അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​ഹാ​ന​ഗ​രം
ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ബ​ഹു​സ്വ​ര​ത​ക​ളെ​യും പ്രൗ​ഢ​മാ​യ പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യെ​യും രാ​ഷ്ട്രീ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളെ​യും ഒ​ന്നാ​കെ ആ​വാ​ഹി​ക്കു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മാ​റു​ന്ന മു​ഖ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്, വി​ഖ്യാ​ത​മാ​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ രൂ​പ​മാ​റ്റ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്

‘ഫെ​ർ​മി​റ്റാ​സ്, യൂ​ട്ടി​ലി​റ്റാ​സ്, വെ​ന്യൂ​സ്റ്റാ​സ് ’- സ്ഥി​ര​ത, ഉ​പ​യോ​ഗം, സൗ​ന്ദ​ര്യം. ഒ​ന്നാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന വി​ഖ്യാ​ത റോ​മ​ൻ വാ​സ്തു​ശി​ൽ​പി വി​ട്രൂ​വി​യ​സി​ന്‍റെ ’ഡി ​ആ​ർ​ക്കി​റ്റെ​ക്ചു​റ’ എ​ന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ വാ​സ്തു​ശി​ൽ​പ ദ​ർ​ശ​ന​മാ​ണി​ത്.

ആ​കൃ​തി ആ​വ​ശ്യ​ത്തെ അ​നു​ഗ​മി​ക്കു​ന്നു (ഫോം ​ഫോ​ളോ​സ് ഫം​ഗ്ഷ​ൻ) എ​ന്നാ​ണു പ​ത്തൊ​ന്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ ആ​ർ​ക്കി​ടെ​ക്‌​ട് ലൂ​യി​സ് സ​ള്ളി​വ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ഒ​രു കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ ധ​ർ​മ​വും ഘ​ട​ന​യും പോ​ലെ സു​സ്ഥി​ര​ത​യും മ​നോ​ഹാ​രി​ത​യും പാ​രി​സ്ഥി​തി​ക സൗ​ഹാ​ർ​ദ​ത​യും ഇ​ക്കാ​ല​ത്തു പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്.

സ്ഥി​ര​ത, ഉ​പ​യോ​ഗം, സൗ​ന്ദ​ര്യം എ​ന്നി​വ​യേ​ക്കാ​ളേ​റെ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യം, പ്ര​തി​ച്ഛാ​യ, ന​ഗ​രാ​സൂ​ത്ര​ണം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യാ​ണ് ആ​ധു​നി​ക ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​രി​ക​ളു​ടെ രൂ​പ​ക​ൽ​പ​ന​യി​ൽ പ്ര​ധാ​നം. ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യു​ടെ സ്വ​ന്തം മു​ദ്ര പ​തി​പ്പി​ക്കാ​നും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ താ​ത്പ​ര്യ​ത്തി​ലും ചി​ല​പ്പോ​ൾ അ​ഴി​മ​തി​ക്കു വ​ഴി​യൊ​രു​ക്കാ​നു​മാ​ണ് ഇ​ക്കാ​ല​ത്തെ പ​ല മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളും. ക്രി​സ്തു​വി​നു മു​ൻ​പും പി​ൻ​പു​മാ​യി ച​രി​ത്രം വേ​ർ​തി​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ അ​താ​തു രാ​ജ്യ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ മ​റ്റൊ​രു പു​തു​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ വ​ഴി​ത്തി​രി​ക്ക​ൽ കൂ​ടി​യാ​കു​മി​ത്.

ഡ​ൽ​ഹി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് മം​ഗ​ളേ​ഷ് ദ​ബ്രാ​ളി​ന്‍റെ ഒ​രു ഹി​ന്ദി ക​വി​ത​യു​ണ്ട്.
ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ പു​തു​താ​യി ക​ട​ന്നു​വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ
അ​യാ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു ’ഹും, ​എ​ന്തൊ​രു ന​ശി​ച്ച ന​ഗ​രം’.
പി​ന്നീ​ട് അ​യാ​ൾ തി​രി​ച്ചു​പോ​യി​ല്ല.

മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ ജോ​ലി​യും ജീ​വി​ത​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടു കു​റ​ച്ചു കാ​ല​ത്തേ​ക്കു മാ​ത്രം എ​ന്നു ക​രു​തി ഡ​ൽ​ഹി​ക്കാ​രാ​യി മാ​റി​യ എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും ആ​ത്മ​ക​ഥ​യാ​ണ് ഈ ​ക​വി​ത​യു​ടെ വ​രി​ക​ളി​ലു​ള്ള​ത്.

എ​ല്ലാം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന ത​ല​സ്ഥാ​നം

ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ൾ ഭ​ര​ണ​സി​രാ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ മൂ​ർ​ത്തീ​ഭാ​വം (എം​ബോ​ഡി​മെ​ന്‍റ് ഓ​ഫ് അ​ഥോ​റി​റ്റി) കൂ​ടി​യാ​ണ്. അ​ധി​കാ​ര ഇ​രി​പ്പി​ടം (സീ​റ്റ് ഓ​ഫ് പ​വ​ർ) എ​ന്ന​തി​ലേ​റെ പ്രാ​ധാ​ന്യം ഓ​രോ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്തി​നു​മു​ണ്ട്.

ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ബ​ഹു​സ്വ​ര​ത​യു​ടെ​യും പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ​യും നേ​ർ​ചി​ത്ര​മാ​ണു ഡ​ൽ​ഹി. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ സാം​സ്കാ​രി​ക​വും സാ​മൂ​ഹി​ക​വും മ​ത​പ​ര​വു​മാ​യ വൈ​വി​ധ്യ​ങ്ങ​ൾ വ​രെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്തു പ്ര​തി​ഫ​ലി​ക്കും. ഭ​ര​ണ​നി​ർ​വ​ഹ​ണ​വും നി​യ​മ​നി​ർ​മാ​ണ സ​ഭ​യും നീ​തി​പീ​ഠ​വും മി​ക്ക രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഒ​രു​മി​ച്ചു ചേ​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​തും പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്.

ഇ​വ വേ​ർ​തി​രി​ച്ചു പ​ല സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലാ​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. മൂ​ന്നു ത​ല​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ള്ള ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ര​ണ്ടു ത​ല​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ നേ​രി​ൽ ക​ണ്ട​തു മ​റ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. കേ​പ് ടൗ​ണ്‍ ല​ജി​സ്ലേ​ച്ച​റി​ന്‍റെ​യും പ്രി​ട്ടോ​റി​യ അ​ഡ്മി​നി​സ്ട്രേ​ഷ​ന്‍റെ​യും ബ്ലോം​ഫൊ​ൻ​ടെ​യ്ൻ ജു​ഡീ​ഷ്യ​റി​യു​ടെ​യും ത​ല​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

സി​ഡ്നി​യും മെ​ൽ​ബോ​ണും ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്തി​നാ​യി മ​ത്സ​രി​ച്ച​പ്പോ​ഴാ​ണ് കാ​ൻ​ബ​റ എ​ന്ന പു​തി​യ ത​ല​സ്ഥാ​നം ഓ​സ്ട്രേ​ലി​യ പ​ടു​ത്തു​യ​ർ​ത്തി​യ​ത്. കാ​ൻ​ബ​റ​യി​ലെ പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റ് മ​ന്ദി​ര​ത്തി​നു സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും ആ​ധു​നി​ക വാ​സ്തു​ശി​ല്പ ക​ല​യു​ടെ മി​ക​വും ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഇ​ന്ത്യ​ൻ പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റ് മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ന്‍റെ പ​കു​തി ഗാം​ഭീ​ര്യം ഇ​ല്ലെ​ന്ന് അ​വി​ടെ ചെ​ന്ന​പ്പോ​ൾ തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഇ​ന്ത്യ​യി​ലും ത​ല​സ്ഥാ​നം മാ​റി​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ത​ല​സ്ഥാ​നം പ​ഴ​യ ക​ൽ​ക്ക​ട്ട ആ​യി​രു​ന്നു. 1911 ലാ​ണ് ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള മാ​റ്റം. ജോ​ർ​ജ് അ​ഞ്ചാ​മ​ൻ രാ​ജാ​വി​ന്‍റെ​താ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം.

