ലാ​റ്റ​റ​ൻ ഹൃ​ദ​യം
ലാ​റ്റ​റ​ൻ ബ​സി​ലി​ക്ക, ക​ത്തോ​ലി​ക്കാ സ​ഭ​യു​ടെ പ്ര​തീ​കം. ര​ണ്ട​ര നൂ​റ്റാ​ണ്ടു നീ​ണ്ട മ​ത​പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം റോ​മ്മാ​പു​രി​യി​ൽ ആ​ദ്യ​മാ​യി നി​ർ​മി​ത​മാ​യ ക്രി​സ്തീ​യ ദേ​വാ​ല​യം. പീ​ഡാ​സ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം ഉ​യി​ർ​പ്പ് വി​ളം​ബ​രം ചെ​യ്ത ലാ​റ്റ​റ​ൻ പ​ള്ളി.

2023 ന​വം​ബ​ർ ഒ​ൻ​പ​തി​ന് ഉ​ദ്ഘാ​ട​നം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട പ​ള്ളി​യു​ടെ 1700-ാമ​ത് വാ​ർ​ഷി​കാ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ന് 2024 ന​വം​ബ​ർ ഒ​ൻ​പ​തി​ന് പ​രി​സ​മാ​പ്തി. ആ​ത്മീ​യ ചൈ​ത​ന്യം തു​ട​ക്കു​ന്ന ലാ​റ്റ​റ​ൻ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ തൊ​ട്ട​റി​യാം.


""ഞാ​ൻ വി​ജ​ന​മാ​യ ഒ​രു സ്ഥ​ല​ത്ത് ഒ​രു പാ​റ​പ്പു​റ​ത്ത് നി​ൽ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പ​ള്ളി​ക​ളു​ടെ പ​ള്ളി​യാ​യ ലാ​റ്റ​റ​ൻ ദേ​വാ​ല​യം എ​ന്‍റെ ക​ൺ​മു​ന്നി​ൽ. അ​ങ്ങ​നെ നോ​ക്കി​നി​ന്ന​പ്പോ​ൾ ക​ണ്ടു - അ​തു ചാ​യു​ന്നു. ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ൾ, മ​ണി​മാ​ളി​ക​ക​ൾ, ചെ​രി​യു​ന്നു; ചു​വ​രു​ക​ൾ പൊ​ട്ടി​പ്പി​ള​രു​ന്നു. അ​പ്പോ​ൾ ഒ​ര​ശ​രീ​രി: ഫ്രാ​ൻ​സി​സ്, ര​ക്ഷി​ക്കൂ.''

1210 ഏ​പ്രി​ൽ 16. താ​ൻ പു​തു​താ​യി തു​ട​ങ്ങി​യ സ​ന്ന്യാ​സ സ​ഹോ​ദ​ര സം​ഘ​ത്തി​ന് അ​നു​മ​തി വാ​ങ്ങാ​ൻ ഇ​ന്ന​സെ​ന്‍റ് മൂ​ന്നാ​മ​ൻ പാ​പ്പാ​യെ കാ​ണാ​നെ​ത്തി​യ​താ​യി​രു​ന്നു അ​സീ​സി​യി​ലെ ഫ്രാ​ൻ​സി​സ്. ത​ലേ​ന്നു താ​ൻ ക​ണ്ട സ്വ​പ്നം പാ​പ്പാ​യോ​ടു വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ഫ്രാ​ൻ​സി​സ്. മാ​ർ​പാ​പ്പ പ​റ​ഞ്ഞു: ""ഇ​ന്നു വെ​ളു​പ്പി​നു നീ ​ക​ണ്ട സ്വ​പ്നം ഞാ​നും ക​ണ്ടു. ലാ​റ്റ​റ​ൻ ദേ​വാ​ല​യം ചാ​ഞ്ഞു വീ​ഴാ​ൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ആ ​സ്വ​പ്നം. എ​ന്നാ​ൽ, നീ ​കാ​ണാ​ത്ത​തൊ​ന്നു ഞാ​ൻ ക​ണ്ടു. വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട മു​ഖ​മു​ള്ള, കീ​റ​വ​സ്ത്രം ധ​രി​ച്ച, ഒ​രു സ​ന്യാ​സി​യു​ടെ രൂ​പം. പ​ക്ഷേ.... ''

