ഹൈന്ദവ പുരാണമനുസരിച്ച് ത്രിമൂര്ത്തികളില് ഏറ്റവും ഉഗ്രമൂര്ത്തിയാണ് ശിവന്. ശിവനു കോപം തോന്നുവാന് അത്ര വലിയ കാരണമൊന്നും വേണ്ടത്രേ.
ഒരിക്കല് ദേവന്മാരുടെ എന്തോ നടപടി ശിവനെ പ്രകോപിപ്പിക്കാനിടയായി. ഞൊടിയിടയില് ശിവന് കോപം കൊണ്ടു വിറച്ചു. ശിവന്റെ കോപം കണ്ട ദേവേന്ദ്രനും മറ്റു ദേവന്മാരും ജീവനും കൊണേ്ടാടി. പക്ഷേ, ശിവന്റെ കോപംകണ്ടിട്ടു ബ്രഹ്മാവിന് ഒരു കൂസലുമില്ല. അദ്ദേഹം നിന്നിടത്ത് അനങ്ങാതെ തന്നെ നിന്നു.
ശിവന്റെ കോപം വര്ധിക്കുവാന് പിന്നെ വേറെ കാരണമൊന്നും വേണ്ടിയിരുന്നില്ല. തന്റെ കോപത്തെ മാനിക്കാത്ത ബ്രഹ്മാവോ? ശിവന് ബ്രഹ്മാവിന്റെ നേരേ അടുത്തു. ഞൊടിയിടയില് ബ്രഹ്മാവിന്റെ അഞ്ചുതലകളിലൊന്നു ശിവന് നശിപ്പിച്ചു.
കോപാക്രാന്തനായ ശിവന്റെ ഈ പ്രവൃത്തി കണ്ട പാര്വതി ഞെട്ടി. തന്റെ ഭര്ത്താവ് ഇത്രമാത്രം കോപമുള്ളവനാണെങ്കില് താന് എങ്ങനെയാണ് ജീവിതകാലം മുഴുവന് അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം കഴിയുക? പാര്വതി സ്വയം ചോദിച്ചു.
ശിവന്റെ കോപം അല്പം തണുത്തപ്പോള് പാര്വതി ശിവനോട് അനുനയ സ്വരത്തില് പറഞ്ഞു: ''അങ്ങയുടെ കോപം കണ്ടിട്ട് എനിക്ക് ഭയം തോന്നുന്നു. ഇത്രമാത്രം കോപിക്കുന്ന അങ്ങയോടൊപ്പം ഞാന് എങ്ങനെയാണു കഴിയുക? അങ്ങയോടൊപ്പമുള്ള എന്റെ ജീവിതം സന്തോഷപൂര്ണമാകണമെങ്കില് അങ്ങ് കോപം പരിപൂര്ണമായും ഉപേക്ഷിക്കണം. അതു സാധ്യമല്ലെങ്കില് മരിക്കുവാന് എന്നെ അനുവദിക്കുക.''
തന്റെ കോപം കണ്ട് ഭയപ്പെട്ട പാര്വതി ആത്മാഹുതിക്കു തുനിഞ്ഞേക്കുമോ? ശിവന്റെ ചിന്ത ആദ്യം പോയത് അങ്ങനെയായിരുന്നു. തനിക്കു പാര്വതി നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനെക്കുറിച്ചു ചിന്തിക്കുവാന് പോലും തയാറല്ലായിരുന്ന ശിവന് പറഞ്ഞു. ''എന്റെ കടുകട്ടിയായ കോപത്തെക്കുറിച്ചോര്ത്തു ഞാന് തന്നെ ലജ്ജിക്കുന്നു. ഞാന് ഇനി ഒരിക്കലും കോപിക്കില്ല. ഇതു സത്യം. ഇതു സത്യം''.
