സ്വ​ത്വം മാ​റ്റ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ
മ​ത​മ​ല്ല രാ​ഷ്‌​ട്ര​മെ​ന്നും മ​ത​ചി​ന്ത​യ​ല്ല രാ​ഷ്‌​ട്ര​ത്തെ ന​യി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​മു​ള്ള ല​ളി​ത​മാ​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​പാ​ഠം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ട് ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യു​ടെ സ്വ​ത്വം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ തു​ർ​ക്കി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നു ക​ഴി​യ​ണം.

പൗര​സ്ത്യ റോ​മാ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി​രു​ന്ന കോ​ണ്‍സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ളി​ൽ ജ​സ്റ്റീ​നി​യ​ൻ ഒ​ന്നാ​മ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി ക്രി​സ്തു​വ​ർ​ഷം 537-ൽ ​പ​ണി​ക​ഴി​പ്പി​ച്ച ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലാ​യ ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യു​ടെ മ്യൂ​സി​യം പ​ദ​വി എ​ടു​ത്തു​ക​ള​ഞ്ഞ് അ​തി​നെ മോ​സ്കാ​ക്കി മാ​റ്റാ​നു​ള്ള തു​ർ​ക്കി​ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്‍റെ തീ​രു​മാ​നം ബ​ഹു​സ്വ​ര​ത​യി​ലും മ​ത​സൗ​ഹാ​ർ​ദ​ത്തി​ലും വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന ലോ​ക​ജ​ന​ത​യി​ൽ വ​ലി​യ ദുഃ​ഖ​വും ആ​ശ​ങ്ക​യും ഉ​ള​വാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ എ​ർ​ദോ​ഗ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്‍റെ ഈ ​ന​ട​പ​ടി​യി​ൽ ഫ്രാ​ൻ​സി​സ് മാ​ർ​പാ​പ്പ അ​തീ​വ ദുഃ​ഖം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു. തീ​രു​മാ​നം പു​നഃ​പ​രി​ശോ​ധി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഓ​ർ​ത്ത​ഡോ​ക്സ് സ​ഭ​യും മു​ന്നൂ​റ്റ​ന്പ​തോ​ളം ക്രൈ​സ്ത​വ​സ​ഭ​ക​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന വേ​ൾ​ഡ് കൗ​ണ്‍സി​ൽ ഓ​ഫ് ച​ർ​ച്ച​സും ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ലോ​ക പൈ​തൃ​ക പ​ദ​വി​യി​ലു​ള്ള ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യു​ടെ പ​ദ​വി മാ​റ്റി​യ​തി​ൽ യു​നെ​സ്കോ പോലുള്ള ലോ​ക​സം​ഘ​ട​ന​ക​ൾ എ​തി​ർ​പ്പ് അ​റി​യി​ച്ചു. അ​മേ​രി​ക്ക അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള പ്ര​മു​ഖ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ൽ വി​യോ​ജി​പ്പു വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി. എ​ന്നി​ട്ടും തീ​രു​മാ​നം തി​രു​ത്തു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി ഒ​രു സൂ​ച​ന​യും തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല.

ബൈ​സ​ന്‍റൈ​ൻ വാ​സ്തു​ശി​ല്പ​ക​ല​യു​ടെ മ​കു​ടോ​ദാ​ഹ​ര​ണ​മാ​യി ലോ​കം വാ​ഴ്ത്തി​യ ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ പ​രി​ശു​ദ്ധ ദൈ​വ​മാ​താ​വി​ന്‍റെ നാ​മ​ധേ​യ​ത്തി​ലു​ള്ള ദേ​വാ​ല​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. പ​രി​ശു​ദ്ധ ജ്ഞാ​നം എ​ന്നാ​ണ് ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ എ​ന്നീ ഗ്രീ​ക്ക് വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ അ​ർ​ഥം. ക്രൈ​സ്ത​വ സ​ഭ​യു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഈ ​ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ന് ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന സ്ഥാ​ന​മു​ണ്ട്. ഇ​പ്പോ​ൾ ഈ​സ്തം​ബൂ​ൾ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന കോ​ണ്‍സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ൾ ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ പേ​രി​നു കാ​ര​ണ​ഭൂ​ത​നാ​യ കോ​ണ്‍സ്റ്റന്‍റൈൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യാ​ണ് ഈ ​ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ന്‍റെ പ്രാ​ഗ്‌രൂ​പം നി​ർ​മി​ച്ച​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യ ജ​സ്റ്റീ​നി​യ​ൻ ഒ​ന്നാ​മ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി അ​തു പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​തു. 1453ൽ ​ഓ​ട്ടോ​മ​ൻ തു​ർ​ക്കി​ക​ൾ കോ​ണ്‍സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ൾ കീ​ഴ​ട​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ ദേ​വാ​ല​യ​ത്തെ മു​സ്ലിം ആ​രാ​ധ​നാ​ല​യ​മാ​യ മോ​സ്ക് ആ​ക്കി മാ​റ്റി. കോ​ണ്‍സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ളി​ന്‍റെ പ​ത​നം യൂ​റോ​പ്പി​ൽ മ​ധ്യ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ അ​ന്ത്യ​മാ​യാ​ണു ച​രി​ത്ര​കാ​രന്മാ​ർ വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്ന​ത്. കോ​ണ്‍സ്റ്റാ​ന്‍റി​നോ​പ്പി​ൾ കീ​ഴ​ട​ക്കി​യ തു​ർ​ക്കി​ക​ൾ ആ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ ക്രൈ​സ്ത​വ ദേ​വാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ മോ​സ്കാ​ക്കി മാ​റ്റി​യ​താ​യി ച​രി​ത്രം പ​റ​യു​ന്നു.