ലാ​റ്റ​റ​ൻ ബ​സി​ലി​ക്ക ക​ത്തോ​ലി​ക്കാ സ​ഭ​യു​ടെ പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ്. ലൗ​കാ​യ​തി​ക​ത്വ​വും ആ​ഡം​ബ​ര​ഭ്ര​മ​വും അ​ധി​കാ​ര​പ്ര​മ​ത്ത​ത​യു​മൊ​ക്കെ യ​ഥാ​ർ​ഥ ആ​ത്മീ​യ​ത​യെ നി​ഷ്കാ​സ​നം ചെ​യ്ത്, സ​ഭ​യെ ത​ക​ർ​ത്തു​ക​ള​യു​മെ​ന്ന ഘ​ട്ടം വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ, സ​ഭാ​സൗ​ധ​ത്തെ താ​ങ്ങി​നി​ർ​ത്താ​നും ബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും നി​യു​ക്ത​നാ​യ ദൈ​വ​ത്തി​ന്‍റെ നി​സ്വ​നാ​യി​രു​ന്നു ഫ്രാ​ൻ​സി​സ് അ​സീ​സി. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പു​തി​യ പ്ര​സ്ഥാ​നം സ​ഭ​യ്ക്കു ന​വ​ജീ​വ​ൻ ന​ല്കി. ഉ​യി​ർ​പ്പി​ന്‍റെ അ​നു​ഭ​വം​ത​ന്നെ. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ സ്മാ​ര​ക​മാ​ണ് ബ​സി​ലി​ക്ക​യു​ടെ മു​ൻ​വ​ശ​ത്ത് 1926ൽ ​വി​ശു​ദ്ധ​ന്‍റെ 700-ാം ജ​ന്മ​വ​ർ​ഷ​ത്തി​ൽ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​തി​മാ​സ​മു​ച്ച​യം.

17 നൂ​റ്റാ​ണ്ട് , മ​ഹാ​ദേ​വാ​ല​യം

റോ​മാ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ആ​ദ്യ​ത്തെ ക്രൈ​സ്ത​വ ദേ​വാ​ല​യം 17 നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ പി​ന്നി​ടു​ന്നു. അ​തി​ഘോ​ര​മാ​യ മ​ത​പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ണ്ട​ര നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം ക്രി​സ്തു​മ​തം സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്ത് അം​ഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ​ക്ക് ഒ​ത്തു​കൂ​ടാ​ൻ ആ​ദ്യ​മാ​യി നി​ർ​മി​ത​മാ​യ പ​ള്ളി​യാ​ണി​ത്. റോ​മി​ലെ ഭൂ​ഗ​ർ​ഭാ​ല‍​യ​ങ്ങ​ളി​ലും സ്വ​കാ​ര്യ ഭ​വ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി ഒ​ന്നി​ച്ചു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ​ക്കു മ​ത​പീ​ഡ​ന​ത്തി​ന്‍റെ പേ​ടി​കൂ​ടാ​തെ സ​മ്മേ​ളി​ക്കാ​മെ​ന്നാ​യ​പ്പോ​ൾ ആ​ദ്യം പ​ണി​ത പ​ള്ളി. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ന​ഗ​ര​ത്തി​ലും ലോ​ക​ത്തി​ലു​മു​ള്ള എ​ല്ലാ പ​ള്ളി​ക​ളു​ടെ​യും മാ​താ​വും ശി​ര​സും എ​ന്ന് ലാ​റ്റ​റ​ന്‍റെ മു​ഖ​വാ​ര​ത്തി​ൽ ല​ത്തീ​നി​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ആ​ർ​ച്ച് ബ​സി​ലി​ക്ക

