ല​ത്ത് സോ​വ്യ​റ്റ് യൂ​ണി​യ​ൻ ശി​ഥി​ല​മാ​യ​തോ​ടെ​യാ​ണ് ലി​ത്വാ​നി​യ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​ത്. യു​നെ​സ്കോ​യു​ടെ പൈ​തൃ​ക​ന​ഗ​ര പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ​പെ​ടു​ന്ന ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​മാ​ണ് വി​ൽ​നെ​സ്. കോ​ട്ട​യ്ക്ക​ക​ത്താ​ണ് ന​ഗ​രം നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്.

സെ​ന്‍റ് ആ​ൻ​സ് ച​ർ​ച്ച്, വി​ശു​ദ്ധ പ​ത്രോ​സി​ന്‍റെ​യും പൗ​ലോ​സി​ന്‍റെ​യും നാ​മ​ത്തി​ലു​ള്ള പ​ള്ളി, സെ​ന്‍റ് ഫ്രാ​ൻ​സി​സി​ന്‍റെ​യും ബ​ർ​ണാ​ഡി​ന​യു​ടെ​യും പേ​രി​ലു​ള്ള പ​ള്ളി, 1347ലെ ​മ​ത​പീ​ഡ​ന​ത്തി​ൽ തൂ​ക്കി​ലേ​റ്റി​യ മൂ​ന്നു വി​ശു​ദ്ധ​രാ​യ ആ​ന്‍റ​ണി, ജോ​ണ്‍, യൂ​സ്റ്റാ​ച്ചി എ​ന്നി​വ​രു​ടെ ഭൗ​തി​ക​ദേ​ഹം അ​ട​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന പ​രി​ശു​ദ്ധാ​രൂ​പി​യു​ടെ പ​ള്ളി, വി​ൽ​ന​സ് ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ, വി​ശു​ദ്ധ സ്ത​നീ​സ്ലാ​വോ​സി​ന്‍റെ​യും വ്ളാ​ഡി സ്ലാ​വി​ന്‍റെ​യും പ​ള്ളി, പു​രാ​ത​ന​മാ​യ ജെ​ഡി​മി​നാ​സ് കോ​ട്ട എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ യു​നെ​സ്കോ​യു​ടെ പൈ​തൃ​ക പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഇ​ടം​പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഉ​ദ​യ ക​വാ​ട​ത്തി​ലെ മാ​താ​വ്

പ​ന്ത്ര​ണ്ട് ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളു​ള്ള കോ​ട്ട​യ്ക്ക​ക​ത്തു നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്ന വി​ൽ​ന​സി​ൽ അ​വ​ശേ​ഷി​ച്ച ഒ​ൻ​പ​തെ​ണ്ണം ഇ​ടി​ച്ചു​നി​ര​ത്താ​ൻ 1799ൽ ​റ​ഷ്യ​ൻ സൈ​ന്യ​മെ​ത്തി. ഉ​ദ​യ​ക​വാ​ട​മൊ​ഴി​കെ​യു​ള്ള​തെ​ല്ലാം പീ​ര​ങ്കി​യു​ണ്ട​ക​ൾ​ക്കി​ര​യാ​യി.

പ​രി​ശു​ദ്ധ ക​ന്യാ​മ​റി​യ​ത്തി​ന്‍റെ ചി​ത്രം നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന ഉ​ദ​യ ക​വാ​ടം (Gate of Dawn) ഇ​ന്നും അ​തേ​പ​ടി നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന​തി​ന്‍റെ കാ​ര​ണം ചാ​പ്പ​ലി​ലു​ള്ള മാ​താ​വി​ന്‍റെ ചി​ത്ര​മാ​ണ്. "വി​ൽ​ന​സ് മ​ഡോ​ണ' എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഈ ​ചി​ത്ര​ത്തി​നു നേ​രേ​വ​ച്ച പീ​ര​ങ്കി​ക​ൾ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​പ്പി​ക്കാ​ൻ റ​ഷ്യ​ൻ സൈ​ന്യ​ത്തി​നാ​യി​ല്ല. 1503ലെ ​നി​ർ​മി​തി​യാ​യ ചാ​പ്പ​ലും ക​വാ​ട​വും യാ​തൊ​രു ഊ​ന​വും ത​ട്ടാ​തെ അ​തേ​പ​ടി നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്നു​ണ്ട് ഇ​ന്നും.