തു​ർ​ക്കി റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്കി​ന്‍റെ സ്ഥാ​പ​ക​നും പു​രോ​ഗ​മ​ന​വാ​ദി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന മു​സ്ത​ഫ ക​മാ​ൽ അ​ത്താ​ത്തു​ർ​ക്ക് പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യ​പ്പോ​ൾ ഒ​രു വ​ലി​യ തെ​റ്റു തി​രു​ത്തു​ന്ന​തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യെ 1935ൽ ​മ്യൂ​സി​യ​മാ​ക്കി മാ​റ്റി. തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ പാ​ശ്ചാ​ത്യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തും പ​ർ​ദ നി​രോ​ധി​ച്ച​തു​മ​ട​ക്കം പ​ല പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യ ആ​ളാ​ണു മു​സ്ത​ഫ ക​മാ​ൽ. എ​ന്നാ​ൽ, മ​ത​തീ​വ്ര​വാ​ദി​യാ​യ ത​യ്യി​പ് എ​ർ​ദോ​ഗ​ൻ 2014ൽ ​പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യ​തോ​ടെ തു​ർ​ക്കി​യെ ഇ​രു​ണ്ട യു​ഗ​ത്തി​ലേക്കു മ​ട​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന പ​ല തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും വ​ന്നു. അ​തി​ൽ ഒ​ടു​വി​ല​ത്തേ​താ​ണ് ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യെ മോ​സ്കാ​ക്കി മാ​റ്റിയ ന​ട​പ​ടി.

തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ പെ​രു​കു​ക​യും രാ​ജ്യം സാ​ന്പ​ത്തി​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ലേ​ക്കു നീ​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്പോ​ൾ ജ​ന​ശ്ര​ദ്ധ തി​രി​ച്ചു​വി​ടാ​നാ​ണ് ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യെ മോ​സ്കാ​ക്കാ​നു​ള്ള തീ​രു​മാ​നം എ​ർ​ദോ​ഗ​ൻ എ​ടു​ത്ത​തെ​ന്ന വാ​ദ​മു​ണ്ട്. അ​തെ​ന്താ​യാ​ലും ലോ​ക​ത്തെ പ്ര​മു​ഖ മ​ത​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ തെ​ല്ലും മാ​നി​ക്കാ​തെ തീ​ർ​ത്തും സ​ങ്കു​ചി​ത താ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളോ​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കു​ന്ന ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ പ​രി​ഷ്കൃ​ത സ​മൂ​ഹ​ത്തി​നു ക​ള​ങ്ക​മാ​ണ്. ലോ​ക​സ​മൂ​ഹം മാ​നി​ക്കു​ന്ന മ​ര്യാ​ദ​ക​ളെ പാ​ടേ ത​ള്ളി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന വി​പ​ത്തു​ക​ളു​ടെ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ എ​ത്ര​വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ട്. സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കെ​ട്ടു​റ​പ്പി​നു ഭീ​ഷ​ണി​യാ​യി ലോ​ക​ത്തി​ന്‍റെ പ​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും ഭീ​ക​ര​രൂ​പം പ്രാ​പി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന സ​ങ്കു​ചി​ത ചി​ന്ത​യു​ടെ​യും അ​സ​ഹി​ഷ്ണു​ത​യു​ടെ​യും പ്ര​തി​രൂ​പ​മാ​യി എ​ർ​ദോ​ഗ​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചാ​ലും തെ​റ്റു​പ​റ​യാ​നാവു​മോ? മു​ല്ല​പ്പൂ വി​പ്ല​വം, അ​റ​ബ് വ​സ​ന്തം തു​ട​ങ്ങി​യ പേ​രു​ക​ളി​ൽ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ മൂ​ടു​പ​ട​മ​ണി​ഞ്ഞു​വ​ന്ന ചി​ല മു​ന്നേ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ മ​ത​ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നു വ​ഴി​യൊ​രു​ക്കു​ന്ന ക​പ​ട​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നു ഈ​ജി​പ്തി​ലും ഇ​റാ​ക്കി​ലും മ​റ്റു പ​ല രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ക​ണ്ട​താ​ണ​ല്ലോ.