ലോ​ക​ത്ത് ആ​കെ​യു​ള്ള നാ​ലു മേ​ജ​ർ പ്രൈ​മ​റി അ​ഥ​വാ പാ​ട്രി​യാ​ർ​ക്ക​ൽ ബ​സി​ലി​ക്ക​ക​ളി​ൽ ഏ​റ്റ​വും പു​രാ​ത​ന​വും പ്ര​മു​ഖ​വു​മാ​ണ് ലാ​റ്റ​റ​ൻ ബ​സി​ലി​ക്ക. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ആ​ർ​ച്ച് ബ​സി​ലി​ക്ക എ​ന്ന സ്ഥാ​ന​പ്പേ​രും ഈ ​പ​ള്ളി​ക്കു​ണ്ട്. ക്രൈ​സ്ത​വ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പു​രാ​ത​ന​മാ​യ നാ​ലു പാ​ട്രി​യ​ർ​ക്കേ​റ്റു​ക​ളെ പ്ര​തി​നി​ധീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​ണ് പാ​ട്രി​യ​ർ​ക്ക​ൽ ബ​സി​ലി​ക്ക​ക​ൾ, അ​വ നാ​ലും റോ​മി​ലാ​ണ്. ലാ​റ്റ​റ​ൻ (റോം), ​സെ​ന്‍റ് പീ​റ്റേ​ഴ്സ് (കോ​ൺ​സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ൾ), സെ​ന്‍റ് പോ​ൾ (അ​ല​ക്സാ​ൻ​ഡ്രി​യ), മേ​രി മേ​ജ​ർ (അ​ന്ത്യോ​ഖ്യ) എ​ന്നി​വ​യാ​ണ് റോ​മി​ലെ നാ​ലു പാ​ട്രി​യ​ർ​ക്ക​ൽ ബ​സി​ലി​ക്ക​ക​ൾ.

ലാ​റ്റ​റ​ൻ എ​ന്ന പേ​ര്

ലാ​റ്റ​റ​ൻ എ​ന്ന പേ​രി​നു​മു​ണ്ട് ഒ​രു ച​രി​ത്രം. ലാ​റ്റെ​റാ​നൂ​സ് എ​ന്ന ധ​നി​ക കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്‍റെ കൊ​ട്ടാ​ര​സ​ദൃ​ശ​മാ​യ വ​സ​തി​യാ​ണ് ഇ​വി​ടെ നി​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. റോ​മ​ൻ സെ​ന​റ്റ​ർ ആ‍​യി​രു​ന്ന പ്ലൗ​സി​യൂ​സ് ലാ​റ്റെ​റാ​നൂ​സ് ആ​യി​രു​ന്നു നീ​റോ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ കാ​ല​ത്ത് ലാ​റ്റ​റ​ൻ കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ കാ​ര​ണ​വ​ർ. നീ​റോ​യ്ക്കെ​തി​രേ ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന ന​ട​ത്തി എ​ന്ന കു​റ്റ​മാ​രോ​പി​ച്ച് നീ​റോ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വ​ധി​ക്കു​ക​യും (എ​ഡി 65) ലാ​റ്റ​റ​ൻ വ​സ്തു സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. റോ​മ​ൻ ച​രി​ത്ര​കാ​ര​നാ​യ ടാ​സി​റ്റ​സ് ഇ​ക്കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ത​ന്‍റെ ""നാ​ളാ​ഗ​മ​ങ്ങ​ൾ'' എ​ന്ന ച​രി​ത്ര​ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ കൈ​വ​ശ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന ഈ ​സ്ഥ​ലം കോ​ൺ​സ്റ്റ​ന്‍റൈ​ൻ ഒ​രു പ​ള്ളി​യും വ​സ​തി​യും പ​ണി​യാ​നാ​യി മെ​ൽ​ക്കി​യാ​ദെ​സ് പാ​പ്പാ​യ്ക്കു (എ​ഡി 311-314) ന​ല്കി. ഇ​വി​ടെ പ​ള്ളി പ​ണി​ത് ദി​വ്യ​ര​ക്ഷ​ക​നു പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ച്ച​ത് എ​ഡി 324ൽ ​സി​ൽ​വെ​സ്റ്റ​ർ ഒ​ന്നാ​മ​ൻ പാ​പ്പ(​എ​ഡി 314-335)യാ​ണ്. അ​ങ്ങ​നെ ഇ​വി​ടെ നി​ർ​മി​ത​മാ​യ പ​ള്ളി ലാ​റ്റ​റ​ൻ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ടു തു​ട​ങ്ങി. മാ​ർ​പാ​പ്പ റോ​മാ രൂ​പ​ത​യു​ടെ മെ​ത്രാ​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭ​ദ്രാ​സ​ന പ​ള്ളി കൂ​ടി​യാ​ണ് ലാ​റ്റ​റ​നി​ലെ പ​ള്ളി.