മു​ഗ​ൾ സാ​മ്രാ​ജ്യം അ​ട​ക്കം നി​ര​വ​ധി സാ​മ്രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി​രു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി വ​ള​രെ മു​ന്പേ പ്ര​ധാ​ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ കേ​ന്ദ്ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ പു​രാ​ന ഖി​ല എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന കോ​ട്ട​യ്ക്കു​ള്ളി​ൽ ഇ​ന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥ​ന​ഗ​രം ഇ​രു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്‍റെ തു​ട​ക്കം വ​രെ നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്നു.

പ​ല​രും മാ​റ്റി​പ്പ​ണി​ത ഡ​ൽ​ഹി

പ​ല​ത​വ​ണ നി​ർ​മി​ച്ച​തും ന​ശി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും പു​ന​ർ​നി​ർ​മി​ച്ച​തു​മാ​യ ന​ഗ​ര​മാ​ണു ഡ​ൽ​ഹി. പ​ല ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളും അ​വ​രു​ടേ​താ​യ രീ​തി​യി​ൽ പു​ന​ർ​നി​ർ​മി​ക്കു​ന്നു. അ​ധി​നി​വേ​ശം ന​ട​ത്തി​യ വി​ദേ​ശി​ക​ളി​ൽ പ​ല​രും ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​രം കൊ​ള്ള​യ​ടി​ച്ച​താ​യും പ​റ​യു​ന്നു. എ​ട്ടാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ തോ​മ​റി​ന്‍റെ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണു ഡ​ൽ​ഹി ന​ഗ​ര​നി​ർ​മി​തി​യു​ടെ തു​ട​ക്കം. മ​ധ്യ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ 736 മു​ത​ൽ 1193 വ​രെ തൊ​മാ​ര രാ​ജ​വം​ശ​വും ചൗ​ഹാ​നും ഡ​ൽ​ഹി ഭ​രി​ച്ചു.

ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഉ​പ​ഭൂ​ഖ​ണ്ഡ​ത്തി​ലെ പ്ര​ബ​ല ശ​ക്തി​യാ​യി​രു​ന്ന, തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ അ​ഞ്ച് രാ​ജ​വം​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ര​ന്പ​ര​യാ​യ സു​ൽ​ത്താ​നേ​റ്റ് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഡ​ൽ​ഹി സാം​സ്കാ​രി​ക കേ​ന്ദ്ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. 1526 ൽ ​അ​വ​സാ​ന ലോ​ദി സു​ൽ​ത്താ​നാ​യ ഇ​ബ്രാ​ഹിം ലോ​ദി​യു​ടെ സൈ​ന്യ​ത്തെ ഒ​ന്നാം പാ​നി​പ്പ​ത്ത് യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ബാ​ബ​ർ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി മു​ഗ​ൾ സാ​മ്രാ​ജ്യം രൂ​പീ​ക​രി​ച്ച​തോ​ടെ ഡ​ൽ​ഹി സു​ൽ​ത്താ​നേ​റ്റ് അ​വ​സാ​നി​ച്ചു.

മൂ​ന്നു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ളം മു​ഗ​ള​ൻ​മാ​ർ ഈ ​പ്ര​ദേ​ശം ഭ​രി​ച്ചു. അ​ഞ്ചാ​മ​ത്തെ മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി ഷാ​ജ​ഹാ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​ക്കു​ള്ളി​ൽ മ​തി​ലു​ക​ളു​ള്ള ഷാ​ജ​ഹാ​നാ​ബാ​ദ് ന​ഗ​ര​വും അ​തി​ന്‍റെ അ​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ളാ​യ ചെ​ങ്കോ​ട്ട​യും ജു​മാ മ​സ്ജി​ദും നി​ർ​മി​ച്ചു. 1757 ൽ ​ന​ട​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ മ​റാ​ത്ത​ക​ൾ ഡ​ൽ​ഹി പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കി. 1803 ൽ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഈ​സ്റ്റ് ഇ​ന്ത്യാ ക​ന്പ​നി ഡ​ൽ​ഹി പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.

ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ആ​സൂ​ത്ര​ണം

ക​ൽ​ക്ക​ട്ട​യി​ൽ​നി​ന്നു ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലേ​ക്കു ത​ല​സ്ഥാ​നം മാ​റ്റി​യ​പ്പോ​ൾ പ​ക്ഷേ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ പ​ഴ​യ​തെ​ല്ലാം പാ​ടെ തൂ​ത്തെ​റി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യും മു​ഗ​ൾ, ഹി​ന്ദു, ക്രി​സ്ത്യ​ൻ (യൂ​റോ​പ്യ​ൻ) വാ​സ്തു​ശി​ൽ​പ രീ​തി​ക​ളും സം​യോ​ജി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പ​ല​തും നി​ല​നി​ർ​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്യാ​ൻ സ​ർ എ​ഡ്വി​ൻ ലാ​ൻ​ഡ്സീ​ർ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് എ​ന്ന ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് വാ​സ്തു​വി​ദ​ഗ്ധ​ൻ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​രി​യു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യ​വും സൗ​ക​ര്യ​വും ആ​ർ​ഭാ​ട​വു​മെ​ല്ലാം ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് വാ​സ്തു​ശി​ല്പ വൈ​ദ​ഗ്ധ്യ​ത്തി​ന്‍റെ നേ​ർ​ചി​ത്ര​മാ​ണ്.

പ്രൗ​ഢ​ഗം​ഭീ​ര​മാ​യ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​ൻ മു​ത​ൽ കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​മാ​രു​ടെ ബം​ഗ്ലാ​വു​ക​ൾ വ​രെ​യു​ള്ള വി​ശാ​ല​മാ​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് മേ​ഖ​ല ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും മ​നോ​ഹ​ര ന​ഗ​ര​നി​ർ​മി​തി​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണ്. എ​ഡ്വി​ൻ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സും ജോ​ർ​ജ് ബേ​ക്ക​റും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ സം​ഘ​മാ​ണ് ന്യൂ​ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ ശി​ൽ​പി​ക​ൾ.

1947 ൽ ​സ്വ​ത​ന്ത്ര റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ആ​യ​ശേ​ഷ​വും ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി ഇ​തേ ഡ​ൽ​ഹി തു​ട​ർ​ന്നു.​രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നും (വൈ​സ്രോ​യി​യു​ടെ കൊ​ട്ടാ​രം) ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റും പ്ര​ധാ​ന ബം​ഗ്ലാ​വു​ക​ളു​മെ​ല്ലാം എ​ഡ്വി​ൻ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സി​ന്‍റെ ഡി​സൈ​ൻ ആ​ണ്.

പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​ടെ ഓ​ഫീ​സ് അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള സെ​ക്ര​ട്ടേ​റി​യ​റ്റ് സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന നോ​ർ​ത്ത്, സൗ​ത്ത് ബ്ലോ​ക്കു​ക​ൾ ജോ​ർ​ജ് ബേ​ക്ക​റു​ടെ രൂ​പ​ക​ൽ​പ​ന​യാ​ണ്. എ​ങ്കി​ലും ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മൊ​ത്ത​ത്തി​ലു​ള്ള ഡി​സൈ​ൻ രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സി​ന്‍റെ പേ​രി​ലാ​ണു രാ​ജ്യ​ത​ല​സ്ഥാ​നം പൊ​തു​വെ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു നി​ര​വ​ധി ഗ​വേ​ഷ​ണ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളും വീ​ഡി​യോ, ഫോ​ട്ടോ ശേ​ഖ​ര​ങ്ങ​ളും ഉ​ണ്ട്. ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ട്ര​സ്റ്റ് എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലു​ള്ള സം​ഘ​ട​ന പ​ല ച​ർ​ച്ച​ക​ളും ഗ​വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും ച​രി​ത്ര​സ്മ​ര​ണി​ക​ക​ളും ഇ​റ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​യി​ലെ മി​ഴി​വേ​റി​യ അ​ധ്യാ​യ​മാ​യാ​ണ് ലോ​ക​മെ​ങ്ങു​മു​ള്ള ആ​ർ​ക്കി​ടെ​ക്റ്റു​മാ​ർ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യെ ക​ണ​ക്കാ​ക്കു​ന്ന​ത്.