കോപിക്കയില്ലെന്നു പാര്വതിയുടെ മുമ്പില് ആണയിട്ട ശിവന് തന്റെ കോപത്തെ നശിപ്പിക്കാന് ഒരു കാര്യം കൂടി ചെയ്തു. ശിവന് തന്റെ കോപം മുഴുവന് തന്നില്നിന്നു ചോര്ത്തിയെടുത്ത് അനസൂയയുടെ ഗര്ഭപാത്രത്തില് നിക്ഷേപിച്ചു. അതിന്റെ ഫലമായിട്ടാണത്രേ അത്രി മഹര്ഷിയുടെ ഭാര്യയായ അനസൂയയില് നിന്ന് ദുര്വാസാവ് എന്ന മഹാമുനി ജനിച്ചത്.
ശിവന് തന്റെ കോപം മുഴുവന് സമാഹരിച്ചെടുത്ത് അനസൂയയുടെ ഗര്ഭപാത്രത്തില് നിക്ഷേപിച്ചതെന്തുകൊണ്ടാണെന്ന ചോദ്യമുദിച്ചേക്കാം. അതൊരു കഥയാണ്. ത്രിമൂര്ത്തികള് മൂന്നുപേരും തന്റെ ഉദരത്തിലൂടെ തന്റെ പുത്രന്മാരായി ജനിക്കണമെന്ന് അനസൂയ ഒരിക്കല് ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഈ ആഗ്രഹത്തെ മാനിച്ചാണ് ശിവന് തന്റെ കോപത്തെ അനസൂയയുടെ ഗര്ഭപാത്രത്തില് നിക്ഷേപിച്ചതും അതുവഴിയായി ദുര്വാസാവ് ജനിക്കാനിടയാക്കിയതും.
ശിവന്റെ കോപം മാംസംധരിച്ചു ദുര്വാസാവ് ജനിക്കാനിടയായതുകൊണ്ടായിരിക്കണം ദുര്വാസാവ് അതികോപിഷ്ഠനായ മുനിയായി അറിയപ്പെടുന്നത്.
കോപമുള്ള മനുഷ്യരാണു നാമെല്ലാവരും. ചിലര്ക്കു കോപിക്കാന് ഒരു കാരണവും വേണ്ട. എന്നാല് പരിധിവിട്ട കോപംകൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന പ്രത്യാഘാതങ്ങള് നാം ഓര്മിക്കാറുണേ്ടാ? നിയന്ത്രണം വിട്ട കോപംമൂലം എത്രയോ പേരുടെ ജീവിതമാണു നാം നരകതുല്യമാക്കുന്നത്?
പാര്വതിയെപ്പോലെ ഭര്ത്താവിന്റെ കോപംകൊണ്ടു തീ തിന്നുന്ന ഭാര്യമാരെ നാം കണ്ടിട്ടില്ലേ? അതുപോലെ ഉഗ്രരൂപിണിയായ ഭാര്യയുടെ കോപത്തില് ഭസ്മമായിപ്പോകുന്ന ഭര്ത്താക്കന്മാരെ കാണാറില്ലേ? നിയന്ത്രണാതീതമായ കോപം മൂലം മക്കളുടെ ജീവിതം ദുരിതപൂര്ണമാക്കുന്ന മാതാപിതാക്കളും മാതാപിതാക്കളുടെ ഹൃദയത്തില് തീ കോരിയിടുന്ന കോപിഷ്ഠരായ മക്കളും നമുക്ക് അപരിചിതരല്ലല്ലോ.
കുടുംബത്തിലും ജോലിസ്ഥലത്തും പൊതുസ്ഥലങ്ങളിലുമൊക്കെ നിയന്ത്രണംവിട്ട കോപത്തിന്റെ തിക്തഫലങ്ങള് നാം കാണാറുണ്ട്. എങ്കില്പ്പോലും നമ്മുടെ കോപം ശമിപ്പിക്കാനും നിയന്ത്രണപൂര്ണമാക്കാനും നാം ഹൃദയപൂര്വം ശ്രമിക്കാറുണേ്ടാ?