യൂ​റോ​പ്പി​ലെ രോ​ഗി എ​ന്നൊ​രു വി​ളി​പ്പേ​ര് തു​ർ​ക്കി​ക്കു പ​ണ്ടേ​യു​ണ്ട്. ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​വും മ​ത​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​വും സ്വ​ത​ന്ത്ര ചി​ന്ത​യു​മാ​ണു യൂ​റോ​പ്പി​ന്‍റെ പൊ​തു​സ്വ​ഭാ​വം. യൂ​റോ​പ്യ​ൻ യൂ​ണി​യ​നി​ൽ ക​യ​റി​പ്പ​റ്റാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന തു​ർ​ക്കി മ​താ​ധി​ഷ്ഠി​ത ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്‍റെ ഉള്ളിലുള്ള മാ​ര​ക രോ​ഗാ​ണു​ക്ക​ളെ യൂ​റോ​പ്പി​ലേ​ക്കു സം​ക്ര​മി​പ്പി​ക്കാ​നാ​ണു ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു കൂ​ടു​ത​ൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്നു. യൂ​റോ​പ്പി​ലേ​ക്കു തീ​വ്ര​വാ​ദം ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​തു തു​ർ​ക്കി​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണെ​ന്ന വാ​ദം സാ​ധൂ​ക​രി​ക്കു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ പ​ല​തു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. പാ​രീ​സി​ലെ ഭീ​ക​രാ​ക്ര​മ​ണം പോ​ലെ യൂ​റോ​പ്യ​ൻ ജ​ന​ത​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ മു​റി​പ്പെടുത്തിയ സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​ട്ടും ഇ​റാ​ക്കി​ലും സി​റി​യ​യി​ലും നി​ന്നു​ള്ള അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​ക​ളെ ര​ണ്ടു കൈ​യും നീ​ട്ടി സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ യൂ​റോ​പ്യ​ൻ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ത​യാ​റാ​യി. ആ ​സ​മീ​പ​ന​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു തീ​ർ​ത്തും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ണ് തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ ന​ട​പ​ടി​ക​ൾ.

ഓ​രോ മ​ത​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ​യും വി​ശ്വാ​സ​സം​ഹി​ത​ക​ളെ മാ​നി​ക്കാ​നും മ​ത​പ്ര​തീ​ക​ങ്ങ​ളെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​നും ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ ത​യാ​റാ​കു​ന്പോ​ഴാ​ണു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ലോ​ക​ത്തും സ​മാ​ധാ​ന​വും സൗ​ഹാ​ർ​ദ​വും പു​ല​രു​ക. ബാ​ബ​റി മ​സ്ജി​ദ് സം​ഭ​വം ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ രാ​ഷ്‌ട്രീ​യ ചി​ത്ര​ത്തെ എ​ങ്ങ​നെ മാ​റ്റി​യെ​ഴു​തി എ​ന്ന​തി​ന്‍റെ സ​ജീ​വ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണം ന​മ്മു​ടെ ക​ണ്‍മു​ന്പി​ലു​ണ്ട​ല്ലോ. ബാ​ബ​റി മ​സ്ജി​ദ് ത​ക​ർ​ക്ക​ലി​ൽ വേ​ദ​നി​ച്ച​വ​രും പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ച​വ​രു​മെ​ല്ലാം ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യു​ടെ സ്വ​ത്വം ത​ക​ർ​ക്ക​ൽ ക​ണ്ടു മൗ​നം പാ​ലി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന​തു ഖേ​ദ​ക​ര​മാ​ണ്. മ​ത​മ​ല്ല രാ​ഷ്‌​ട്ര​മെ​ന്നും മ​ത​ചി​ന്ത​യ​ല്ല രാ​ഷ്‌​ട്ര​ത്തെ ന​യി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​മു​ള്ള ല​ളി​ത​മാ​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​പാ​ഠം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ട് ഹാ​ഗി​യ സോ​ഫി​യ​യു​ടെ സ്വ​ത്വം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ തു​ർ​ക്കി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നു ക​ഴി​യ​ണം. അ​തി​നു​ള്ള അ​ന്താ​രാ​ഷ്‌​ട്ര പ്രേ​ര​ണ ഉ​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു ക​രു​താം.