പ​തി​നാ​റാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ഇ​റ്റ​ലി​യി​ൽ​നി​ന്ന് എ​ത്തി​ച്ചേ​ർ​ന്ന വി​ൽ​ന​സ് മെ​ഡോ​ണ ചി​ത്രം വെ​ള്ളി​യും ത​ങ്ക​വും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ഓ​ക്കു​ത​ടി​യി​ൽ പ​ണി​തെ​ടു​ത്ത​താ​ണ്. തെ​രു​വി​ൽ​നി​ന്നു ദ​ർ​ശി​ക്കാ​വു​ന്ന വി​ധം ചാ​പ്പ​ലി​ന്‍റെ ഉ​ള്ള​റ​യി​ലാ​ണ് ചി​ത്രം നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്. ഗോ​വ​ണി ക​യ​റി ചാ​പ്പ​ലി​നു മു​ക​ളി​ലെ​ത്താം. ഞ​ങ്ങ​ൾ ചെ​ല്ല​ന്പോ​ൾ ചാ​പ്പ​ലി​ന്‍റെ മു​ന്നി​ലു​ള്ള ച​ത്വ​ര​ത്തി​ൽ ഒ​രു ക​രി​സ്മാ​റ്റി​ക് ധ്യാ​നം ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ത​ടാ​ക​ങ്ങ​ളും ച​തു​പ്പു​ക​ളു​മാ​ണ് എ​ന്പാ​ടും. പൈ​ൻ, ദേ​വ​ദാ​രു എ​ന്നി​വ ഇ​ട​തൂ​ർ​ന്ന് വ​ള​രു​ന്ന കാ​ടു​ക​ൾ. കു​ന്തി​രി​ക്കം ഉ​ത്പാ​ദ​ന​ത്തി​ൽ പ്ര​ഥ​മ​സ്ഥാ​നം ഈ ​ദേ​ശ​ത്തി​നു​ണ്ട്. അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ ബാ​ക്കി​പ​ത്ര​മെ​ന്നോ​ണം ലി​ത്വാ​നി​യ​കാ​ർ​ക്കു റ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ സം​സാ​രി​ക്കാ​ൻ അ​റി​യാം.

അ​തേ​സ​മ​യം, യൂ​റോ​പ്യ​ൻ യൂ​ണി​യ​നി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന​തോ​ടെ​യാ​ണ് ഇ​വ​ർ സാ​ന്പ​ത്തി​ക പു​രോ​ഗ​തി നേ​ടി​യ​ത്. ശ​ന്പ​ളം കു​റ​വാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടും വ​രു​മാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ 33 ശ​ത​മാ​നം നി​കു​തി ന​ൽ​കേ​ണ്ടി വ​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടും ഇ​വി​ടെ​നി​ന്നു തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യൂ​റോ​പ്പി​ലേ​ക്കു കു​ടി​യേ​റു​ന്നു​ണ്ട്.

കു​രി​ശു​ക​ളു​ടെ ഉ​ദ്യാ​നം

ബാ​റോ​ക്ക്- റി​നൈ​സ​ൻ​സ് ഗോ​ത്തി​ക് ശൈ​ലി​യി​ലു​ള്ള കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ളും പ​ള്ളി​ക​ളും പി​ന്നി​ട്ടാ​ണ് യാ​ത്ര. എ​വി​ടെ​യും തി​ര​ക്കി​ല്ലാ​ത്ത ശാ​ന്ത​മാ​യ ഒ​രു ഭൂ​ത​ലം. ധ്യാ​നി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന നി​ബി​ഡ വ​ന​സ്ഥ​ലി​ക​ൾ.