സം​ഭ​വ​ബ​ഹു​ലം

ലാ​റ്റ​റ​ൻ ബ​സി​ലി​ക്ക​യു​ടെ ച​രി​ത്രം സം​ഭ​വ​ബ​ഹു​ല​മാ​ണ്. എ​ഡി 408ലും 455​ലും കൊ​ള്ള​ക്കാ​രു​ടെ ആ​ക്ര​മ​ണ​വും 896ൽ ​ഭൂ​ക​ന്പ​വും 1308ലും 1360​ലും തീ​പി​ടി​ത്ത​വും 1994ൽ ​മാ​ഫി​യാ ആ​ക്ര​മ​ണ​വും പ​ള്ളി അ​തി​ജീ​വി​ച്ചു. പ​ല മാ​ർ​പാ​പ്പ​മാ​ർ പു​ന​ർ​നി​ർ​മാ​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തി. ഫ്രാ​ൻ​ചെ​സ്കോ ബൊ​റോ​മീ​നി 1646-49 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഹൈ​ക്ക​ലാ (ദേ​വാ​ല​യ​ന്ത​ർ​ഭാ​ഗം) പ​രി​ഷ്ക​രി​ച്ച​തി​ന് ഇ​പ്പോ​ഴും മാ​റ്റ​മി​ല്ല. പ​ള്ളി​യു​ടെ കി​ഴ​ക്കു​വ​ശ​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന മു​ഖ​വാ​രം 1735ൽ ​പ​ണി​ത​താ​ണ്; അ​ല​സാ​ന്ദ്രോ ഗ​ലി​ലേ​യി ആ​ണ് ശി​ല്പി. മൂ​ന്നു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള ആ ​മു​ഖ​വാ​ര​മാ​ണ് ഇ​ന്നു ന​മ്മ​ൾ കാ​ണു​ന്ന​ത്.

ലാ​റ്റ​റ​ൻ ബ​സി​ലി​ക്ക​യി​ൽ അ​ഞ്ചു സാ​ർ​വ​ത്രി​ക സൂ​ന​ഹ​ദോ​സു​ക​ൾ സ​മ്മേ​ളി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. 1123, 1139, 1179, 1215, 1512 എ​ന്നീ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ.

ബാ​രോ​ക് ശി​ല്പ​ക​ലാ ശൈ​ലി​യി​ലാ​ണ് ഇ​ന്നു നാം ​കാ​ണു​ന്ന പ​ള്ളി 1735ൽ ​ന​വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. അ​ല​ങ്കാ​ര​മേ​ദു​ര​വും വ​ർ​ണ​ശ​ബ​ള​വും സൂ​ക്ഷ്മാം​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ പോ​ലും കൃ​ത്യ​ത പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന​തു​മാ​യ ഈ ​ശൈ​ലി 16 മു​ത​ൽ 18 വ​രെ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ൽ റോ​മി​ൽ സ്വാ​ധീ​നം ചെ​ലു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. പ​ള്ളി​യ​ക​ത്തെ മാ​ർ​ബി​ൾ വി​ന്യാ​സ​ത്തി​ലും പ്ര​തി​മ​ക​ളു​ടെ​യും തൂ​ണു​ക​ളു​ടെ​യും ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ലു​മെ​ല്ലാം അ​ക്കാ​ല​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​മു​ഖ​രാ​യ ന​വോ​ത്ഥാ​ന കാ​ല​ത്തെ ക​ലാ​കാ​ര​ന്മാ​രും ശി​ല്പി​ക​ളു​മാ​ണ് സ​ഹ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്.

കോ​ൺ​സ്റ്റ​ന്‍റൈ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ കാ​ലം മു​ത​ൽ 1304 വ​രെ, ഏ​ക​ദേ​ശം ആ​യി​രം വ​ർ​ഷ​ക്കാ​ലം മാ​ർ​പാ​പ്പ​മാ​ർ വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് പ​ള്ളി​യു​ടെ മു​ൻ​വ​ശ​ത്ത് ഇ​ന്ന​ത്തെ പ​ള്ളി​മു​റ്റ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന വ​ലി​യൊ​രു കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലാ​ണ്. ആ ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഭ​ക്ഷ​ണ​മു​റി​യു​ടെ ഭി​ത്തി ഇ​പ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. പ​ള്ളി​മു​റ്റ​ത്തു​നി​ന്നു വ​ല​ത്തോ​ട്ടു നോ​ക്കു​ന്പോ​ൾ മൊ​സ​യി​ക്കു​ക​ൾ പ​തി​ച്ച ആ ​ഭി​ത്തി നി​ര​ത്തി​ന​പ്പു​റ​ത്തു കാ​ണാം. ആ ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​നു പ​ക​ര​മാ​യി സി​ക്സ്റ്റ​സ് അ​ഞ്ചാ​മ​ൻ പാ​പ്പാ 16-ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ പ​ള്ളി​യോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു വ​ല​തു​വ​ശ​ത്താ​യി പ​ണി​ത​താ​ണ് ഇ​പ്പോ​ൾ ലാ​റ്റ​റ​ൻ കൊ​ട്ടാ​ര​മാ​യി അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. റോ​മാ രൂ​പ​ത​യു​ടെ ആ​സ്ഥാ​ന​വും രൂ​പ​ത​വ​ക ഓ​ഫീ​സു​ക​ളും അ​തി​ലാ​ണ്. 14-ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്‍റെ അ​വ​സാ​നം മു​ത​ൽ മാ​ർ​പാ​പ്പ​മാ​ർ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത് വ​ത്തി​ക്കാ​നി​ലാ​ണ്.