ത​ല​സ്ഥാ​ന​ഭം​ഗി വി​വ​ര​ണാ​തീ​തം

മ​റ്റേ​തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​രു രാ​ജ്യ​ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​രം പോ​ലെ​യ​ല്ല ന്യൂ ​ഡ​ൽ​ഹി. അ​ന്പ​തി​ലേ​റെ ലോ​ക​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഡ​ൽ​ഹി​യോ​ളം മ​നം ക​വ​രു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു ത​ല​സ്ഥാ​ന​വും ഇ​ന്നേ​വ​രെ കാ​ണാ​നാ​യി​ട്ടി​ല്ല. റെ​യ്സീ​ന കു​ന്നി​ലെ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നും നോ​ർ​ത്ത്, സൗ​ത്ത് ബ്ലോ​ക്കു​ക​ളും മു​ത​ൽ ഇ​ന്ത്യ ഗേ​റ്റ് വ​രെ കാ​ണാ​വു​ന്ന വി​ജ​യ് ചൗ​ക്കി​ൽ വെ​റു​തെ നി​ന്നാ​ൽ വ​ല്ലാ​ത്തൊ​രു അ​നു​ഭൂ​തി​യാ​ണ​ത്. റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ദി​ന പ​രേ​ഡ് ന​ട​ക്കാ​റു​ള്ള രാ​ജ്പ​ഥി​ന് ഏ​തൊ​രു രാ​ജ​വീ​ഥി​യേ​ക്കാ​ളും എ​ടു​പ്പ്.

ചെ​ങ്കോ​ട്ട, കു​ത്ത​ബ് മി​നാ​ർ, ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റ്, ജു​മാ മ​സ്ജി​ദ്, തു​ഗ്ല​ക്കാ​ബാ​ദ് കോ​ട്ട, പു​രാ​ന ഖി​ല, ജ​ന്ത​ർ മ​ന്ത​ർ, സ​ഫ്ദ​ർ​ജം​ഗ് ശ​വ​കു​ടീ​രം, ഹു​മ​യൂ​ൺ​സ് ശ​വ​കു​ടീ​രം, അ​ജ്മീ​രി ഗേ​റ്റ് തു​ട​ങ്ങി​യ​വ മു​ത​ൽ ലോ​ദി ഗാ​ർ​ഡ​ൻ​സ് വ​രെ​യു​ള്ള ച​രി​ത്ര​സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളും ഡ​ൽ​ഹി​യെ സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​ക്കു​ന്നു. പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ​യും ആ​ധു​നി​ക​ത​യു​ടെ​യും ഒ​ത്തു​ചേ​ര​ലാ​ണു ഡ​ൽ​ഹി​യെ കൂ​ടു​ത​ൽ സു​ന്ദ​രി​യാ​ക്കു​ന്ന​ത്.

മ​ര​ങ്ങ​ളും പൂ​ക്ക​ളും നി​റ​ഞ്ഞ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ റോ​ഡു​ക​ൾ​ക്കും ഓ​രോ ക​വ​ല​ക​ളെ​യും തി​രി​ക്കു​ന്ന വ​ള​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും (റൗ​ണ്ട് എ​ബൗ​ട്ടു​ക​ൾ) പ്ര​ത്യേ​ക​മാ​യൊ​രു ചാ​രു​ത​യു​ണ്ട്. ഋ​തു​ക്ക​ളു​ടെ മാ​റ്റം പൂ​ക്ക​ളി​ലും ദൃ​ശ്യ​മാ​കും.

ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ മൂ​ന്നി​ലൊ​ന്നു ഭാ​ഗം പ​ച്ച​പ്പു നി​റ​ഞ്ഞ ഹ​രി​ത ഭൂ​മി​യാ​ണെ​ന്ന​തു ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മാ​റ്റു കൂ​ട്ടു​ന്നു. ഓ​രോ തെ​രു​വി​ലെ​യും മ​ര​ങ്ങ​ൾ പോ​ലും പ്ലാ​ൻ ചെ​യ്തു വ​ള​ർ​ത്തി​യ​വ​യാ​ണ്. വി​ദേ​ശ എം​ബ​സി​ക​ൾ സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന ചാ​ണ​ക്യ​പു​രി​യി​ലെ ശാ​ന്തി​പ​ഥ് അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള റോ​ഡു​ക​ളും ചു​റ്റു​പാ​ടു​ക​ളും ലോ​കോ​ത്ത​ര മി​ക​വു​ള്ള​വ​യാ​ണ്.