വി​ൽ​നെ​സി​ൽ​നി​ന്ന് 225 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​ര​മു​ണ്ട് "ഹി​ൽ ഓ​ഫ് ക്രോ​സ​സി'​ലേ​ക്ക്. ട്രെ​യി​നി​ൽ യാ​ത്ര ചെ​യ്താ​ൽ മൂ​ന്നു മ​ണി​ക്കൂ​റെ​ടു​ക്കും. പ​ത്തു ഡോ​ള​റാ​ണ് ചാ​ർ​ജ്. വ​ട​ക്ക​ൻ ലി​ത്വാ​നി​യ​യി​ലെ Siavliaiയി​ൽ​നി​ന്നു 12 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​ര​മു​ണ്ട് കു​രി​ശു​ക​ളു​ടെ മ​ല​യി​ലേ​ക്ക്. 1831ൽ Domantai hill fort​ൽ ആ​ണ് ആ​ദ്യ​ത്തെ കു​രി​ശു നാ​ട്ട​ൽ ച​ട​ങ്ങ് ന​ട​ന്ന​തെ​ന്നു പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

പോ​ള​ണ്ടു​കാ​രും ലി​ത്വാ​നി​യ​ക്കാ​രും റ​ഷ്യ​യി​ലെ സാ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​മാ​ർ​ക്കെ​തി​രേ പൊ​രു​തു​ന്ന 1831ലും 1863 ​ലും മ​ര​ണം വ​രി​ച്ച യോ​ദ്ധാ​ക്ക​ളെ കു​ന്നി​നു കീ​ഴെ​യു​ള്ള കി​ട​ങ്ങി​ലാ​ണ് ത​ള്ളി​യ​തെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​ർ കു​ന്നി​ൻ മു​ക​ളി​ലു​ള്ള കോ​ട്ട​യി​ൽ കു​രി​ശു നാ​ട്ടി​യെ​ന്ന​താ​ണ് കു​രി​ശു​മ​ല​യു​ടെ ച​രി​ത്രം. നി​ര​പ്പാ​യ ഭൂ​ത​ല​ത്തി​ൽ മ​ണ്ണി​ട്ടു പൊ​ക്കി​യ​പോ​ലെ​യൊ​രു തി​ട്ട​യാ​ണ് കു​രി​ശു​മ​ല.

1961ൽ ​റ​ഷ്യ​ക്കാ​ർ കു​രി​ശ് ന​ശി​പ്പി​ക്ക​ലി​നു തു​ട​ക്ക​മി​ട്ടു. പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ സ​ഹാ​യ​ത്തോ​ടെ മ​ര​ക്കു​രി​ശു​ക​ൾ കൂ​ന്പാ​ര​മാ​ക്കി തീ​യി​ടു​ക​യും ലോ​ഹ​ക്കു​രി​ശു​ക​ൾ പ​ണി​ശാ​ല​ക​ളി​ലെ​ത്തി​ച്ച് ഉ​രു​ക്കി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യും ക​ൽ​ക്കു​രി​ശു​ക​ൾ ഉ​ട​ച്ചു റോ​ഡു​പ​ണി​ക്ക് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്നാ​ൽ, ലി​ത്വാ​നി​യ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യ​പ്പോ​ൾ ജ​നം വീ​ണ്ടും കു​രി​ശു​ക​ളു​മാ​യി മ​ല​യി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തി​ത്തു​ട​ങ്ങി.

കു​രി​ശു​നാ​ട്ട​ൽ ശ​ക്ത​മാ​യി. പി​ന്നീ​ട് കു​രി​ശി​ന്‍റെ സ്ഥാ​ന​ത്ത് തൂ​ങ്ങ​പ്പെ​ട്ട കൊ​ത്തു​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും മാ​താ​വി​ന്‍റെ രൂ​പ​ങ്ങ​ളും ഇ​വി​ടെ എ​ത്തി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഇ​വി​ടെ നാ​ട്ടി​നി​ർ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന കു​രി​ശു​ക​ളി​ൽ പ​ല​രൂ​പ​ത്തി​ലും ഭാ​വ​ത്തി​ലും തൂ​ങ്ങ​പ്പെ​ട്ട ക്രി​സ്തു​വി​നെ കാ​ണാം. പ​ല ആ​കൃ​തി​യി​ലും വ​ലി​പ്പ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള കു​രി​ശു​ക​ൾ.

ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ജ​പ​മാ​ല​ക​ളാ​ണ് ഇ​വി​ടെ കു​രി​ശി​ൽ ചാ​ർ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഒ​രു ക​ണ​ക്കു​പ്ര​കാ​രം 1990ൽ ​ഇ​വി​ടെ 55,000 കു​രി​ശു​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, 2006ൽ ​ഒ​രു ല​ക്ഷ​ത്തി​ലേ​ക്കും 2023ൽ ​ര​ണ്ടു ല​ക്ഷ​ത്തി​ലേ​ക്കും കു​രി​ശു​ക​ളു​ടെ എ​ണ്ണം കൂ​ടി.

ശി​ക്ഷ​യി​ലും പ​ത​റാ​തെ

ഇ​വി​ടെ കു​രി​ശു നാ​ട്ടു​ന്ന​വ​രെ സോ​വി​യ​റ്റ് ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്തു ശി​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു​വ​ത്രെ. കു​രി​ശു​മ​ല​യ്ക്കു തീ​യി​ട്ട സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. ക​ത്തി​ക്ക​രി​ഞ്ഞ മ​ര​ക്കു​രി​ശു​ക​ൾ അ​തി​ന്‍റെ ബാ​ക്കി​പ​ത്ര​മെ​ന്ന മ​ട്ടി​ൽ ഇ​വി​ടെ ക​ണ്ടെ​ത്താ​നാ​വും. സ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​മാ​രെ​യും സോ​വി​യ​റ്റ് ഭ​ര​ണ​ക​ർ​ത്താ​ക്ക​ളെ​യും ഏ​റെ അ​ലോ​സ​ര​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഇ​വി​ട​ത്തെ കു​രി​ശു​നാ​ട്ട​ൽ ആ​ചാ​രം.

റ​ഷ്യ​ൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ മ​രി​ച്ച​വ​രു​ടെ ഒാ​ർ​മ​യ്ക്കാ​യി​ട്ടാ​ണ് ജ​ന​ങ്ങ​ൾ കു​രി​ശു​നാ​ട്ടി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യ​തെ​ന്ന​ത് അ​വ​രെ അ​സ്വ​സ്ഥ​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി. മ​രി​ച്ച​വ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​യു​ടെ പ്ര​തീ​ക​മാ​യും ദു​ഷ്ട​ശ​ക്തി​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള സം​ര​ക്ഷ​ണ​മാ​യും കു​രി​ശു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ ഉ​യ​ർ​ന്നു​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. മ​ണ്‍​തി​ട്ട​യി​ലാ​ണ് കു​രി​ശു​ക​ൾ നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്.

സ​മീ​പ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു മ​ണ്ണെ​ടു​ത്ത​താ​ണെ​ന്നു സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കി​ട​ങ്ങു​ക​ൾ ക​ണ്ടെ​ത്താ​നാ​വും. കൊ​ന്നു​ത​ള്ളി​യ ലി​ത്വാ​നി​യ​ക്കാ​രെ കി​ട​ങ്ങി​ലി​ട്ടു മൂ​ടി​യെ​ന്നാ​ണ് ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഒ​രു കാ​ല​ത്ത് ഇ​തി​ലൂ​ടെ വെ​ള്ളം തി​രി​ച്ചു​വി​ട്ട് കു​ന്നി​ലേ​ക്കു​ള്ള വ​ഴി അ​ട​ച്ചി​രു​ന്നു​വ​ത്രെ.

കു​രി​ശു നി​ർ​മാ​ണം

മ​രി​ച്ച​വ​രെ തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നാ​വാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും കാ​ണാ​താ​യ​വ​രു​ടെ എ​ണ്ണം പെ​രു​കി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു​മാ​ണ് കോ​ട്ട​യ്ക്കു​ള്ളി​ൽ കു​രി​ശു​ക​ളു​ടെ എ​ണ്ണ​വും പെ​രു​കി​യ​ത്.

1387ലാ​ണ് ലി​ത്വാ​നി​യ​യി​ൽ ക്രി​സ്തു​മ​തം ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് കു​ല എ​ന്ന​പേ​രി​ൽ മ​രം കൊ​ണ്ടൊ​രു കൊ​ട്ടാ​രം ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ 1348ൽ ​അ​തു ന​ശി​പ്പി​ച്ചെ​ന്നും പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. കു​രി​ശു​നി​ർ​മാ​ണം ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ക്രൈ​സ്ത​വ സ​ഭ​യു​ടെ ആ​രം​ഭ​കാ​ല​ത്തു​ത​ന്നെ തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.