ഒ​റ്റ​ക്ക​ൽ സ്തൂ​പി​ക

ലാ​റ്റ​റ​ൻ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ പി​ന്നി​ലാ​യി ജോ​ൺ പോ​ൾ ര​ണ്ടാ​മ​ൻ ച​ത്വ​ര​ത്തി​ൽ റോ​മി​ലെ ഏ​റ്റ​വും ഉ​യ​ര​മേ​റി​യ ഒ​റ്റ​ക്ക​ൽ സ്തം​ഭം നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. ഈ​ജി​പ്തി​ലെ തീ​ബ്സി​ൽ അ​മ്മോ​ൺ ക്ഷേ​ത്ര​മു​റ്റ​ത്തു​നി​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണ് ഇ​ത്. എ​ഡി 375ൽ ​കോ​ൺ​സ്റ്റ​ൻ​സ് ര​ണ്ടാ​മ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി റോ​മി​ലെ​ത്തി​ച്ച് മാ​ക്സി​മൂ​സ് സ​ർ​ക്കി​ളി​ൽ സ്ഥാ​പി​ച്ച ഇ​ത് 1587 മു​ത​ൽ ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് നി​ല്പ്. ഇ​വി​ടെ​നി​ന്ന് ഏ​താ​നും മീ​റ്റ​ർ അ​ക​ലെ അ​ഷ്ട​കോ​ണാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മാ​മ്മോ​ദീ​സ ക​പ്പേ​ള അ​ഞ്ചാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ പ​ണി​യ​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്.

മു​ഖ​വാ​ര​ത്തി​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ""ക്ലെ​മ​ന്‍റ് 12-ാമ​ൻ പാ​പ്പ​യു​ടെ അ​ഞ്ചാം ഭ​ര​ണ​വ​ർ​ഷം, ര​ക്ഷ​ക​നാ​യ മി​ശി​ഹാ​യ്ക്ക്, സ്നാ​പ​ക​യോ​ഹ​ന്നാ​ന്‍റെ​യും യോ​ഹ​ന്നാ​ൻ സു​വി​ശേ​ഷ​ക​ന്‍റെ​യും ബ​ഹു​മാ​നാ​ർ​ഥം'' എ​ന്നാ​ണ്. മു​ഖ​വാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഒ​ന്നാം നി​ല​യി​ലെ വ​രാ​ന്ത​യു​ടെ പേ​ര് ലോ​ജി​യ. പ​രി​ശു​ദ്ധ പി​താ​വ് അ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണ് ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ആ​ശീ​ർ​വ​ദി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. മു​ഖ​വാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ മു​ക​ളി​ൽ ന​ടു​ക്ക് ര​ക്ഷ​ക​നാ​യ മി​ശി​ഹാ​യു​ടെ​യും വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി യോ​ഹ​ന്നാ​ന്മാ​രു​ടെ​യും പ​ത്ത് പാ​ശ്ചാ​ത്യ, പൗ​ര​സ്ത്യ പി​താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ​യും പ്ര​തി​മ​ക​ൾ. ഓ​രോ​ന്നും ഏ​ഴു​മീ​റ്റ​ർ ഉ​യ​ര​മു​ള്ള​വ​യാ​ണ്.