ഓ​ൾ​ഡ് ഡ​ൽ​ഹി​യും ന്യൂ ​ഡ​ൽ​ഹി​യും ഇ​ഴു​കി​ച്ചേ​രു​ന്പോ​ഴാ​ണ് ഇ​ന്പ​മു​ള്ള സം​ഗീ​തം പോ​ലെ​യാ​കു​ന്ന​ത്. ര​ണ്ടു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​റെ​യാ​യി ദി​വ​സ​വും കാ​ണു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ വി​വ​രി​ക്കാ​ൻ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ വേ​ണ്ടി​വ​രും.

പ​ക​രം വ​യ്ക്കാ​നി​ല്ലാ​ത്ത പ്രൗ​ഢി

ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ആ​യ​തോ​ടെ ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ പു​ന​ർ​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വി​സ്ത പ​ദ്ധ​തി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​കു​ന്പോ​ൾ പ​ഴ​മ​യു​ടെ പ്രൗ​ഢി​യാ​യി​രു​ന്ന പ​ല​തി​ലും വ​ലി​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളാ​കും വ​രു​ക. രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ൻ, നോ​ർ​ത്ത്, സൗ​ത്ത് ബ്ലോ​ക്കു​ക​ൾ, പ​ഴ​യ പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റ് മ​ന്ദി​രം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ അ​തേ​പ​ടി സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്ന​താ​ണ് ആ​ശ്വാ​സം.

രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ൻ (വൈ​സ്രോ​യി ഹൗ​സ്), നോ​ർ​ത്ത് ആ​ൻ​ഡ് സൗ​ത്ത് ബ്ലോ​ക്കു​ക​ൾ (സെ​ക്ര​ട്ടേ​റി​യ​റ്റ് കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ൾ), പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റ് മ​ന്ദി​രം, ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റ് (യു​ദ്ധ​സ്മാ​ര​കം), രാ​ജ്പ​ഥ് (പ​ഴ​യ ക്വീ​ൻ​സ് വേ), ​മ​ദ​ർ തെ​രേ​സ ക്ര​സ​ന്‍റി​ലെ (അ​ന്ന​ത്തെ വി​ല്ലിം​ഗ്ട​ണ്‍ ക്ര​സ​ന്‍റ്) ബം​ഗ്ലാ​വു​ക​ൾ, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​മാ​രു​ടെ പു​തി​യ മ്യൂ​സി​യം ആ​ക്കി മാ​റ്റി​യ തീ​ൻ മൂ​ർ​ത്തി ഹൗ​സ് എ​ന്ന പ്ര​ഥ​മ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു​വി​ന്‍റെ ഒൗ​ദ്യോ​ഗി​ക വ​സ​തി (പ​ഴ​യ ഫ്ളാ​ഗ്സ്റ്റാ​ഫ് ഹൗ​സ്), രാ​ജീ​വ് ചൗ​ക്ക് (കൊ​ണാ​ട്ട് പ്ലേ​സ്), സ​ഫ്ദ​ർ​ജം​ഗ് വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ളം (പ​ഴ​യ വി​ല്ലിം​ഗ്ട​ണ്‍ എ​യ​ർ​ഫീ​ൽ​ഡ്), ഇ​ർ​വി​ൻ ആം​ഫി​തി​യ​റ്റ​ർ (മേ​ജ​ർ ധ്യാ​ൻ ച​ന്ദ് സ്റ്റേ​ഡി​യം) തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യെ​ല്ലാം ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ അ​വി​സ്മ​ര​ണീ​യ ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് മേ​ഖ​ല ഏ​താ​ണ്ട് 28 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വി​സ്തൃ​തി​യി​ലാ​ണ്. ഇ​തി​ൽ 254.5 ഏ​ക്ക​ർ (10 ശ​ത​മാ​നം) സ്വ​കാ​ര്യ ഭൂ​മി ഒ​ഴി​കെ​യെ​ല്ലാം സ​ർ​ക്കാ​ർ ഭൂ​മി​യാ​ണ്. ആ​യി​ര​ത്തോ​ളം (950) സ​ർ​ക്കാ​ർ ബം​ഗ്ലാ​വു​ക​ളു​ണ്ട്. സ്വ​കാ​ര്യ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ത​യി​ലു​ള്ള 255 ഏ​ക്ക​റി​ന് 50,000 കോ​ടി രൂ​പ​യോ​ള​മാ​ണു വി​പ​ണി​മൂ​ല്യം ക​ണ​ക്കാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഉ​പ​രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി​യും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യും കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​മാ​രും സു​പ്രീം​കോ​ട​തി ജ​ഡ്ജി​മാ​രും സൈ​നി​ക മേ​ധാ​വി​ക​ളു​മെ​ല്ലാം വി​ശാ​ല​മാ​യ പു​ൽ​ത്ത​കി​ടി​ക​ളോ​ടു കൂ​ടി​യ ഈ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ ബം​ഗ്ലാ​വു​ക​ളി​ലാ​ണു താ​മ​സം.