ശിവനു തന്റെ കോപത്തെ തന്നില്നിന്നു ചോര്ത്തിയെടുത്തു പുറത്തുകളയുവാനുള്ള ദിവ്യശക്തിയുണ്ടായിരുന്നു. അങ്ങനെയുള്ള ശക്തിയൊന്നും നമുക്കില്ലെന്നതു ശരിതന്നെ. എന്നാല്, മനസുവച്ചാല് നമ്മുടെ കോപത്തെ തീര്ച്ചയായും നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കാം.
പക്ഷേ, കോപം നിയന്ത്രണവിധേയമാകണമെങ്കില് ആദ്യമേതന്നെ നമ്മുടെ കോപത്തെക്കുറിച്ചും അതിന്റെ ദുഷ്ഫലങ്ങളെക്കുറിച്ചും ലജ്ജയും ദുഃഖവും തോന്നണം. ത്രിമൂര്ത്തികളിലൊരാളായ തനിക്കു നിയന്ത്രണംവിട്ട കോപം ഒട്ടും ഭൂഷണമല്ലെന്നു ശിവന് മനസിലാക്കി. തന്മൂലമാണ് ശിവന് തന്റെ കോപത്തെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്യാന് തയാറായത്.
സ്വന്തം മനുഷ്യത്വത്തെക്കുറിച്ചും വ്യക്തിത്വത്തെക്കുറിച്ചും യഥാര്ഥ ഉള്ക്കാഴ്ചയും അഭിമാനവുമുണെ്ടങ്കില് നിയന്ത്രണം വിട്ട കോപം നമുക്കൊട്ടും ഭൂഷണമല്ലെന്ന് വേഗം മനസിലാകും. എന്നാല് നമ്മുടെയും മറ്റുള്ളവരുടെയും മനുഷ്യത്വത്തിനും വ്യക്തിത്വത്തിനും ഒരു വിലയും കൊടുക്കുന്നില്ലെങ്കില് നമ്മുടെ കോപത്തെക്കുറിച്ചു നമുക്കെപ്പോഴെങ്കിലും ലജ്ജയോ ദുഃഖമോ തോന്നുമെന്നു കരുതേണ്ട.
ബുദ്ധിയും വിവേകവുമുള്ള മനുഷ്യരാണു നാമെങ്കില് തീര്ച്ചയായും നമ്മുടെ കോപത്തെ നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കുന്നതില് ശ്രദ്ധിക്കും. കാരണം, നമ്മുടെ മനുഷ്യത്വം അത്രമാത്രം നഷ്ടപ്പെടുത്തിക്കളയുന്ന ദുര്ഗുണങ്ങളിലൊന്നാണു നിയന്ത്രണം വിട്ട കോപം.
കോപിക്കുവാന് ന്യായമായ കാരണങ്ങളുണെ്ടങ്കില് നമ്മുടെ കോപത്തെ നീതീകരിക്കാനായേക്കുമെന്നതു ശരിയാണ്. പക്ഷേ, അപ്പോഴും നാം കോപിക്കണോ എന്ന ചോദ്യം അവശേഷിക്കുന്നു. പരിധിവിട്ട കോപംകൊണ്ടു നാം ഒന്നും നേടുന്നില്ല എന്നതാണു വസ്തുത. എന്നുമാത്രമല്ല, അങ്ങനെയുള്ള കോപംകൊണ്ട് ഏറെ നഷ്ടമുണ്ടാകുന്നുണ്ടുതാനും.
നമ്മുടെ കോപത്തെ നിയന്ത്രിക്കാന് നമുക്കു ശ്രമിക്കാം. അതിനു സ്വയം സാധിക്കുന്നില്ലെങ്കില് ദൈവത്തിന്റെ സഹായം തേടാന് താമസിക്കേണ്ട.