പ​ള്ളി​ക്ക് അ​ഞ്ചു ക​വാ​ട​ങ്ങ​ൾ. ന​ടു​വി​ല​ത്തെ വെ​ങ്ക​ല​ക​വാ​ടം പു​രാ​ത​ന റോ​മ​ൻ ഫോ​റ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് 1660ൽ ​ഇ​വി​ടെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു സ്ഥാ​പി​ച്ച​താ​ണ്. വ​ല​ത്തേ അ​റ്റ​ത്തേ​താ​ണ് വി​ശു​ദ്ധ വ​ത്സ​ര​ത്തി​ൽ മാ​ത്രം തു​റ​ക്കു​ന്ന വി​ശു​ദ്ധ​ക​വാ​ടം.

""സു​വ​ർ​ണ ദേ​വാ​ല​യം'' എ​ന്ന വി​ളി​പ്പേ​ര് അ​ന്വ​ർ​ഥ​മാ​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് പ​ള്ളി​യു​ടെ ഉ​ൾ​ഭാ​ഗം. ഗം​ഭീ​ര​മാ​യ പ​ത്ത് ച​തു​ര​ൻ തൂ​ണു​ക​ൾ താ​ങ്ങി​നി​ർ​ത്തു​ന്ന മ​ച്ചി​ലേ​ക്ക് അ​റി​യാ​തെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ പോ​കും. സു​വ​ർ​ണ​മ​ഞ്ഞ​പ്പൊ​ലി​മ​യി​ൽ തി​ള​ങ്ങു​ന്ന അ​നേ​കം കാ​സ്ക്ക​റ്റു​ക​ളാ​ണ് മ​ച്ചി​ൽ. ഓ​രോ തൂ​ണി​നോ​ടും ചേ​ർ​ന്ന് 12 ശ്ലീ​ഹ​ന്മാ​രു​ടെ നാ​ലേ​കാ​ൽ മീ​റ്റ​ർ ഉ​യ​ര​മു​ള്ള മാ​ർ​ബി​ൾ പ്ര​തി​മ​ക​ൾ. ഹൈ​ക്ക​ലാ​യു​ടെ ഇ​രു​വ​ശ​ത്തും ഈ​ര​ണ്ട് ഇ​ട​നാ​ഴി​ക​ൾ. ഭി​ത്തി​ക​ളി​ൽ നി​ര​വ​ധി ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ, ലം​ബ​ശി​ല്പ​ങ്ങ​ൾ. ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ​യും പു​റം​ഭി​ത്തി​ക​ളി​ൽ ക​പ്പേ​ള​ക​ൾ.

പേ​പ്പ​ൽ അ​ൾ​ത്താ​ര

ബ​സി​ലി​ക്ക​യു​ടെ കേ​ന്ദ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തു​ള്ള പേ​പ്പ​ൽ അ​ൾ​ത്താ​ര 1367ൽ ​സ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്. ഉ​യ​ര​മേ​റി​യ ഒ​രു പാ​ലി​ക​യ്ക്കു താ​ഴെ​യാ​ണ് അ​ൾ​ത്താ​ര. പാ​ലി​ക​യു​ടെ തൂ​ണു​ക​ൾ കൃ​ഷ്ണ​ശി​ല​യി​ലും മാ​ർ​ബി​ളി​ലും തീ​ർ​ത്ത​താ​ണ്. അ​ൾ​ത്താ​ര വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലി​ലും. ഈ ​അ​ൾ​ത്താ​ര​യി​ൽ വി​ശു​ദ്ധ പ​ത്രോ​സ് മു​ത​ൽ സി​ൽ​വെ​സ്റ്റ​ർ ഒ​ന്നാ​മ​ൻ വ​രെ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന അ​ൾ​ത്താ​ര​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ ഉ‍​ൾ​ച്ചേ​ർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. പാ​ലി​ക​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും മു​ക​ളി​ല​ത്തെ ത​ട്ടി​ൽ പ​ത്രോ​സ്, പൗ​ലോ​സ് ശ്ലീ​ഹ​ന്മാ​രു​ടെ അ​ർ​ധ​കാ​യ പ്ര​തി​മ​ക​ൾ കാ​ണാം. ആ ​പ്ര​തി​മ​ക​ളി​ൽ അ​വ​രു​ടെ തി​രു​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ നി​ക്ഷേ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. പാ​ലി​ക​യും അ​ൾ​ത്താ​ര​യും ഗോ​ത്തി​ക് ശൈ​ലി​യി​ലും ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ന്‍റെ രൂ​പ​ഘ​ട​ന ബാ​രോ​ക് ശൈ​ലി​യി​ലു​മാ​ണ്. ദി​വ​സേ​ന വി​ശു​ദ്ധ കു​ർ​ബാ​ന ന​ട​ക്കു​ന്ന ക​പ്പേ​ള മ​ദ്ബ​ഹ​യു​ടെ ഇ​ട​തു​വ​ശ​ത്താ​ണ്.