ഡി​എ​ൽ​എ​ഫ് റി​യ​ൽ എ​സ്റ്റേ​റ്റ് ചെ​യ​ർ​മാ​ൻ കെ.​പി. സിം​ഗി​ന്‍റെ മ​ക​ൾ രേ​ണു​ക ത​ൽ​വാ​ർ 2016 ൽ 435 ​കോ​ടി രൂ​പ മു​ട​ക്കി​യാ​ണ് ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ഒ​രു ബം​ഗ്ലാ​വ് വാ​ങ്ങി​യ​ത്. ഇ​ന്ത്യ ബു​ൾ​സ് സ്ഥാ​പ​ക​രി​ലൊ​രാ​ളാ​യ രാ​ജീ​വ് ര​ത്ത​ൻ 2014 ൽ 2,920 ​ച​തു​ര​ശ്ര അ​ടി സ്ഥ​ലം ഈ ​മേ​ഖ​ല​യി​ൽ വാ​ങ്ങി​യ​ത് 220 കോ​ടി രൂ​പ​യ്ക്കാ​ണ്. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വി​ല കൂ​ടി​യ ഭൂ​മി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണി​ത്.

ച​രി​ത്രം തി​രു​ത്തു​ന്ന മു​ഖം മി​നു​ക്ക​ൽ

ച​രി​ത്രം ഉ​റ​ങ്ങു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ മാ​റ്റ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ല​മാ​ണി​പ്പോ​ൾ. ച​രി​ത്ര​വും ഭ​ര​ണ​വും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും മു​ത​ൽ വാ​സ്തു​ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ വ​രെ വ​ഴി​മാ​റു​ന്നു. ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മു​ഖ​ച്ഛാ​യ മാ​റ്റു​ന്ന 13,500 കോ​ടി രൂ​പ​യു​ടെ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വി​സ്ത പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ ആ​ദ്യ​ഘ​ട്ടം ര​ണ്ടാ​ഴ്ച​യ്ക്ക​കം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​കും.

വി​ജ​യ് ചൗ​ക്ക് മു​ത​ൽ ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റ് വ​രെ​യു​ള്ള സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വി​സ്ത അ​വ​ന്യൂ​വി​ന് മാ​ത്രം 608 കോ​ടി​യാ​ണു ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച​ത്. അ​വ​ന്യൂ​വി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യ രാ​ജ്പ​ഥി​ലെ​യും ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റി​ലെ​യും ന​വീ​ക​രി​ച്ച പു​ൽ​ത്ത​കി​ടി​ക​ൾ ജൂ​ലൈ​യി​ൽ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി തു​റ​ക്കും.

ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ർ​ഷം ന​വം​ബ​റി​ൽ പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു ല​ക്ഷ്യം. പു​തി​യ പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റി​നാ​യി 971 കോ​ടി രൂ​പ​യാ​ണ് ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കു​ന്ന​ത്. പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റി​ന്‍റെ ഡി​സം​ബ​റി​ലെ ശൈ​ത്യ​കാ​ല സ​മ്മേ​ള​നം പു​തി​യ മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ലാ​കും ന​ട​ത്തു​ക​യെ​ന്ന് ലോ​ക്സ​ഭാ സ്പീ​ക്ക​ർ ഓം ​ബി​ർ​ല ക​ഴി​ഞ്ഞ ദി​വ​സം പ​റ​ഞ്ഞു.