പാ​ര​ന്പ​ര്യ​മാ​യി റോ​മ​ൻ ക​ത്തോ​ലി​ക്ക​ർ വി​വി​ധ ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള കു​രി​ശു​നി​ർ​മാ​ണം കു​ടി​ൽ വ്യ​വ​സാ​യം പോ​ലെ ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്. ഒ​രു റ്റാ​റ്റൂ രൂ​പ​ത്തി​ൽ ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ കു​രി​ശ് ശ​രീ​ര​ത്തി​ൽ പ​തി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മു​ണ്ട്. ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ കു​രി​ശി​ന്‍റെ ആ​ദ്യ​ത്തെ ക്രോ​സ്ബാ​ർ മ​ര​ണ​ത്തെ​യും ര​ണ്ടാ​മ​ത്തേ​ത് ക്രി​സ്തു​വി​ന്‍റെ ഉ​യി​ർ​പ്പി​നെ​യും പ്ര​തി​നി​ധാ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു.

ഇ​വി​ടെ പ​ത്തൊ​ന്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ പ​രി​ശു​ദ്ധ ക​ന്യാ​മ​റി​യം ഉ​ണ്ണീ​ശോ​യു​മാ​യി പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​വെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും വ​ത്തി​ക്കാ​ന്‍റെ അം​ഗീ​കാ​രം ഈ ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട​ലി​നു ല​ഭി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. 1993ൽ ​ജോ​ണ്‍​പോ​ൾ ര​ണ്ടാ​മ​ൻ മാ​ർ​പാ​പ്പ​യു​ടെ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തോ​ടെ കു​രി​ശു മ​ല​യി​ലേ​ക്കു സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രു​ടെ പ്ര​വാ​ഹം ഇ​ര​ട്ടി​ച്ചു. ജോ​ൺ​പോ​ൾ ര​ണ്ടാ​മ​ൻ പാ​പ്പാ വി​ശു​ദ്ധ കു​ർ​ബാ​ന അ​ർ​പ്പി​ച്ച ഒ​രു മ​ണ്ഡ​പം ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

2000ൽ ​ഫ്രാ​ൻ​സി​സ്ക​ൻ സ​ന്യാ​സ സ​ഭ ഇ​വി​ടെ​യൊ​രു ആ​ശ്ര​മം സ്ഥാ​പി​ച്ചു. ആ​ദ്യ​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ മ​ല​മു​ക​ളി​ൽ കു​രി​ശു​നാ​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​ത് ഇ​ടി​മി​ന്ന​ൽ, കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റ് എ​ന്നി​വ​യെ ത​ടു​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്നു ശ​വ​കു​ടീ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും മ​രി​ച്ച​വ​രെ​യും ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. റോ​മ​ൻ, കൊ​റീ​ന്ത്യ​ൻ, മാ​ൾ​ട്ടീ​സ്, റൂ​ണി​ക്ക്, ഗ്രീ​ക്ക്, ലാ​റ്റി​ൻ, താ​വോ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ വി​വി​ധ പാ​ര​ന്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള കു​രി​ശു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ ക​ണ്ടെ​ത്താ​നാ​വും.

എ​ല്ലാം​ത​ന്നെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ ആ​കൃ​തി​യി​ലും രൂ​പ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള​വ. കു​രി​ശു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ക്രി​സ്തു​വി​ന്‍റെ​യും പ​രി​ശു​ദ്ധ ക​ന്യാ​മ​റി​യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും വ​ലി​യ രൂ​പ​ങ്ങ​ളും കാ​ണാം. ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ ഇ​ര​ട്ട​ക്കു​രി​ശ് ഭ​ര​ണ​ക​ർ​ത്താ​ക്ക​ളു​ടെ​യും ബി​ഷ​പ്പി​ന്‍റെ​യും അ​ധി​കാ​ര​ചി​ഹ്നം കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ബൈ​സ​ന്‍റൈ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​മാ​രു​ടെ അ​ധി​കാ​ര​ചി​ഹ്ന​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ര​ട്ട​ക്ക​വ​ര​യു​ള്ള കു​രി​ശ്.

കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ അ​ങ്ക​മാ​ലി, പ​റ​വൂ​ർ, പു​ത്ത​ൻ​ചി​റ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ പ​ള്ളി​ക്കു മു​ന്നി​ൽ ഇ​ര​ട്ട​ക്കു​രി​ശ് കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്. ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ കു​രി​ശു​മ​ല കാ​ണു​ന്പോ​ൾ, കു​രി​ശേ​ന്തി വ​രു​ന്ന​വ​ർ മ​ല​യാ​റ്റൂ​ർ മ​ല​മു​ക​ളി​ൽ കു​രി​ശു​ക​ൾ കൂ​ട്ടി​വ​യ്ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഒാ​ർ​മ​യി​ൽ വ​ന്ന​ത്.

അ​സാ​ധാ​ര​ണ വ​ലി​പ്പ​മു​ള്ള മ​ര​ക്കു​രി​ശു​ക​ൾ കു​രി​ശു​മു​ടി​യി​ൽ കാ​ണാ​റു​ണ്ട​ല്ലോ. ക്രി​സ്തു​വ​ഴി മോ​ച​നം ല​ഭി​ച്ച കു​രി​ശാ​ണ് കു​ഴി​മാ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ത​ല​ക്ക​ല്ലു​ക​ളും അ​ട​യാ​ള​ക്ക​ല്ലു​ക​ളു​മാ​യി പ​രി​ണ​മി​ച്ച​ത്.

സം​സ്കൃ​ത​ത്തി​ന്‍റെ വ​ഴി​ക​ൾ

ആ​ര്യ​ന്മാ​രു​ടെ പി​ൻ​തു​ട​ർ​ച്ച​ക്കാ​രാ​ണ് ലി​ത്വാ​നി​യ​ക്കാ​ർ എ​ന്ന് അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ലി​ത്വാ​നി​യ​നും സം​സ്കൃ​ത​വും പു​രാ​ത​ന​ഭാ​ഷ​ക​ളാ​ണെ​ന്നും സ​മാ​ന​ത​ക​ൾ ഏ​റെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും വ്യാ​ക​ര​ണ​വും വാ​ക്കു​ക​ളും ത​മ്മി​ൽ ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടെ​ന്നും പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ലി​ത്വാ​നി​യ​യി​ലെ വി​ൽ​നെ​സ് യൂ​ണി​വേ​ഴ്സി​റ്റി പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യ നി​ഘ​ണ്ടു​വി​ൽ 108 ലി​ത്വാ​നി​യ​ൻ വാ​ക്കു​ക​ൾ​ക്കു സം​സ്കൃ​ത​വു​മാ​യു​ള്ള സാ​മ്യം വി​വ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഉ​രു​ള​ക്കി​ഴ​ങ്ങ് വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇ​വ​രു​ടെ ഭ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ൽ മു​ഖ്യം. മാം​സ​ത്തി​ൽ പ​ന്നി​യാ​ണ് പ്രി​യം.

ലി​ത്വാ​നി​യ​ക്കാ​രു​ടെ പ്ര​ധാ​ന ഭ​ക്ഷ​ണം സി​പ്പി​ലി​യാ​നി​യാ​ണ്. ഉ​രു​ള​ക്കി​ഴ​ങ്ങി​ന്‍റെ ഉ​രു​ള​യി​ൽ മാ​ട്ടി​റ​ച്ചി​യും ചീ​സും ലി​വ​റും കു​ഴ​ച്ച് ചേ​ർ​ക്കു​ന്ന വി​ഭ​വ​മാ​ണ​ത്. ഒ​രു പ​ഴ​ത്തോ​ട്ട​മെ​ന്നും ലി​ത്വാ​നി​യ​യെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാം. വ​ഴി​യി​ലൂ​ട​നീ​ളം ആ​പ്പി​ൾ, പ്ലം, ​പെ​യ​ർ തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​ണ് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ വ​ര​വേ​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്.

വ​ർ​ഗീ​സ് അ​ങ്ക​മാ​ലി