ക​ണ്ടു​തീ​രാ​തെ

മ​ദ്ബ​ഹാ​ഭി​ത്തി​യി​ലെ മൊ​സ​യി​ക് 1292ൽ ​പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​താ​ണ്. 1884-86 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റേ​ക്കു നീ​ട്ടി​യ​പ്പോ​ൾ ശ്ര​ദ്ധാ​പൂ​ർ​വം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ച​താ​ണി​ത്. ഏ​റ്റ​വും മു​ക​ളി​ൽ മാ​ലാ​ഖ​മാ​ർ വ​ണ​ങ്ങു​ന്ന മി​ശി​ഹാ. മൊ​സ​യി​ക്കി​ന്‍റെ മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ ര​ത്ന​ഖ​ചി​ത​മാ​യ കു​രി​ശ് സു​വ​ർ‌​ണ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ വി​രാ​ജി​ക്കു​ന്നു. പ​രി​ശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്‍റെ പ്ര​തീ​ക​മാ​യ പ്രാ​വ് കു​രി​ശി​ന്മേ​ൽ പ​റ​ന്നി​റ​ങ്ങു​ന്നു. കു​രി​ശി​ൻ ചു​വ​ട്ടി​ൽ പ​റു​ദീ​സ​യി​ലെ നാ​ലു ന​ദി​ക​ൾ, ദാ​ഹം ശ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന മാ​നു​ക​ളും ചെ​മ്മ​രി​യാ​ടു​ക​ളും.

കു​രി​ശി​ന്‍റെ ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി പ​രി. ക​ന്യ​കാ​മ​റി​യം, സ്നാ​പ​ക യോ​ഹ​ന്നാ​ൻ, യോ​ഹ​ന്നാ​ൻ സു​വി​ശേ​ഷ​ക​ൻ, പ​ത്രോ​സ്, പൗ​ലോ​സ്, അ​ന്ത്ര​യോ​സ് എ​ന്നി​വ​രു​ടെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ. വി​ശു​ദ്ധ ഫ്രാ​ൻ​സി​സ് അ​സീ​സി, പാ​ദു​വാ​യി​ലെ വി​ശു​ദ്ധ അ​ന്തോ​നി, നി​ക്കോ​ളാ​സ് നാ​ലാ​മ​ൻ പാ​പ്പ എ​ന്നി​വ​രെ​യും ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ ​മൊ​സ​യി​ക്കി​നു താ​ഴെ​യാ​ണ് വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലി​ൽ കൊ​ത്തി​യ പേ​പ്പ​ൽ ഭ​ദ്രാ​സ​നം.

പ​ള്ളി​യു​ടെ ഇ​ട​തു​വ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു പു​റ​ത്തേ​ക്കു​ള്ള വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നാ​ൽ വൈ​ദി​ക​ർ യാ​മ​പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക​ൾ ചൊ​ല്ലി​യി​രു​ന്ന ക്ലോ​യി​സ്റ്റ​ർ എ​ന്നു പേ​രു​ള്ള ക​മാ​ന​മാ​ർ​ഗ​ത്തി​ലെ​ത്താം. ഒ​രു ന​ടു​മു​റ്റ​വും നാ​ലു​വ​ശ​ത്തും വ​രാ​ന്ത​ക​ളും. വ​രാ​ന്ത​ക​ളി​ലെ വി​ചി​ത്രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള നി​ര​വ​ധി മാ​ർ​ബി​ൾ തൂ​ണു​ക​ളാ​ണ് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്. 1215-1223 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ണി​ത​താ​ണ് ഇ​വ. ന​ടു​മു​റ്റ​ത്തു​ള്ള കി​ണ​റി​നു പ​തി​നൊ​ന്നു നൂ​റ്റാ​ണ്ട് പ​ഴ​ക്ക​മു​ണ്ട്. ഏ​തൊ​രു തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​നും തൊ​ട്ട​റി​യാ​വു​ന്ന ആ​ത്മീ​യ ഊ​ർ​ജ​വു​മാ​യി ലാ​റ്റ​റ​ൻ ഹൃ​ദ​യം തു​ടി​ച്ചു കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ജെ​റി ജോ​ർ​ജ്, ബോ​ൺ