ഒ​ന്ന​ര വ​ർ​ഷം മു​ന്പ് കോ​വി​ഡ് മ​ഹാ​മാ​രി​യു​ടെ മൂ​ർ​ധ​ന്യ​ത്തി​ൽ അ​ട​ച്ചി​ട്ട് നി​ർ​മാ​ണം തു​ട​ങ്ങി​യ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വി​സ്ത തു​റ​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മോ​ദി സ്പെ​ഷ​ൽ മു​ഖം ദൃ​ശ്യ​മാ​കും. ന​വം​ബ​ർ അ​വ​സാ​ന​ത്തോ​ടെ പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കു​ന്ന പു​തി​യ ത്രി​കോ​ണ പാ​ർ​ല​മെ​ന്‍റ് മ​ന്ദി​രം ഉ​ദ്ഘാ​ട​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തോ​ടെ വി​ഖ്യാ​ത​മാ​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് യു​ഗം തി​ര​ശീ​ല​യ്ക്കു പി​ന്നി​ലേ​ക്കു ഘ​ട്ടം ഘ​ട്ട​മാ​യി മ​റ​യും.

ചാ​രു​ത വി​ടാ​തെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​രം

വി​ജ​യ് ചൗ​ക്കി​ൽ നി​ന്നും ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റി​ൽ നി​ന്നു​മു​ള്ള പു​തി​യ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വി​സ്ത അ​വ​ന്യൂ​വി​ന്‍റെ ന​വീ​ക​രി​ച്ച മൂ​ന്നു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ന​യ​ന​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​ണ്. ഏ​റെ​ക്കാ​ല​മാ​യി പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പ്ര​വേ​ശ​നം നി​ഷേ​ധി​ച്ചി​രു​ന്ന ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റി​ന്‍റെ ക​മാ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ ന​ട​ക്കാ​ൻ ഇ​നി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ അ​നു​വ​ദി​ക്കും.

അ​മ​ർ ജ​വാ​ൻ ജ്യോ​തി, ഇ​ൻ​വേ​ർ​ട്ട​ഡ് റൈ​ഫി​ൾ, സൈ​നി​ക​ന്‍റെ ’യു​ദ്ധ ഹെ​ൽ​മെ​റ്റ്’ എ​ന്നി​വ തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു പു​തു​താ​യി നി​ർ​മി​ച്ച ദേ​ശീ​യ യു​ദ്ധ​സ്മാ​ര​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു മാ​റ്റി​യ​തി​നാ​ലാ​ണി​ത്.

പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​ടെ ഓ​ഫീ​സ്, പു​തി​യ വ​സ​തി ഇ​വ​യെ ത​മ്മി​ൽ ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന തു​ര​ങ്ക​പാ​ത, ഉ​പ​രാ​ഷ്‌​ട്ര​പ​തി​യു​ടെ പു​തി​യ വ​സ​തി എ​ന്നി​വ​കൂ​ടി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​കു​ന്ന​തോ​ടെ പ​ഴ​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി സാ​വ​ധാ​നം വി​സ്മൃ​തി​യാ​ലാ​കും.

എ​ങ്കി​ലും പ്രൗ​ഢ​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രും ഡ​ൽ​ഹി​ക സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രും ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ൽ സൂ​ക്ഷി​ക്കും. അ​ത്ര ചാ​രു​ത​യാ​യി​രു​ന്നു ലു​ട്ടെ​യ്ൻ​സ് ഡ​ൽ​ഹി​ക്ക്. കാ​ര്യ​മാ​യ കോ​ട്ടം ത​ട്ടി​ക്കാ​തെ​യാ​ണു ന​വീ​ക​ര​ണ​മെ​ന്ന​താ​ണ് നേ​ട്ടം. ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളെ​ന്ന് ആ​ശ്വ​സി​ക്കാം.

ജോർജ് കള്ളിവയലിൽ


Copyright @ 2022 , Rashtra Deepika Ltd.